Ophef binnen de katholieke kerk. De aartsbisschop van Parijs is opgestapt vanwege een relatie met een vrouw. Toch zegt de paus in een reactie dat het wel meevalt: "De zonde van het vlees is niet de ergste zonde." Dat vraagt om uitleg.

Paus Franciscus heeft het ontslag van de aartsbisschop van Parijs, Michel Aupetit, geaccepteerd. De geestelijke had een ongepaste relatie met een vrouw. Er zou geen sprake zijn geweest van seks, maar wel van strelen en masseren. De reden dat de paus het ontslag accepteerde heeft niet te maken met het verbreken van het zesde gebod; gij zult geen onkuisheid doen (en daarmee het celibaat verbreken), maar met het feit dat door alle roddels Aupetit zijn werk niet goed meer kon doen.

'Niet alle zonden even belangrijk'

"De zonde van het vlees is niet de ergste zonde", zei de kerkvader tegen een vliegtuig vol journalisten. "Hij heeft gefaald, het was tegen het zesde gebod, maar het is geen totaal falen." Er zijn inderdaad ergere zonden dan het verbreken van het zesde gebod, want niet alle tien geboden zijn even belangrijk, zeggen zowel theoloog Peter Nissen, als priester en bijzonder hoogleraar Christendom Antoine Bodar.

"Er zit een hiërarchie in de katholieke moraaltheologie tussen overtredingen tegen de regels van wat goed leven is, die zijn; doodzonde, hoofdzonde en alledaagse zonde", legt Nissen uit. Daarmee passen de woorden van de paus in een traditie die teruggaat tot de vierde eeuw, de tijd van kerkvader Augustinus.

De 10 geboden

1. Gij zult geen afgoden vereren, maar Mij alleen aanbidden en boven alles beminnen.
2. Gij zult de naam van de Heer, uw God, niet zonder eerbied gebruiken.
3. Wees gedachtig dat gij de dag des Heren heiligt.
4. Eer uw vader en uw moeder.
5. Gij zult niet doden.
6. Gij zult geen onkuisheid doen.
7. Gij zult niet stelen.
8. Gij zult tegen uw naaste niet vals getuigen.
9. Gij zult de vrouw van uw medemens niet begeren.
10. Gij zult niet onrechtvaardig begeren wat uw naaste toebehoort.

Doodzonde

De 10 geboden laten zich opdelen in twee gedeelten, waarbij de eerste drie katholieke* geboden gaan over de relatie met god en de overige geboden over de relaties tussen mensen onderling. Hierbij is het allereerste gebod het belangrijkste is, zegt priester Bodar.

"Het eerste gaat over het beminnen van God met heel je hart en al je krachten. De tweede kun je grofweg formuleren als bemin uw naaste als van uzelve. Als je dat doet dan berokken je je naaste geen enkel kwaad en daarmee heb je eigenlijk alle geboden samengevat in deze twee." Bekende geboden als 'geen overspel plegen' en 'niet moorden' volgen hier logischerwijs uit.

'Wel plezierig'

Bodar begrijpt goed wat de paus bedoelde toen hij zei dat Aupetits zonde niet het ergste is. "Het was iets tussen twee mensen, die daar allebei geen bezwaar tegen hebben gehad, stel ik me zo voor."

"Wat is nou erger?", vraagt hij zich af: "Op grote schaal belasting ontduiken of roddelen over mensen, me dunkt dat je daarbij veel meer een ander benadeeld, dan wanneer het een kwestie betreft tussen twee mensen die het allebei wel plezierig vonden, als ik het zo mag zeggen."

Biechtvader

Maakt het qua zonde nog uit of iemand volledige geslachtsgemeenschap heeft of alleen streelt en masseert? Bodar begint te lachen en komt ineens minder vlot uit zijn woorden. "Ik vind het heel moeilijk om daar iets over te zeggen. Ik denk dat mensen zelf ook ervaren dat als je met iemand in de sponde gaat**, dat dat iets anders is dan wanneer je alleen streelt en masseert. Misschien had iemand wel rugpijn. Ik was er niet bij bij, ik vind het te ver gaan om mij daarover te uiten."

Nissen kan er wel op reageren en haalt de eerdergenoemde indeling van de zonden erbij. Hij zou als biechtvader alleen wat masseren en knuffelen een dagelijkse zonde noemen, terwijl een langdurige seksuele relatie meer richting hoofdzonde gaat.

*Er zit een verschil tussen de indeling van de 10 geboden die gebruikt worden in de katholieke en protestantse kerk. In het geval van de protestante kerk gaan de eerste vier geboden over de relatie met god.

**In de sponde gaan = is naar bed gaan.

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.

Na de afgelaste verkiezingscampagne van vorig jaar wegens corruptie, manipulatie en mogelijk Russische inmenging, gaan de Roemenen morgen opnieuw naar de stembus. "Ik maak me zorgen over de toekomst van mijn land. Mensen zijn makkelijk te manipuleren."

"Niet iedereen heeft door hoe belangrijk deze verkiezingen zijn voor ons land", zegt de 22-jarige Lavinia Duman. "De internationale banden, economie en democratie staan onder druk. Ik maak me grote zorgen; mensen in mijn land zijn makkelijk te manipuleren."

Verkiezingen afgelast wegens misleiding

Afgelopen jaar werden de verkiezingen in Roemenië afgelast nadat de radicaal-rechtse politicus Calin Georgescu tot ieders verrassing de eerste verkiezingsronde won. Volgens het Constitutionele hof was er sprake van corruptie en manipulatie. Zo zou de pro-Russische politicus geprofiteerd hebben van een wijdverspreide campagne op TikTok.

"Iedereen was in shock dat Georgescu de eerste ronde had gewonnen", vertelt Lavinia, die sinds 2021 studeert aan de Universiteit van Amsterdam. "Mensen kenden hem alleen via TikTok, niemand wist hoe hij er uitzag. Op de app plaatsten mensen hoe geweldig hij was, en dat hij zou zorgen voor verandering. Ik ben nog nooit zo bang geweest voor de toekomst van mijn land. Het was één grote manipulatie."

Populaire vanwege armoede

De reden dat de radicaal-rechtse Georgescu populair is in Roemenië, heeft volgens Lavinia te maken met financiële problemen. "Veel mensen leven in armoede, zijn laag geschoold en hebben moeite eten op de tafel te krijgen", vertelt Lavinia. "Mensen zijn klaar met rijke politici en willen wat anders. Georgescu vulde dit gat."

"Georgescu wilde uit de Europese Unie stappen en nauwere banden aangaan met Rusland, en beloofde dat daardoor alles beter zou worden. Volgens hem zou Rusland ons kunnen 'redden'", vertelt Lavinia. "Door jarenlange corruptie, kunnen mensen in Roemenië niet juist van het onjuist onderscheiden. Men geloofde hem."

Radicaal-rechts opnieuw op de loer

In de aankomende verkiezingen is Georgescu uitgesloten van deelname, vanwege het overtreden van de democratische regels. Desondanks ligt de ruk naar extreem-rechts opnieuw op de loer. Politicus George Simion staat op de eerste plek in de peilingen.

"Simion is minder extreem dan Georgescu, maar ook hij streeft naar een conservatief beleid. Simion is tegen abortus, wil de Europese Unie verlaten en streeft naar hechtere banden met Rusland. Het zou het slechtste scenario zijn als Simion wint", gaat de student verder. "Ik wil er niet over nadenken."

Extra maatregelen

Campagnevoering via TikTok is in Roemenië van groot belang. Zo telt de Chinese app 9 miljoen gebruikers, in een land met 19 miljoen inwoners. Volgens strategisch analist bij The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) Laura Jasper telt dit zwaar, gezien maar 30 procent van de inwoners de traditionele nieuwsoutlets vertrouwt.

Om tijdens de verkiezingen desinformatie te bestrijden zijn extra maatregelen genomen. De app heeft, onder leiding van de Europese Commissie, al meer dan 27.000 nepaccounts verwijderd. Ook zijn extra mensen aangenomen om de content te controleren. Toch blijft campagnevoering via TikTok populair, ziet ook Lavinia.

Invloed TikTok

"In deze TikTok zegt politicus Simion dat mensen niet naar de pers moeten luisteren en dat de pers onbetrouwbaar is", zegt de student, terwijl ze op haar iPad door TikTok scrollt. "Ook zegt Simion dat hij er alles aan doet om Georgescu terug aan de macht te krijgen, aangezien hij de échte winnaar is van de verkiezingen. Maar dat klopt niet."

Volgens de 22-jarige student is deze manier van campagnevoeren effectief. "Mensen in Roemenië zijn boos dat ze opnieuw naar de stembus moeten", zegt Lavinia. "Ook is er veel onduidelijkheid. Simion speelt hier handig op in."

Hoop voor Roemenië

Maar toch heeft de Roemeense student hoop. "Roemenië is een prachtig land en heeft veel potentie", vertelt ze trots. "Ik ben blij dat er nieuwe verkiezingen zijn, en dat er een goede kanshebber is. Nicuşor Dan pleit voor democratie en een Europees beleid."

Toch sluit Lavinia niet uit ooit het heft in eigen handen te nemen. "Vanwege deze chaos wil ik zelf de politiek in. Ik denk dat ik het beter kan", zegt Lavinia tot slot. "In plaats van de corrupte politici die Roemenië alleen maar schade aanrichten."