Een groot deel van alle nieuwe vergunde windmolens komt in of tegen beschermde natuur te staan. Van de bijna 800 nieuw vergunde windmolens in Nederland komen er ruim 300 in beschermde natuur, zelfs in Natura 2000-gebied.
Dat blijkt uit onderzoek van platform voor onderzoeksjournalistiek Investico en EenVandaag, in samenwerking met de Groene Amsterdammer en dagblad Trouw. Volgens een data-inventarisatie, blijkt maar liefst twee op de vijf nieuwe windmolens in beschermde natuur komen.
Lees ook
Natura 2000
EenVandaag en Investico verzamelden gegevens van projecten die nog niet in werking zijn, maar wel de benodigde vergunningen en een subsidietoekenning voor duurzame energie op zak hebben. Nu al draaien ruim 600 windturbines in of net naast een beschermd natuurgebied. Maar daar komen nog minstens 308 turbines bij.
Zelfs in of vlakbij Natura 2000-gebieden, de hoogste Europese status van natuurbescherming, staan 175 molens gepland.
'Niet in mijn achtertuin'
In 2030 moet 70 procent van alle elektriciteit die we gebruiken duurzaam zijn opgewekt. Dat redden we niet met alleen turbines in de Noordzee, maar windmolens op het vaste land en dichtbij huizen zijn weinig geliefd. Van Texel tot Oss en van Amsterdam tot de Drentse Veenkoloniën, overal gaan burgers de barricaden op tegen de plaatsing van turbines in hun regio.
Soms met succes, zoals op Amsterdam IJburg waar bewoners met succes de plaatsing van vier windturbines wisten tegen te houden. De nieuwe zoeklocatie is echter een paar kilometer het IJmeer op, midden in Natura 2000-gebied. "Groene energie opwekken is enorm belangrijk, maar doe dat niet in de natuur. Dat is eeuwig zonde", zegt Manon Tentij van de Vogelbescherming. "Als wethouder of gedeputeerde heb je in de natuur minder weerstand van omwonenden, maar het kan niet zo zijn dat de natuur de dupe wordt van de klimaatdoelstellingen, want we hebben niet alleen een klimaat, maar ook een biodiversiteitscrisis."
Lees ook
Bouwen wel mogelijk
Juridisch klopt het allemaal, want het is met de regelgeving mogelijk om energieprojecten in de Nederlandse natuur te bouwen, zelfs als die een beschermde status heeft. De bouwers moeten dan wel aantonen dat kwetsbare diersoorten geen 'significante negatieve' effecten zullen ondervinden.
"We doen al veel in natuur: recreëren, bouwen en energie opwekken. Het hoeft dus niet onmogelijk te zijn om windmolens in de natuur te plaatsen", zegt ecoloog Jan van der Winden, die al 30 jaar overheden en natuurorganisaties helpt bij de plaatsing van windparken. "Maar elke windmolen heeft effect", vertelt hij. "Vaak ga je uit van het slechtste scenario, daarna kijk je of die voorspelling uitkomt."
Zorgen over effect
Van het slechtste scenario uitgaan en daar naar bouwen, is een systeem dat volgens expert Van der Winden vaak goed werkt, maar hij maakt zich toch zorgen over de opgetelde effecten.
"Het is vrij slecht bekend wat de bouw in zijn totaliteit betekent, niet alleen landelijk maar ook internationaal moeten we beter uitzoeken wat de effecten zijn. Sommige vogels vliegen van het IJsselmeer naar Siberië. Als ze dan onderweg tientallen windparken tegenkomen, heeft één windmolen misschien geen effecten, maar hebben ze dat allemaal bij elkaar wel."
Lees ook
Deze publicatie kwam tot stand met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.