Het kabinet is van plan flink te bezuinigen op subsidie voor hulporganisaties. Daarbij gaat de ontwikkelingshulp direct naar de landen, in plaats van via ngo's. Maar is dat wel efficiënt? "Je hebt een systeem nodig."
Minister Reinette Klever van Ontwikkelingssamenwerking wil 1 miljard euro besparen op subsidies voor hulporganisaties. Zij zegt dat het efficiënter is om rechtstreeks met landen samen te werken, in plaats van via ngo's. Maar klopt dat ook?
Verschillende vormen van ontwikkelingshulp
Ontwikkelingshulp kan via drie verschillende kanalen aangeboden worden, vertelt hoogleraar aan de Radboud Universiteit Sara Kinsbergen. "We onderscheiden enerzijds het bilaterale kanaal, dat is de overheid die direct of rechtstreeks aan andere overheden financiële ondersteuning biedt. Zoals de Nederlandse overheid die samenwerkt met de Keniaanse overheid."
"Daarnaast onderscheiden we het multilaterale kanaal", gaat ze verder. Bijvoorbeeld Nederland die een financiële bijdrage geeft aan organisaties zoals de Wereldbank of het Internationaal Monetair Fonds. "Dan wordt er dus samengewerkt tussen verschillende landen over landsgrenzen heen."
Wat zijn ngo's?
En de derde manier is via ontwikkelingsorganisaties, waar nu dus op gaat worden bezuinigd. Die organisaties worden ook wel ngo's, niet-gouvermentele organisaties, genoemd en zetten zich in in verschillende landen. "De meeste daarvan werken via maatschappelijke organisaties in die landen", vertelt hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit Thea Hilhorst.
Volgens haar kan je de ngo's zien als een soort 'makelaar'. "Zij zorgen dat allerlei organisaties in allerlei landen werk kunnen doen en daar subsidie voor krijgen."
Bekijk ook
Geld beheren
Een belangrijke functie die deze organisaties daardoor hebben, is het beheren van geld. "Bij geld dat je besteedt aan maatschappelijke organisaties, moet je natuurlijk wel zorgen dat je weet: aan wie besteed je het? Zijn de doelstellingen goed? Zit het project goed in elkaar? Wordt het geld goed beheerd en zijn de financiële systemen op orde?", noemt ze op.
Ngo's besteden het geld dus over het algemeen niet zelf, en hebben geen projecten lopen, maar dienen als een soort schakel. "Zij subsidiëren projecten in die landen van organisaties uit die landen." Dit is anders als er bijvoorbeeld een humanitaire crisissituatie speelt.
'Je hebt een systeem nodig'
Geld rechtstreeks aan landen geven, zou efficiënter kunnen zijn, vertelt Hilhorst. Maar toch zijn ngo's volgens haar wel echt nodig. "Je hebt wel een systeem nodig om dat te kunnen doen."
Ze vertelt dat ambassades vroeger een rol hadden in het controleren van de projecten en het geld dat daar naartoe gaat. "Maar daarvan bleek al heel snel dat dat veel te veel en te specialistisch werk was. En dat doen nu dus die Nederlandse ngo's."
Bekijk ook
Per geval anders
Volgens Kinsbergen ligt het echt aan het doel van de ontwikkelingshulp. "In een aantal gevallen is het gewoon heel duidelijk dat je, bijvoorbeeld om hele kwetsbare doelgroepen te bereiken, echt niet anders kunt dan nauw samenwerken met maatschappelijke organisaties hier in Nederland die heel nauwe relaties hebben met maatschappelijke organisaties in landen wereldwijd."
Maar in andere gevallen kan je weer het beste samenwerken op het niveau van overheden, legt ze uit. "Het gaat er iedere keer om: wat is het doel dat je hebt en wat is de beste weg, het beste middel en het beste kanaal."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.