Twee derde van de Nederlandse vissers meldt zich aan voor uitkoopregeling: 'Als dit doorgaat, is dit het einde van de sector'

De visserijsector krimpt steeds verder in. Na de tegenslagen door het verbod op pulsvisserij, de brexit en de gestegen dieselprijzen, staat de Nederlandse visserij nu een grote kaalslag te wachten. Bijna twee derde meldt zich aan voor een uitkoopregeling.

De gestegen dieselprijzen zijn dit jaar de genadeslag voor de visserij. Nederland kent 283 actieve viskotters, volgens cijfers van de Wageningen Universiteit & Research (WUR). 120 daarvan vissen volgens hen op vis, de rest op garnalen, kreeftjes en ander zeeleven. Er is een saneringsregeling op touw gezet om vissers uit te kopen die het niet meer redden, als gevolg van de veranderingen in de sector.

Genadeslagen

Tegenslagen stapelen zich al jaren op in de visserij. De brexitdeal veranderde de rechten rondom vissen op de Noordzee. Daarbij kwam het verbod op het zeer efficiënte pulsvissen en dit jaar kwam de oorlog in Oekraïne daar nog bovenop. Dat betekent voor de vissers dat de brandstofprijzen tot ongekende hoogtes stegen.

Andere landen compenseren hun vissector financieel, zodat ze kunnen blijven uitvaren. In Nederland is er ook wel een compensatie, maar volgens veel vissers is dit ruimschoots onvoldoende.

Rode cijfers

Het is zwaar in de sector, ziet voorman Jacob van Urk van belangenorganisatie VisNed. Hij heeft zelf vandaag ook een kotter op het water. Zijn zoon en twee neven zijn daarmee op pad. "Toen de dieselprijzen stegen, hadden we geen groene cijfers meer. Dan gaan wij ook in het rood."

"Met deze dieselprijzen is het wel heel lastig om nog perspectief te zien. Daarnaast is de ruimte op zee ook veel kleiner geworden", zegt hij. De economische impact wordt ook gevreesd, breder dan alleen de schepen op zee. Het heeft ook een groot effect op de werkgelegenheid. "Voor elk schip op zee, werken ook 5 mensen aan de wal."

Mogelijk einde van de sector

Wat na de uitkoopregeling overblijft, is dan een kleine vissector. Nu 78 kotters zich hebben aangemeld voor de regeling, kan dat een kaalslag worden. "Van de 120 actieve blijven er 40 over die op vis kunnen vissen", ziet onderzoeker Kees Taal op de afdeling Kottervisserij van Wageningen University & Research.

"De saneringsregeling is bedoeld voor de platvisvisserij, het gaat dan om tong en schol", vervolgt Taal. Hij ziet dat 65 procent van de naar vis vissende vissers zich al voor de regeling aangemeld. "Als dit doorgaat, is dit het einde van de sector."

Voor de zekerheid

"Een deel van de vissers meldt zich aan voor de zekerheid", ziet Taal. De schippers kunnen zich nog tot 31 juli 2023 terugtrekken. De deadline voor de aanmeldingen van de uitkoopregeling is gesloten, maar de vissers kunnen dus nog tot halverwege volgend jaar nemen om de knoop door te hakken.

Sommige schippers hopen op dalende brandstofprijzen in de tussentijd, zodat ze dan misschien alsnog door kunnen gaan. "Het is dus nog niet gezegd dat ook alle schippers stoppen die zich hebben aangemeld", benadrukt een woordvoerder van het ministerie van Landbouw.

'Visserman zit in je bloed'

"Voor Urk als visserijplaats is het dramatisch. Urk is visserij en dat moet zo blijven. Niet omdat we dat recht hebben, maar het hoort gewoon bij Urk", zegt Jacob. "Op Urk hebben ook 25 tot 30 kotters zich aangemeld voor de sanering."

"De schippers die gaan stoppen, lopen daar niet mee te koop. Sommigen twijfelen enorm, anderen hebben de beslissing al definitief genomen." Het zit diep volgens Jacob. "Visserman moet in je bloed zitten, anders is het ook geen leuk beroep."