Veel jongeren met psychische problemen vallen tussen wal en schip; biedt het project Headspace de oplossing?

Maastricht krijgt het eerste Headspace centrum van Nederland, een variant op het succesvolle Australische initiatief. Headspace is in 2006 opgericht door de Australische overheid en biedt inmiddels op meer dan honderd plekken gratis hulp en psychische ondersteuning aan jongeren.

Net als Denemarken, Ierland en België, begint ook Nederland nu met dit concept. Maastricht is de eerste gemeente waar het project officieel van start gaat met het zogeheten @ease centrum. Jongeren kunnen er zonder verwijzing van een arts binnenlopen met hun klachten, problemen of dringende vragen. Dat kan gaan over relaties, seksualiteit, eenzaamheid, ruzies met ouders, maar ook over psychische problemen die dieper zitten.

Binnenlopen zonder verwijsbrief of verzekeringspasje

Het centrum is bedoeld voor jongeren van 12 tot en met 25 jaar. Zij vinden er - anoniem en zonder kosten - een luisterend oor bij jonge vrijwilligers, doorgaans ervaringsdeskundigen en studenten psychologie. Deze vrijwilligers worden getraind in het herkennen van signalen die wijzen op eventuele ernstigere psychische problematiek. In het centrum is altijd ook een professional aanwezig, die acuut eerste vragen kan beantwoorden. Indien nodig zorgt @ease voor een doorverwijzing naar een hulpverlener in de reguliere geestelijke gezondheidszorg.

Onderzoek naar laagdrempelige hulp bij psychische klachten

In Australië is veel ervaring opgedaan met het Headspace concept. De ruim100 centra in Australische steden melden na ruim tien jaar goede resultaten. Toch willen de Nederlandse initiatiefnemers onderzoeken of Headspace ook hier het gewenste effect heeft.

Sophie Leijdesdorff van de vakgroep psychiatrie en neuropsychologie van het Maastricht UMC+ hoopt te zijner tijd op dit onderzoek te promoveren: "Vijfenzeventig procent van de psychische klachten begint voordat iemand 25 jaar wordt. Ondanks goede vormen van hulpverlening, krijgt slechts een vijfde van de jongeren met psychische klachten de juiste zorg. Vaak schamen ze zich en vragen niet of pas laat om hulp, @ease wil op een laagdrempelige manier helpen, en ik ga onderzoeken of dat lukt."

Sophie Leijdesdorff wil onder meer de volgende vragen beantwoorden: heeft de aanpak een gunstig effect op de problemen waarmee de jongeren kampen? Vinden jongeren via @ease makkelijker de weg naar professionele hulpverleners als dit nodig blijkt? En ook: zijn de jongeren tevreden met de hulp die ze in het centrum krijgen?

Jongeren niet meer tussen wal en schip

Een van de doelstellingen van @ease is om problemen sneller te herkennen en naar een oplossing toe te werken. Maar al te vaak vallen jongeren met psychische problemen tussen wal en schip, en krijgen ze niet - of te laat - de benodigde hulp. Want ook bij psychische problemen geldt: voorkomen is beter dan genezen.

Behalve in Maastricht wordt er op korte termijn ook in Amsterdam een Headspace-centrum gestart. En landelijk is er meer belangstelling voor dit concept: steden als Utrecht, Groningen en Rotterdam willen snel van start met een eigen vestiging.