Schotland stemt vandaag over de onafhankelijkheid. Morgenochtend rond 6 uur wordt de uitslag verwacht. De gevolgen bij een 'ja' zijn gigantisch. Er verandert van alles voor de Schotten die al sinds 1707 deel uitmaken van het Verenigd Koninkrijk. Hier vijf vragen en antwoorden over de afscheiding.

1. Is Schotland bij een 'ja' onafhankelijk?

Nee. Alex Salmond wil op 24 maart 2016 de onafhankelijkheid officieel maken. Net als met een echtscheiding moet de afwikkeling goed worden geregeld. Tegenstanders denken dat 18 maanden veel te kort is om over alles uitgesproken te hebben met Westminster. Salmond wil juist op 24 maart de onafhankelijkheid uitroepen, omdat op die datum in 1707 de Act of Union werd getekend en het Verenigd Koninkrijk werkelijkheid werd.

2. Met welke munteenheid gaan de Schotten betalen?

Yes: De pond sterling. Salmond zegt dat de Britse pond ook van de Schotten is en dat zij hem daardoor mogen blijven gebruiken. Hij noemt kroondependances Isle of Man, Jersey en Guernsey als voorbeeld. Deze eilanden zijn ook geen onderdeel van het Verenigd Koninkrijk maar hebben wel de pond. De euro zou ook een optie zijn, maar Salmond ziet niets in de euro, hoewel dit voor toetreding tot de EU wel een eis is.

No: Engelse politici hebben al laten weten dat zij niets zien in een monetaire unie zoals de euro. De Schotten moeten dus een andere munteenheid zoeken. Dit kan een eigen munt worden of de euro. Salmond ziet niets in de euro, maar voor toetreding tot de EU is dit wel een eis.

3. Zijn de Britse paspoorten nog geldig?

Yes: Ja. De Yes-campaign wil de grenzen met het voormalig Verenigd Koninkrijk en de Ieren open houden. Het land zit wel nog steeds in een personele unie met het Verenigd Koninkrijk. Ze houden dus de paspoorten en het staatshoofd, koningin Elizabeth.

No: Een eigen land, eigen paspoorten. Schotland zou in dit geval eigen paspoorten moeten gaan uitgeven, in plaats van de Britse die nu worden gehanteerd. Dit kan problemen op gaan leveren voor Schotten die in het buitenland wonen. De Schotse student Jack Cairns  studeert in Utrecht en sprak vorige week al zijn twijfels uit over de geldigheid van zijn paspoort.

4. Blijft Schotland lid van de EU en de VN, waar het Verenigd Koninkrijk ook lid van is?

Yes: Ja. ‘Wij voldoen al aan alle eisen die de EU stelt om lid te worden van de EU.’ Dat zegt Salmond. Daarnaast zeggen ze dat er sprake is van ‘continuïteit van rechtsgeldigheid.’ Salmond is er ook van overtuigd dat er in die 18 maanden van overgang een soepele onafhankelijke toetreding gerealiseerd kan worden.

No: Vanuit Westminster en Brussel klinken minder vooruitstrevende geluiden. De Britse regering waarschuwt Schotland dat ze bij onafhankelijkheid het volledige ambassadenetwerk verliezen en vanzelfsprekend geen deel meer zijn van de VN-Veiligheidsraad, wat het Verenigd Koninkrijk wel is.  Oud-voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso zegt dat de Schotten net als ieder ander land eerst een aanvraag moeten indienen. Dat kan nog wel eens moeilijk worden. 

5. Wat betekent dit voor de Schotse economie?

Yes: De Schotse economische toekomst is florissant. Zonder de rest van het Koninkrijk wordt Schotland alleen nog maar rijker. Dit gaat 1000 pond per persoon per jaar opleveren. De volledige olie- en gasinkomsten zijn nu voor Schotland. Aangezien 90% van de Britse olie- en gasvelden op Schots grondgebied liggen, gaat dit om veel geld wat Schotland gaat winnen en het Koninkrijk gaat verliezen. Volgens de OECD is het BBP per hoofd van de bevolking van Schotland hoger dan dat van het Verenigd Konikrijk. 23.543 om 21.184 pond.

No: Het is desastreus voor de economie. Elke Brit heeft geïnvesteerd in de olie- en gasvelden, dus iedere Brit heeft recht op de inkomsten. Daarnaast heeft de Britse regering uitgerekend dat iedere Schot 1400 pond per jaar beter uit is in het Koninkrijk. 

Het ergste is nog dat verschillende grote Schotse bedrijven hebben aangekondigd het land te zullen verlaten bij een ‘ja’. De Royal Bank of Scotland, Lloyds Banking Group en verschillende grote Whisky-exporteurs maken zich zorgen om de financiële situatie van een onafhankelijk Schotland en kiezen dus eieren voor hun geld bij een ‘ja’. Dit kan de Schotse economie gigantisch doen kelderen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.