Syriëganger Abdoussalam S.: 'Kalashnikov hing in Raqqa als decoratie aan de muur'

De uitspraak van premier Rutte in 2015 dat Syriëgangers maar beter ter plekke kunnen omkomen, heeft hem ervan weerhouden terug te keren naar Nederland. Abdoussalam S. vertrok in 2014 naar Syrië. Nu zit hij vast in een Koerdische cel.

Hij ging naar Syrië om mensen te helpen en sloot zich aan bij IS. Pas daar aangekomen ontdekte hij wat voor organisatie Islamitische Staat is.

De jaren die hij bij IS doorbracht spendeerde hij vooral in zijn appartement in Raqqa. Zijn kalashnikov hing slechts ter decoratie in de woonkamer.

'Generale repetitie voor de rechtszaak'

Dit is in het kort het verhaal dat S. ophangt als oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen hem deze week interviewt. Het interview vindt plaats in een kantoortje van de Koerdische veiligheidsdienst in Noord-Syrië.

Volgens Melissen is het verhaal dat S. vertelt volstrekt ongeloofwaardig. "Hij doet alvast een generale repetitie voor de rechtszaak die hem in Nederland te wachten staat."

'Je bent een nummertje'

Volgens S. kwam hij van een koude kermis thuis toen hij zich bij IS aansloot. "In het begin had ik al het gevoel: er klopt iets niet. Als je binnenkomt word je in een gebouw gestopt, alsof je wordt vastgezet. Daarna willen ze je gelijk gebruiken. Je bent een nummertje."

Van Syriërs helpen is weinig terechtgekomen, geeft Abdoussalam zelf toe. Zijn bezigheden in IS-gebied hadden volgens hem niet veel om het lijf. "'s Ochtends ging ik naar buiten, ik haalde spulletjes voor het ontbijt. Daarna ging ik naar het internetcafé. Het was een oorlogsgebied, maar er was ook gewoon dagelijks leven."

'Het was niet heel strikt'

Op opmerkingen dat dat een erg onwaarschijnlijk verhaal is antwoordt hij ontkennend. "Er zijn genoeg omweggetjes om niet te hoeven strijden. Je schrijft je in, maar je komt niet opdagen. Het was niet heel strikt."

Volgens oorlogsverslaggever Melissen kan dit niet kloppen. "In de tijd dat S. zich bij IS aansloot was net de eerste grote Westerse aanval op de terreurgroep geopend. Alle gezonde jonge mannen kregen gevechtstraining en maakten deel uit van de strijd."

Bron: eenvandaag

Uitspraak premier Rutte

S. vertrok naar eigen zeggen niet eerder uit IS-gebied omdat dat gevaarlijk was. "Ik heb een eerste poging gedaan. Toen ben ik opgepakt door IS. Toen werd ik gemarteld. Er zijn sluipschutters, er zijn mijnen. Het is niet makkelijk [om weg te komen", red.])"

Ook zegt de Syriëganger niet eerder terug te zijn gekomen omdat de politiek in Nederland veranderde. "Ik kreeg mee dat de premier zei: ik heb liever dat ze daar doodgaan. Dan is het ook niet makkelijk om terug te keren."

Geboren in Doetinchem

S. wordt al een jaar en drie maanden vastgehouden in een Koerdische gevangenis in Noord-Syrië nadat hij, naar eigen zeggen, overliep.

Abdoussalam wordt in 1993 geboren in Doetinchem in een gezin met een Marokkaanse vader en een Nederlandse moeder. Als hij 11 jaar oud is scheiden zijn ouders. S. gaat naar het gymnasium maar zakt daarna af tot de havo die hij niet afmaakt. In 2013 verhuist hij naar Nijmegen.

Onthoofdingsvideo's

In augustus 2014 vertrekt hij op 21-jarige leeftijd naar Turkije samen met een gezin dat hij in Nijmegen leert kennen. Vanuit Turkije steekt hij de grens over naar Syrië.

In die tijd verschijnen ook de onthoofdingsvideo's van onder anderen de journalist James Foley. Toch houdt S. vol dat hij voor zijn vertrek niet wist dat IS zulke gruwelijke dingen deed. "Voordat ik kwam had ik die informatie nog niet."

IS is verwikkeld in een veldslag om het laatste stukje kalifaat. Lees meer daarover in dit artikel:

Internationaal arrestatiebevel uitgegeven

Abdoussalam S. is in maart 2016 op de terreurlijst gezet. Dat betekent dat zijn bankrekeningen en creditcards bevroren zijn. In 2017 werd S. samen met negen andere strijders gedagvaard door het Openbaar Ministerie. Sindsdien is de rechtszaak tegen hem steeds uitgesteld omdat S. het recht heeft om aanwezig te zijn. Eerder veroordeelde Syriëgangers kregen doorgaans vijf of zes jaar cel.

Volgens een woordvoerder van het OM staat S. gesignaleerd en is er een internationaal arrestatiebevel uitgegeven. Nederland erkent het Koerdische gebied in Noord-Syrië niet als staat, en heeft daardoor geen diplomatieke banden met de Koerden.

'Spijt dat ik mijzelf onrecht heb aangedaan'

S. zegt dat hij er naar uit ziet zijn ouders weer te zien bij terugkomst in Nederland. Angst dat hij een aanslag zal plegen is volgens hem niet nodig. "Ik ben geen lid meer van IS."

Op de vraag of hij spijt heeft dat hij naar Syrië is afgereisd, antwoordt S.: "Ik heb spijt dat ik verkeerde keuzes heb gemaakt en mijzelf onrecht heb aangedaan. Ik heb niemand dan mijzelf onrecht aangedaan."