Politici en bestuurders hebben de chat-app Signal ontdekt. De app lijkt op Whatsapp, alleen kunnen berichten in Signal heel snel verwijderd worden. Dat is tegen het zere been van onderzoeksjournalisten, die openheid en transparantie willen.

In 2019 werd duidelijk dat sms- en app-verkeer ook onder de Wet openbaarheid bestuur (Wob) valt. Dat wil zeggen dat journalisten, politici maar ook geïnteresseerde burgers een verzoek kunnen indienen om die berichten openbaar te maken als het bijdraagt aan een relevant verhaal.

20 jaar bewaren

Met de app Signal kunnen berichten dus juist verwijderd worden. Volgens Wob-deskundige Roger Vleugels, juridisch adviseur en docent gespecialiseerd in openbaarheid van bestuur, is het zo klaar als een klontje. Signal moet niet worden gebruikt door ambtenaren en bestuurders.

"Openbaarheid van bestuur betekent dat alle documenten die ontstaan op enig moment 20 jaar bewaard moeten blijven. Bij alle apps gebeurt dat nu ook, die blijven bestaan. Dat gebruik van Signal is strijdig met de wet. Want documenten moeten bewaard worden", zegt Vleugels.

Van Whatsapp naar Signal

Vleugels vindt het gebruik door ministers en bestuurders onrechtmatig als je die berichten gaat wissen. "Bij Whatsapp is dat niet zo, dan zie je dat een document verwijderd is. Bij Signal is het echt weg."

Anders kan iedereen bijvoorbeeld zeggen: 'Oh ik had me niet gerealiseerd dat het meteen gewist wordt'. "In onze nieuwe bestuurscultuur wordt transparantie belangrijk gevonden. Maar welke ontwikkeling zien we nu? Whatsapp viel tot een paar jaar terug nog niet onder de Wob en toen ging iedereen naar Whatsapp. Nu valt Whatsapp wel onder de Wob en nu zien we mensen naar Signal gaan."

Afspreken om het niet te gebruiken

De oplossing is simpel volgens Vleugels:"Het ministerie van Binnenlandse Zaken, moeten een richtlijn laten uitgaan dat Signal niet gebruikt mag worden."

Ook ChristenUnie-raadslid in de gemeente Amsterdam Gerjan van den Heuvel, ziet gevaar in de Signal-app, zo liet hij vanmorgen aan BNR weten. "Je moet er natuurlijk in principe vanuit kunnen gaan dat overheidsinformatie altijd openbaar is. Dus ook dat als je een beroep doet op de wet Openbaarheid Bestuur de informatie krijgt die je wil. Zodat je ook op een goede manier besluitvorming kunt controleren. En als je daarin sommige communicatie gaat missen, dan hebben we de openbaarheid gewoon niet goed op orde op dit moment", zei hij.

Afgelopen zomer was er veel aandacht voor de situatie van de 12-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren maar wordt uitgezet naar Armenië, waar zijn ouders vandaan komen. Wat voor opties heeft hij nog om toch te blijven? "Einde van de rit in Nederland."

Door de strenge veiligheidsmaatregelen rond de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni, wordt het verkeer rond de stad een bende. Rijkswaterstaat adviseert zelfs de Randstad te vermijden. Niet iedereen is enthousiast, en ondernemers vrezen voor hun omzet.