radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Trillend op het podium: één op drie artiesten heeft plankenkoorts

Trillend op het podium: één op drie artiesten heeft plankenkoorts

Plankenkoorts, zelfs de meest beroemde artiesten hebben er last van. Van Grammy-winnares Adele en Barbra Streisand tot klassiek zanger Andrea Bocelli. Op eigen bodem spraken André Hazes en Rob de Nijs zich al eerder open uit over hun podiumvrees. Ook acteur Jeroen Krabbé, met zijn lange en indrukwekkende staat van dienst, kan absoluut niet tegen premières. Een beetje plankenkoorts kan je beter doen presteren, maar het kan ook uit de hand lopen en je carrière ernstig benadelen.

Bij een ernstige vorm van plankenkoorts kunnen artiesten last krijgen van buikpijn, trillende handen, overgeven, of zelfs black-outs. "Dat musici, cabaretiers en ook acteurs het geestelijk zeer zwaar kunnen hebben is eigenlijk nog taboe. Je wordt immers opgeleid om de beste te zijn", vertelt psychiater Esther van Fenema.

Esther van Fenema en Cecilia Moisio bij Radio EenVandaag

Paniekaanvallen

Van Fenema is psychiater bij het Leids Universitair Medisch Centrum. Tien jaar geleden zette ze daar 'de Muziekpoli' op waar ze podiumkunstenaars begeleidt die last hebben van psychische klachten en daardoor hun vak nog moeilijk, of zelfs helemaal niet meer, kunnen uitvoeren. Van Fenema kent de problematiek van binnenuit. Ze studeerde niet alleen geneeskunde, maar ook viool aan het conservatorium. Ze treedt nog steeds op als violiste. "Ik kan me goed inleven in mijn patiënten. Ook ik heb last gehad van paniekaanvallen."

Van Fenema publiceerde deze week een nieuw onderzoek over podiumangst, waaruit blijkt dat minstens 1 op de 3 podiumkunstenaars daar last van heeft. "Maar waarschijnlijk zijn dat er wel meer", denkt Fenema.

De hartslag van een topsporter

Aan het onderzoek van de Muziekpoli deden studenten van het Conservatorium van Amsterdam mee. Vlak voor, tijdens en na het optreden werden hartslag, ademhaling en huidtemperatuur gemeten. Wat bleek? De spanning nam vooral in hevigheid toe op het podium. Gemiddeld liep de hartslagfrequentie op tot 150 slagen per minuut, te vergelijken met een professionele sporter die een topprestatie levert. "Podiumangst wordt te weinig serieus genomen. En te snel veroordeeld", zegt Fenema.

Sinds de opening van de Muziekpoli kwamen een paar honderd podiumkunstenaars bij haar voor een behandeling. Bij podiumangst is een goede diagnostiek essentieel, zegt Van Fenema. "Het is een containerbegrip. Als je verder kijkt dan alleen naar de spanning, die je adrenalineniveau omhoog jaagt en ervoor zorgt dat je goed presteert, is het altijd een symptoom van onderliggende psychiatrische problematiek, zoals depressie of een trauma. Dat laatste klinkt zwaar, maar een trauma kan ook een eerder optreden zijn dat verkeerd is gegaan."

Behandeling kan bestaan uit gesprekstherapie, traumabehandeling of medicatie. Bij auditie-angst schrijft Van Fenema soms bètablokkers voor, die kunnen helpen de lichamelijke ongemakken die bij een paniekaanval horen te temperen. "Dan trilt de stok van de violist niet meer," vertelt ze.

'Het kost enorm veel energie'

Podiumkunstenaars Cecilia Moisio en Ineke Vandoorn doorbreken het taboe in de theaterwereld met hun voorstelling  ‘I Can see Myself Through Your Eyes’. In de voorstelling vertellen ze open over hun angsten. "Bij mij uit het zich in slecht slapen, niet goed eten, prikkelbaar zijn en heel erg trillen. Het kost enorm veel energie", vertelt Moisio. Ze denkt dan ook jaarlijks aan stoppen. "Maar uiteindelijk zal ik dat niet doen. Als ik zou stoppen zou ik niet eens meer weten wie ik ben. Daarnaast heb ik een enorme drive en ambitie."

De voorstelling is volgens Moisio niet alleen herkenbaar voor artiesten. "Iedereen kent wel die innerlijke criticus in zijn hoofd die zijn mond maar niet houdt." De voorstelling 'I Can See Myself Through Your Eyes' is op vrijdag 26 en zaterdag 27 januari te zien in Theater Kikker in Utrecht en maakt daarna een tournee door heel Nederland.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gevluchte Oekraïners moeten hun auto op Nederlands kenteken zetten: 'Nieuw hoofdstuk in ons leven'

Vandaag 3 jaar geleden vielen Russische troepen Oekraïne binnen. Oekraïeners die naar Nederland vluchtten, moeten hun auto voor 4 maart op Nederlands kenteken hebben gezet. Dat lijkt misschien 'gewoon' een praktische handeling, maar er zit meer achter.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom producten uit Chinese webwinkels vaker onveilig zijn dan spullen uit China die hier in de winkel liggen

Waarom producten uit Chinese webwinkels vaker onveilig zijn dan spullen uit China die hier in de winkel liggen
Pakketjes van Shein en Temu zouden duurder worden
Bron: AFP

Er komen steeds meer pakketjes uit China onze kant op. Vaak uit webshops als Temu en Shein. Maar deze producten kunnen onveilig zijn. Wat is het verschil tussen deze en de producten die je zelf in de winkel koopt? "Je importeert zelf."

Temu, AliExpress en Shein: in onze chat vertelden veel kopers positieve ervaringen te hebben met deze webwinkels. Ze vinden daar goedkoper dezelfde producten als in Nederlandse winkels, met dezelfde kwaliteit. Maar onder andere de Consumentenbond waarschuwt dat producten van deze webwinkels gevaarlijker zijn. Hoe zit dat?

Direct uit China kopen

Goed om te weten: de meeste producten die je koopt of bestelt uit China deugen inderdaad, vooral die in de winkel. "Als we het hebben over gevaarlijke producten, dan zijn die rechtstreeks uit China gekocht of via platforms als Temu of Shein", legt Joyce Donat van de Consumentenbond uit. "Dat zijn platforms waarbij je direct vanuit China als consument zelf importeert."

Het zijn juist deze producten die van slechtere kwaliteit kunnen zijn. En waarmee de Europese markt op dit moment overspoeld wordt. "Wil je dat tegengaan? Koop dan gewoon bij een Europese webwinkel."

Bekijk ook

info

Miljarden kleine pakketen van buiten de EU

Volgens de Europese Commissie kwamen er vorig jaar 4,6 miljard pakketten met een waarde van onder de 22 euro de Europese Unie binnen. Dat zijn er twee keer zoveel als het jaar daarvoor. De meeste van deze pakketten komen uit China. Vaak gaat het om producten van slechtere kwaliteit, die ook gevaarlijk kunnen zijn. Daarom wil de Commissie invoerrechten gaan heffen op deze bestellingen om ze duurder te maken. De hoop is dat daardoor op een gegeven moment minder van dit soort bestellingen worden gedaan.

Europese veiligheidsregels

Maar waarom kunnen deze producten gevaarlijk zijn? Donat legt uit dat alles wat in Europese winkels wordt verkocht aan de Europese veiligheidsregels moet voldoen. Ook Chinese fabrikanten moeten zich daaraan houden.

Zo mogen elektronische apparaten die de EU binnenkomen voor maar 0,01 procent bestaan uit cadmium, een metaal dat op de lange termijn voor nierproblemen kan zorgen. Daarbij moeten bijvoorbeeld alle smartphones toegankelijk zijn voor mensen met beperkingen.

'Etalage voor Chinese fabrikant'

Maar platforms als Temu en Shein zijn volgens Donat 'de etalage voor de Chinese fabrikant'. Die verkopen producten de direct vanuit die fabrikant worden geïmporteerd. "Ze voldoen heel vaak niet aan de veiligheidseisen."

Daardoor is er een grotere kans dat bijvoorbeeld een föhn van Temu het niet doet in onze stekkerdoos of dat er meer cadmium in een telefoon zit dan is toegestaan.

Is winkel verantwoordelijk?

Omdat je via platforms als Temu zelf importeert, ben je ook zelf verantwoordelijk en heb je geen makkelijk bereikbare plek om naartoe te gaan als er dingen fout gaan. De fabrikant zit natuurlijk aan de andere kant van de wereld.

Dat de kwaliteit minder is, kan ook gebeuren als een Europese winkel iets importeert vanuit China, want die veiligheidscontroles worden door de fabrikant zelf gedaan. Maar als de föhn het dan niet doet, is de winkel verantwoordelijk. De winkel moet ervoor zorgen dat alles in orde is, en je kan daar naartoe gaan als dat niet zo is.

Bekijk ook

Vliegtuig vol losse pakketjes

Naast dat producten worden gecontroleerd in het magazijn van de winkel, gebeurt dit ook bij controles van de douane voordat ze de EU binnenkomen. Bij Europese of Nederlandse winkels gebeurt dat vaak met zogenoemde bulk-orders. Dan worden veel dezelfde producten tegelijkertijd verstuurd via bijvoorbeeld dezelfde scheepscontainer of hetzelfde vrachtvliegtuig voor grotere winkels. "Dat is makkelijker voor de douane om te controleren", legt Donat uit. En dus veiliger.

"Je moet je voorstellen: de douane controleert óf een bulkpartij producten, die door een winkel worden geïmporteerd, óf ze moeten een heel vliegtuig vol met miljoenen individuele pakketjes controleren." Dat laatste is waar de douane mee zit bij bestellingen van Temu of Shein. Een container met 1.000 föhns is makkelijker te controleren op fouten dan twintig föhns omringd door honderden andere producten.

'Kijken met wie je te maken hebt'

Maar zelfs bij Nederlandse webwinkels en platforms moet je volgens Donat oppassen. "Je moet altijd kijken met wie je eigenlijk te maken hebt", vertelt ze. "Want vaak koop je het dan alsnog bij een derde partij. Je moet erop letten dat dat geen 'dropshipper' is."

"Via een 'dropshipper' komt het product ook direct uit China. Het beste is om bij een Europese of Nederlandse winkel te kopen." Dan heb je volgens haar veel meer zekerheid over wat je koopt. Dat het aan de regels voldoet en dat je ergens terecht kan bij vragen.

info

Wat is dropshipping?

Dropshippers zijn webwinkels zonder eigen voorraad: als je bij hen iets bestelt, wordt het rechtstreeks vanuit de leverancier naar je verzonden. Veel mensen hebben een negatieve associatie met dropshipping, maar dat is niet altijd terecht. Het is wel problematisch als er bijvoorbeeld direct uit China wordt geleverd en consumenten dit niet weten. Er zijn ook dropshippers die producten van Chinese platformen direct op hun website aanbieden voor een veelvoud van de oorspronkelijke prijs. bron: Thuiswinkel Waarborg

Bekijk ook

'Een hele klus'

Een populaire Nederlandse webwinkel is Bol. Een woordvoerder laat weten dat dropshippen daar verboden is. "Bol wil de kwaliteit van de artikelen op het platform zo goed mogelijk waarborgen", vertelt hij. "Dit betekent dat we erop toezien dat er alleen veilige artikelen op ons platform worden aangeboden en dat namaakartikelen niet zijn toegestaan."

Toch komt het voor dat er dropshippers actief zijn binnen hun webwinkel, ook al heeft de webwinkel een team die zich erop richt. "Je kunt je voorstellen dat dit met 47.000 verkooppartners en ruim 41 miljoen producten een hele klus is", zegt de woordvoerder. "We handhaven streng: als we een verkooppartner betrappen op dropshippen trekken we de helft van hun beleidspunten af. Dit betekent dat als zij nog een keer dezelfde fout begaan, wij genoodzaakt zijn hun verkoopaccount te sluiten."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant