Supervulkaan bij Napels al langere tijd onrustig: 'Bij uitbarsting lopen half miljoen mensen gevaar'

De Campi Flegrei vlak bij Napels is een van de gevaarlijkste vulkanen ter wereld. Het gebied werd de laatste weken opgeschud door aardbevingen, en de grond komt met centimeters per maand omhoog. "Je kunt niet doen alsof de bevolking veilig is."

Vulkanoloog Giuseppe Mastrolorenzo zegt dat de aardbevingen en de omhoog gekomen grond een teken zijn dat een uitbarsting elk moment kan komen. "Het is niet de vraag of de vulkaan uitbarst, maar wanneer." Hij onderzoekt de Campi Flegrei al ruim 40 jaar.

Verraderlijk en levensgevaarlijk

Mastrolorenzo noemt het een verraderlijke en levensgevaarlijke vulkaan. "Omdat een groot deel van de kraters ondergronds is en het een gebied van 100 vierkante kilometer beslaat", vertelt hij. Dit maakt de Campi Flegrei ook zo bijzonder, het is niet één vulkaan zoals de bekende Vesuvius, maar een reeks vulkanen en kraters. "Daardoor kun je nauwelijks voorspellen waar een uitbarsting zal plaatsvinden."

De laatste grote uitbarsting was in de 16de eeuw. Maar de laatste superuitbarsting, waar de vulkanoloog zich zorgen om maakt, was 39.000 jaar geleden. "Zo'n uitbarsting gaat met zoveel geweld gepaard. En de gevolgen kunnen tot Nederland merkbaar zijn." Volgens hem zal de aswolk een groot deel van Europa bedekken en kan de temperatuur jarenlang lager worden.

'We zijn het gewend'

In het gebied rondom de Campi Flegrei wonen een half miljoen mensen, die volgens Mastrolorenzo allemaal gevaar lopen. Paolo (77) woont al zijn hele leven in Pozzuoli, vlak naast een van de grootste kraters van de Campi Flegrei. Vorige maand werd het gebied opgeschrikt door de zwaarste aardbeving in 40 jaar, maar hij maakt zich weinig zorgen. "We zijn het gewend, en de schade viel erg mee. We hebben een nachtje elders geslapen en keerden toen weer naar huis."

Toch moet hij toegeven dat hij nog nooit zo'n heftige beving had meegemaakt. "De lantaarns zwiepten zo hard heen en weer dat ze de grond bijna aanraakten. Het is natuurlijk ook niet normaal om de grond hier constant onder je voeten te voelen bewegen." Zelfs na deze heftige beving vertrouwt hij op het controlesysteem dat de activiteit in het gebied constant in de gaten houdt.

Een gevaarlijk gokspel

Mastrolorenzo is er minder gerust op. "Natuurlijk kun je denken dat de bevingen met een sisser aflopen, en dat we zo'n uitbarsting niet gaan meemaken in ons leven. Maar ik vind dat een gokspel. Een gevaarlijk gokspel." Zijn grootste ergernis is dat burgermeesters er liever niet over praten, omdat ze vrezen voor de economie en het toerisme.

Ook wordt er bij de Campi Flegrei nog altijd gebouwd, in tegenstelling tot de Vesuvius-vulkaan aan de andere kant van Napels. "Dat vind ik waanzin," zegt de vulkanoloog. "Al deze duizenden mensen hier op een dag evacueren is nu al een groot probleem." Ook is de schade die de aardbevingen nu al veroorzaken voor hem genoeg reden om niet meer te bouwen.

'Ik zie hoe mensen wegkijken'

De minister van Burgerbescherming en Maritieme Zaken Nello Musumeci haalde vorige maand ook hard uit naar lokale politici. Die hebben volgens hem jarenlang toegestaan dat er huizen werden gebouwd tegen de mond van de vulkaan aan. "Deze politici hebben alleen maar aan geld gedacht, en niet aan de mensen." Ook kondigde hij aan dat duizenden huizen geïnspecteerd zouden worden op instortingsgevaar door de Burgerbescherming.

Vulkanoloog Mastrolorenzo is blij dat deze controles er zijn, maar is er niet gerust op. "Ik zie vooral hoe de meeste mensen, en lokale politici, wegkijken." Ook hij hoopt dat een grote uitbarsting voorlopig uitblijft. "Maar op dit moment is de bevolking niet beschermd tegen een grote aardbeving, noch tegen een vulkaanuitbarsting. Je kunt niet doen alsof de bevolking veilig is, als dat absoluut niet het geval is."