radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Twaalfde EU-sanctiepakket tegen Rusland is een feit, 'maar ze worden steeds minder relevant'

Twaalfde EU-sanctiepakket tegen Rusland is een feit, 'maar ze worden steeds minder relevant'
Bron: AFP

De EU-sanctielijst tegen Rusland wordt alsmaar groter. In december was alweer het twaalfde pakket een feit. Deze keer werd de grootste diamantproducent van het land aan de lijst toegevoegd als economische tik. Toch komt die niet hard aan, zeggen experts.

Als een bedrijf op de sanctielijst staat, dan betekent dat dat EU-landen er geen zaken mee mogen doen. De Russische diamantproducent Alrosa stond al op de lijst van de G7 en nu dus ook op die van de EU.

Geen steun

Onderzoeker internationale betrekkingen Laurien Crump, verbonden aan de Universiteit Utrecht, zegt dat Rusland inmiddels al helemaal geënt is op een oorlogseconomie. "Dus de sancties vanuit de EU worden steeds minder relevant."

Daar komt nog bij dat het nieuwste sanctiepakket nauwelijks wordt gesteund door de niet-westerse wereld. Volgens Crump scharen er een paar Aziatische landen zich erachter, maar geen Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen.

'Rusland merkt niets'

En daardoor hebben de sancties nog maar weinig effect. "De wereld is natuurlijk veel groter dan het Westen. En wat je bijvoorbeeld ziet, is dat Rusland weliswaar geen olie meer kan exporteren naar het Westen, maar veel meer olie naar China en India is gaan exporteren."

"Dus dan raakt het de Russische economie helemaal niet en merkt men in Rusland eigenlijk niks van die sancties."

Loopholes

Doordat niet alle landen zich houden aan de sancties, kunnen er 'loopholes' ontstaan, vertelt Dick Zandee van het Clingendael Instituut. Op die manier kan er alsnog van alles geleverd worden aan Rusland door andere partijen of landen. "Een land als Turkije, een land als Kazachstan, doet niet mee aan de sancties naar Rusland. Dat zijn dus doorvoerhavens geworden voor producten die toch aan Rusland geleverd worden."

De landen die niet achter de sancties staan, zijn niet per definitie pro-Russische landen. "Maar ze zijn ook niet anti-Russisch", vervolgt Crump. "Het zijn bijvoorbeeld landen die zich in de VN van stemming onthouden. En dat zijn er een heleboel."

Bekijk ook

Oorlog Oekraïne minder grote rol

Daarnaast speelt de oorlog in Oekraïne voor veel landen in Afrika en Zuid-Amerika een veel minder grote rol dan voor het Westen. Het oordeel over de oorlog en de inval van Rusland is in de rest van de wereld eigenlijk veel minder groot, legt Crump uit. "Die oorlog wordt gezien als een van zoveel oorlogen waarin een ander land binnenvalt."

Maar ook in landen die wel voor sancties zijn, worden die niet altijd gevolgd. "We hebben in ons eigen land al een aantal zaken gehad die justitie heeft aangepakt, waarbij bedrijven via deze geitenpaadjes toch bepaalde producten aan Rusland hebben geleverd die op de sanctielijst stonden. Dus ook dat gebeurt nog wel", zegt Zandee.

Ruwe Russische diamanten

En ook aan steun voor extra sancties sjort het soms, bleek wel uit het feit dat het lang duurde voor diamantproducent Alrosa werd toegevoegd. België lag daar namelijk lange tijd voor. Sanctierecht-expert Heleen over de Linden legt uit dat de weerstand vanuit België te maken had met het feit dat de Antwerpse economie grotendeels draait op de handel van de ruwe Russische diamanten.

Maar uiteindelijk ging ook België dus om. Rusland verdient namelijk flink vanuit de diamanthandel met de EU. "Het gaat om ongeveer 5 miljard euro."

Bekijk ook

Bloemen niet op de lijst?

Of wij in Nederland iets soortgelijks hebben om een sanctie voor tegen te houden? Niet volgens Dick Zandee: "Maar het kan zijn, want er gebeurt heel veel achter de schermen. Bijvoorbeeld bloemen mogen nog steeds naar Rusland worden geëxporteerd. Dat is een heel groot exportproduct. Nederland is natuurlijk heel belangrijk voor bloemen."

"Dus ik kan me voorstellen dat er gelobbyd is in Brussel, om bloemen niet op de lijst te krijgen. Maar bloembollen en pootgoed staan er dan bijvoorbeeld wel op. Dus dat vind ik zelf iets opmerkelijks."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom rijdt in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus'.

De bus, waar mensen bij elkaar komen om contact te houden, sluit goed aan bij een campagne van Alzheimer Centrum Limburg die gisteren van start ging. Deze campagne, genaamd 'We zijn zelf het
medicijn', moet mensen
bewust maken van de invloed van een gezonde leefstijl op de hersengezondheid.

Gezonde levensstijl

Het initiatief voor de bus
werd opgestart vanuit een vitaliteitsproject van gemeente
Kerkrade, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke
partners zoals het Leger des Heils. Remko van Vliet van Leger des Heils vertelt: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Meer zicht

Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?" Hij is dan ook groot voorstander van de campagne en initiatieven zoals de ontmoetingsbus. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

De aftrap van de campagne 'We zijn zelf het medicijn' wordt de komende tijd uitgerold over heel Zuid-Limburg.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant