Student Jitske moet de deur uit om warm te blijven: ze krijgt geen energietoeslag en stoken is te duur

Mensen met een laag inkomen krijgen eenmalig 1.300 euro energiecompensatie. Maar dat geldt niet voor studenten, die vaak ook weinig verdienen. In 5 steden stappen ze naar de rechter.

Dik aangekleed en met handschoenen aan zit studente Jitske Wielers in haar kamer. Het is er koud, zeker nu de temperaturen beneden het vriespunt zakken. "Ik vind het eerlijk gezegd ongelofelijk. Toen ik aan mijn studie begon had ik niet gedacht dat dit de problemen zouden zijn die ik dagelijks aan mijn hoofd zou hebben."

Geen inzicht in energieverbruik

Jitske, die in een studentenhuis in Groningen woont, kan niet zien hoeveel energie ze verbruikt. Maandelijks betaalt ze een bepaald bedrag aan haar huisbaas. "Het kan zomaar zijn dat ik in de lente voor torenhoge kosten sta omdat ik deze winter meer heb verbruikt."

Thuis studeren doet ze daarom niet. "Ik heb enkelglas en mijn kamer verwarmen lukt gewoon niet, dus studeer ik soms op de universiteit." Maar ook die hebben besloten de verwarming uit te laten.

Naar Warme Kamer van Leger des Heils

"Ik snap dat ze het doen, maar ik waardeer het niet dat de gebouwen niet verwelkomend zijn. Ze moeten zorgen voor comfortabele studieplekken."

Daarom gaat Jitske nu regelmatig naar het Groninger Forum, een van de zogenoemde Warme Kamers van het Leger des Heils in Groningen. "Dat is een plek waar studenten ook welkom zijn, maar het is er vrijwel altijd vol, dat is ook niet ideaal. Ik vlieg dus een beetje heen en weer."

Compensatie van gemeente

Ook Sybrich Vis, die in Leeuwarden woont en studeert, loopt tegen steeds hogere kosten aan. Haar energiekosten stegen van 80 euro naar 320 euro in de maand. "Ik heb gekozen voor een tweede baantje en dat heeft ook effect op mijn schoolprestaties", vertelt ze. "Verder betaal ik 520 euro aan huur, dus dat is niet fantastisch."

Hoewel Sybrich dus geen compensatie krijgt van het Rijk, kan ze mogelijk wel bij haar gemeente terecht. Leeuwarden heeft er namelijk voor gekozen om de eenmalige energietoeslag beschikbaar te stellen aan studenten, al maakt niet iedereen daar aanspraak op. "Ik heb de toeslag wel aangevraagd, maar ik denk niet dat ik ervoor in aanmerking kom. Er zitten namelijk heel wat eisen aan." Ze vindt het wel een fijn idee dat haar gemeente studenten niet vergeet.

Wel in Leeuwarden, niet in Groningen

Wethouder Hein Kuiken benadrukt dat de gemeente Leeuwarden studenten absoluut wil compenseren. "Het feit dat studenten worden uitgesloten tast ons rechtvaardigheidsgevoel aan." Hij hoopt wel dat het Rijk alsnog ook in actie komt om de studenten te helpen.

"We hebben een potje vrijgemaakt, omdat we de studenten niet in de kou willen laten zitten, maar we kunnen dat geld ook goed gebruiken voor andere dingen."

'Ik zou het doen als ik kon'

Uit een inventarisatie van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) blijkt dat Leeuwarden niet de enige stad is die de energietoeslag ook aan studenten uitkeert. Ook Zwolle, Arnhem, Sittard en Hilversum kiezen hiervoor. Groningen, waar Jitske woont, doet dat niet.

Daar spannen studenten nu een rechtszaak aan tegen de gemeente. De Groningse wethouder Eelco Eikenaar heeft daar begrip voor, maar zit zelf ook in een spagaat. Van de grofweg 200.000 inwoners is een vijfde deel student. "Ik zou het doen als het kon, maar we hebben de capaciteiten er niet voor. Het Rijk hoort de studenten recht te geven op de energietoeslagen."

'We worden in de kou gezet'

De Groninger Studentenbond ondersteunt de LSVb in Groningen met het opzetten van de rechtszaak. Voorzitter Annemarie Herbschleb wil snel een oplossing: "We zijn telkens de klos, het is messteek na messteek. Het welzijn van studenten leidt eronder. Ze worden in de kou gezet en financieel zitten ze aan de grond."

Herbschleb is bang dat door de hoge energiekosten de studieschulden nog verder toenemen: "Het is niet ongewoon meer om een studieschulden te hebben van 50.000 euro. Het is eigenlijk bizar dat ze nu door Nederlanders die geen student zijn worden afgewimpeld." Ook in vier andere steden spannen studenten rechtszaken aan.

'Alle studenten compenseren onnodig'

In een reactie laat minister Carola Schouten voor Armoedebeleid weten dat de groep studenten heel moeilijk te onderscheiden is tussen uitwonend en thuiswonend. "We hebben die gegevens nu niet. Dat zou betekenen dat je alle studenten compensatie zou moeten geven."

En dat vindt de minister onnodig. "We willen een regeling om juist de kwetsbare studenten te bereiken."