Talent: aangeboren of aangeleerd?

Talent staat meer dan ooit in de belangstelling. De makers van Idols, Holland's Got Talent, voetbalscouts : allemaal verdienen ze er hun boterham mee.

En nu is net het nieuwe boek ‘Piek’ hierover van de Zweedse psycholoog K. Anders Ericsson verschenen. De aloude discussie of talent is aangeboren of aangeleerd wordt weer nieuw leven ingeblazen. Wat heb je nodig om de beste te worden? Waar hebben schaakgrootmeesters en Olympisch kampioenen hun succes aan te danken? 

Mythe

Meer dan dertig jaar geleden rekende Ericsson al af met het idee van een aangeboren talent. Dat is een mythe volgens hem. In zijn nieuwe boek laat hij zien hoe gewone mensen op uiteenlopende gebieden als muziek, sport, en schaken tot buitengewone topprestaties kunnen komen. Omdat ons lichaam en onze hersenen rekbaar zijn. Doelbewuste training is daarbij het toverwoord. Niet door eindeloos routinematig te oefenen, maar door continu de grenzen op te zoeken, jezelf uit te dagen, en uit je comfortzone te treden. Daarin schuilt het verschil tussen de toegewijde amateur en de grootmeester. 

Hersentraining

EenVandaag interviewt professor klinische Neuropsychologie Margriet Sitskoorn. Zij kent  het werk van Ericsson goed. Ook zij schreef boeken over hoe je door specifieke training tot bijzondere prestaties kan komen. Dat kan omdat zowel lichaam als geest volgens haar een kneedbaarheid bezitten, dat wil zeggen structureel kunnen veranderen in reactie op training. Daardoor worden vaardigheden mogelijk die voorheen niet mogelijk waren.

Bij sport ontwikkelt het lichaam bijvoorbeeld spiermassa op die plaatsen die getraind worden. Op mentaal gebied blijkt net zoiets te gebeuren: bepaalde hersengebieden nemen onder invloed van oefening toe in omvang.

Mozart?

En was Mozart nu een aangeboren talent of  had hij zijn absolute gehoor te danken aan zijn vader die hem vanaf jongs af aan intensief vanaf trainde? We spreken hierover met Marlies van Gent, zij geeft les aan de Jong Talent Afdeling van het Koninklijk Conservatorium in den Haag. De laatste zes jaar begeleidt ze de veelbelovende 13-jarige Tilburgse Peiting Xue. Ze herkent zich geheel in de doelbewuste training van Ericsson: zo doceert zij al jaren.