GeenStijl en The Post Online worden niet langer beschuldigd van het verspreiden van nepnieuws. Het bureau dat voor de Europese Unie (EU) nepnieuws opspoort, beschouwt de twee artikelen niet meer als desinformatie. Op die website staan artikelen die volgens de EU leugens bevatten die door Rusland zijn verspreid.
De campagne tegen nepnieuws wordt gevoerd door EUvsDisinfo.eu, een afdeling van de buitenlanddienst van de Europese Unie. De databank telt circa 3.300 voorbeelden van wat zij zien als nepnieuws.
‘Vermelding van GeenStijl en TPO onterecht’
De dienst heeft de twee artikelen van GeenStijl en TPO na klachten opnieuw beoordeeld en besloten dat vermelding niet terecht is. Tegen de NOS zegt een woordvoerder van de taakgroep dat de gewraakte artikelen wegens een ‘taalfout’ zijn bestempeld als valse informatie. “De EUvsDisinfo-website biedt een duidelijke en makkelijke en toegankelijke manier om fouten door te geven”, zegt een EU-woordvoerder. Het team kijkt dan nog eens naar de gebrandmerkte content en onderneemt “zo nodig” actie.
De verwijdering van de beschuldigingen komt nadat GeenStijl dreigde met een rechtszaak tegen EUvsDisinfo. Volgens de website had Geenstijl een artikel geschreven dat Oekraïne een ‘corrupt en fascistisch’ land is.
GeenStijl eist rectificatie
EuvsDisinfo wil de aandacht vestigen op berichtgeving waarvan het team heeft vastgesteld dat die voor een verkeerde kijk op de werkelijkheid zorgt en/of pro-Kremlin-verhalen verspreidt, aldus de woordvoerder tegen persbureau ANP. Dat betekent niet noodzakelijk dat de betreffende nieuwsorganisatie de lezer of luisteraar bewust heeft willen misleiden, voegt zij eraan toe.
GeenStijl eist nog wel een rectificatie en geeft de dienst daar tot woensdag de tijd voor. Volgens het medium moet er vier weken lang een correctie op de voorpagina van EUvsDisinfo komen te staan. Een artikel van De Gelderlander en een radio-uitzending van NPO Radio 1 staan er nog wel op.
‘Geen sprake van nepnieuws’
Eerder kwam er forse kritiek op de werkwijze van EuvsDisinfo. Volgens mediadeskundige Alexander Pleijter zijn de Nederlandse voorbeelden “volledig uit de lucht gegrepen”. “Nepnieuws betekent het doelbewust verspreiden van nieuws om daarmee politieke of commerciële doelen te behalen, daar is hier geen sprake van. De Nederlandse voorbeelden zijn aangemeld door een instantie die zich bezig houdt met het promoten van Oekraïne in de EU. Dat is dus een propagandaclub.” Ook hekelde Pleijter de “amateuristische werkwijze” van factchecking.
“Als je kijkt naar die database, dan wordt er eigenlijk geen onderbouwing geleverd.” Hij noemt het “heel gevaarlijk” om media in een database te zetten en ze te kwalificeren als verspreiders van nepnieuws. “Als media iemand aan het woord laten die iets beweert of waarvan blijkt dat het niet klopt dan wil het natuurlijk niet zeggen dat het de media zijn die bewust nepnieuws verspreiden.”
De Gelderlander en NPO Radio 1 nog wel in database
In totaal werden vijf Nederlandse publicaties bestempeld als 'desinformatie' door EUvsDisinfo. Vier publicaties bleken feitelijk juist te zijn. Desondanks werden ze door de Europese Unie op de site geplaatst als voorbeelden van 'desinformatie'. Ook artikelen van De Gelderlander en NPO Radio 1 op in de database van de EU-factcheckers.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.