In plaats van snel maatregelen te nemen toen de coronabesmettingen de afgelopen weken flink opliepen zou Nederland weer te lang hebben afgewacht. Epidemioloog Arnold Bosman is bang dat opnieuw forse maatregelen nodig zullen zijn.

"In Nederland lijken we elke keer weer dezelfde fout te maken wat het coronabeleid betreft", zegt Bosman. Hij kan er met zijn hoofd niet bij. "Het kabinet gaat steeds uit van de meest optimistische prognose en toont zich vervolgens verrast als het toch minder goed gaat."

'Besmettingscijfers moeten leidend zijn'

Pas als de ziekenhuisopnames sterk stijgen, wordt gereageerd, zegt de epidemioloog. "Maar als je dan pas maatregelen neemt, loop je elke keer achter de feiten aan." Volgens Bosman moeten de besmettingscijfers leidend zijn en niet de ziekenhuisopnames: "Tegen de tijd dat de ic's vollopen, verspreidt het virus zich al binnen een groot deel van de bevolking."

De hoop dat we ons met de coronavaccins volledig uit de crisis zouden kunnen prikken, bleek niet realistisch. "We hebben nog geen zekerheid over de langdurige werking van de vaccins. Wel zien we bij de groep die als eerste is gevaccineerd na ongeveer 6 maanden een afname van beschermende antistoffen", legt Bosman uit.

'Stoppen met polariseren'

"Groepsimmuniteit zal zich nog moeten bewijzen", zegt de epidemioloog. "Dat houdt in dat voldoende mensen immuun zijn om de pandemie uit te laten doven. Helaas bestaat er een grote kans dat het niet zo werkt, dat zo'n brede immuniteit niet gaat lukken."

Volgens Bosman is het daarbij niet terecht om de ongevaccineerden als hoofdschuldige aan te wijzen: "De overheid moet ophouden te polariseren. Bij corona kun je niet stellen dat zij het enige risico vormen."

Niet discrimineren

"Gevaccineerden voelden zich de afgelopen tijd bijna ongenaakbaar; dat zat ook in de communicatie vanuit de overheid. Maar je kunt alsnog corona krijgen én doorgeven. En de immuniteit neemt af en dat geeft helaas weer meer risico's."

Bosman vindt dat deze ontwikkeling veel te weinig duidelijk werd gemaakt door de overheid. Daarnaast vindt hij het in twee groepen indelen van de bevolking schadelijk: "Dat staat lijnrecht tegenover datgene wat wij als artsen leren, namelijk niet te discrimineren. Als we dit gaan normaliseren, vind ik dat echt erg."

Hanteren van basisregels

Terwijl in bijna alle landen om ons heen de basismaatregelen nog van kracht zijn, heeft Nederland ze op 25 september grotendeels afgeschaft. "Vaccinatie is op dit moment ons allerbelangrijkste wapen", benadrukt Bosman. "Maar als we de winter veilig door willen komen, moeten we de basisregels weer hanteren: handen wassen, afstand houden, ventilatie enzovoort."

Nieuwe lockdown te voorkomen?

De situatie is nu fundamenteel anders dan afgelopen winter, zegt de epidemioloog. "We hebben wel de vaccins, maar op dit moment zien we niet alleen een flinke opleving van corona, we kunnen ook een stevige griepgolf verwachten en ook is er nog de oververmoeidheid en uitstroom in de zorg."

Daarom twijfelt Bosman of de herintroductie van de basisregels voldoende is: "Ik weet niet of Nederland het daarmee redt. Het is al vrij laat. Ik vraag me af of we een nieuwe lockdown kunnen voorkomen."