radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Verpleegkundige Soraya werkt in een verpleeghuis en blikt terug op 2 jaar corona: 'Nu pakken we het anders aan'

Verpleegkundige Soraya werkt in een verpleeghuis en blikt terug op 2 jaar corona: 'Nu pakken we het anders aan'
Bron: ANP

Van de eerste 10 duizend coronadoden stierf de helft in een verpleeghuis. Een verdrietige tijd voor bewoners, verzorgenden en familieleden. We blikken terug én vooruit met onder anderen ouderenverpleegkundige Soraya Rademaker.

"Op dit moment is het rustig in het tehuis", vertelt Soraya. Ze werkt in verpleeghuis De Oranjehoeck in Bergschenhoek. Het huis werd tijdens de eerste coronagolf flink getroffen door het virus. Van de toen 58 bewoners zijn er zeker twintig overleden aan het virus.

'Verdrietige tijd'

Tijdens die eerste golf in maart 2020 trof Laurens, de overkoepelende zorginstelling waar De Oranjehoeck onder valt, vergaande maatregelen voor alle verpleeghuizen. Alle besmette bewoners werden overgeplaatst naar een speciale corona-afdeling.

"Dat was een vreselijk verdrietige tijd", zegt Soraya. "Als bekend werd dat een cliënt positief was getest, werd gezegd dat we binnen 5 minuten klaar moesten staan met een tas kleding en de cliënt zelf."

Soraya Rademaker
Bron: Eigen foto
Soraya Rademaker

Geen tijd voor afscheid

Voor afscheid nemen was haast geen tijd, herinnert ze zich. "Af en toe kon ik snel nog iemand een knuffel geven en dat was dan het laatste wat je van diegene zag."

Bij De Oranjehoeck ging het snel. Bijna de helft van de cliënten is niet meer teruggekeerd naar hun oude kamers. Ze kwamen te overlijden en doordat de verpleeghuizen gesloten waren, gebeurde dat bij veel bewoners zonder familie.

Het gemis

Nog steeds denkt Soraya af en toe terug aan de treurige periode van toen. "Je zag mensen weggaan en hoopte dat ze terug zouden komen, maar de meesten keerden niet terug. Normaal verzorg je iemand tot het einde, dat kon nu niet. Dat maakt het niet compleet."

Inmiddels is het alweer bijna 2 jaar geleden, maar veel gebeurtenissen staan de verpleegkundige nog helder voor ogen. "Soms loop ik een kamer in en besef ik dat de vorige bewoner er niet meer is. Dan voel ik dat gemis. Ik mis iemands loopje of de grapjes die iemand maakte."

Bekijk ook

'Bezoek is altijd welkom'

Inmiddels zijn de verpleeghuizen alweer een tijd open en dalen de besmettingscijfers. Een woordvoerder van zorginstelling Pieter van Foreest, legt uit hoe het nu gaat in de verpleeghuizen: "Wanneer de overheid versoepelt, versoepelen wij ook. We volgen de landelijke richtlijnen."

Sinds het einde van de eerste lockdown is bezoek altijd welkom geweest, benadrukt ze. "Ook als er sprake is van besmetting zijn naasten tegenwoordig welkom, alleen moeten ze dan wel de benodigde beschermende kleding aan. We vinden het belangrijk dat de bewoners contact kunnen houden met hun familieleden en vrienden."

Nieuw beleid

Ook in De Oranjehoeck wordt er nu anders met besmettingen omgegaan. Toentertijd was er al veel kritiek op het beleid. "We hebben vaak gevraagd waarom we de mensen moesten verplaatsen naar een ander tehuis", zegt Soraya.

"Waarom maken we geen aparte corona-afdeling? vroegen we. Maar daar werd toen geen gehoor aan gegeven. Gelukkig kwam daar na de eerste golf verandering in."

Bekijk ook

Herstellen in vertrouwde omgeving

Besmette bewoners worden nu door verzorgenden naar een aparte afdeling in hun eigen tehuis gebracht. "Daar krijgen ze hulp van vertrouwde gezichten. Dat is veel beter voor bewoners met dementie."

Soraya baalt ervan dat dit niet eerder gebeurd is: "Als we het toen ook al zo hadden aangepakt, hadden misschien veel meer mensen het overleefd, omdat ze op bekend terrein waren. Het was voor de overgeplaatste bewoners enorm verwarrend, onrustig en verdrietig dat ze uit hun vertrouwde omgeving werden gehaald terwijl ze ziek waren."

Preventieve maatregelen

Bij de huizen van Pieter van Foreest proberen ze zo min mogelijk maatregelen te gebruiken, vertelt de woordvoerder. "Maar er is nog steeds corona, ook op onze locaties. Dus we moeten met elkaar voorzichtig blijven. Zodra er een verdenking op besmetting is, wordt er direct getest", vertelt hun woordvoerder.

"Als het meerdere mensen op een afdeling betreft, nemen we preventieve maatregelen. Mensen gaan dan in isolatie op hun kamer." Bij klachten blijven de verzorgers thuis. "Een verpleeghuis is net een maatschappij."

Bekijk ook

Afdelingen worden niet meer gesloten

Mensen met dementie zijn wat moeilijker te instrueren. "Als de buurman besmet is, zetten we een stukje van een afdeling in quarantaine. Maar we proberen de groep die in isolatie moet zo klein mogelijk te houden." Een hele afdeling sluiten, dat doen ze bij Pieter van Foreest niet meer.

"We hebben alleen in het begin op slot gezeten, omdat dat moest van de overheid. En dat is iets wat niemand meer wil. Toen wist niemand wat ons te wachten stond, dat is nu een ander verhaal. Bezoek is nodig voor onze bewoners."

Mondkapjes moeten op

De verzorgers dragen tijdens hun werk in de huizen nog mondkapjes. Al zou Soraya het heel fijn vinden als die regel verdwijnt. "Het is best benauwd, vooral als je mensen moet douchen in zo'n klein hokje. Dat is af en toe echt niet te doen."

Sommige oudere mensen snappen het ook niet, merkt ze. "De cliënten zeggen vaak dat ik dat kapje af moet doen, aangezien ze mij niet herkennen of niet verstaan. Zelf moeten de bewoners ook een mondkapje op als ze mee boodschappen gaan doen. Maar ze worden er heel onrustig van."

Bekijk ook

Geen angst voor versoepelingen

Huiverig voor de versoepelingen is Soraya niet. "Wanneer er weer een nieuwe variant opduikt, draait mijn maag om", vertelt Soraya. Dan denk ik: oh nee wat gaan we nu weer krijgen."

"Maar ik denk niet dat het weer zo'n heftige periode wordt als eerst. Dus bang voor wat er gebeurt als we versoepelen ben ik niet."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant