Straf dreigt voor Hongarije: 'Orbán moet zich aan de regels houden'

Krijgt Hongarije 'straf' van de Europese Unie? Daarover beslist het Europese Parlement deze week. “In Hongarije zit al acht jaar een regering die het niet zo nauw neemt met de Europese regels over de rechtsstaat en de democratie”, zegt Europarlementariër Sophie In ’t Veld (D66). 

Aanleiding voor het debat is een rapport van Judith Sargentini (GroenLinks). In het rapport staat dat een artikel 7-procedure voor Hongarije aan de orde is, omdat de democratie en de rechtsstaat lijdt onder de Hongaarse regering van premier Viktor Orbán. “In de verdragen staat dat we een democratische rechtsstaat zijn en de grondwet respecteren. Lidstaten die dat niet doen, kunnen een artikel zeven aan hun broek krijgen. Daar kunnen sancties uitvloeien zoals het opschorten van het Hongaarse stemrecht in het Europese Parlement”, legt In ’t Veld uit. 

Orbán staat in het debat lijnrecht tegenover het Europese Parlement. Of zoals hij zelf zegt: “Hongarije zal zich niets aantrekken van deze chantage.” 

‘EU werkt samen op basis van wederzijds vertrouwen’ 

In ’t Veld hoopt dat het uiteindelijk niet zo ver komt en dat Orbán zich aan de Europese regels gaat houden. “Daar heeft ook Hongarije de handtekening onder gezet. Het is heel belangrijk dat binnen de EU alle lidstaten zich aan dezelfde normen houden, want we werken samen op basis van wederzijds vertrouwen. Dan moet je ervan uit kunnen gaan dat de rechterlijke macht onafhankelijk is, dat de media vrij zijn, dat er vrouwenrechten zijn. Dat zijn belangrijke dingen”, zegt In ’t Veld. 

Deze zaken zijn volgens het rapport van Sargentini momenteel niet op orde. Er worden asielzoekers aan de grens geweigerd en mishandeld en de academische - en persvrijheid zijn onder druk komen staan.

Oudere rechters ontslagen

Een schrijnend voorbeeld voor In ’t Veld is de beslissing van de regering om de pensioenleeftijd voor rechters te verlagen. "Alle rechters die ouder zijn dan de nieuwe leeftijd, worden ontslagen. De wet is wel teruggetrokken na een rechtszaak binnen de Europese Commissie, maar al die ontslagen rechters zijn vervangen door rechters die aan de kant van de regeringspartij staan. Dan kan je er gewoon niet meer zeker van zijn dat die rechterlijke macht neutraal is." 

Zeker voor Europees samenwerkingsverband is dat problematisch. “Als een Hongaarse rechter een Europees arrestatiebevel uitvaardigt en een rechter in een ander land dat niet honoreert omdat die de rechter niet vertrouwt, dan heb je een probleem”, zegt In ’t Veld. 

Tweederde meerderheid nodig

Woensdag stemt het Europese Parlement over de artikel 7-procedure. "Een meerderheid voor de procedure zal er sowieso komen. Het punt is dat het een tweederde meerderheid moet zijn. Dat kan lastig worden, omdat de christendemocratische familie waar Orbán bij hoort hem al acht jaar het hand boven het hoofd houdt", zegt In ’t Veld. “Desalniettemin zijn er steeds meer christendemocraten die er afstand van nemen. Toch blijft de vraag of die tweederde meerderheid er zal komen.”