Het is één van de grootste financiële schandalen van ons land. Banken - Rabobank en ABN Amro voorop - verkochten zo’n tien jaar geleden aan duizenden ondernemers een zogeheten rentederivaat, een ingewikkeld financieel product waarmee MKB’ers het risico op rentestijgingen konden afdekken. Zo’n 20.000 kleine ondernemers kochten voor in totaal een bedrag van circa 26 miljard aan dit soort ‘renteswaps’.

Haken en ogen

Toen in 2008 de rente fors begon te dalen bleken er grote haken en ogen aan deze producten te zitten. Zo bleek het heel kostbaar een derivaat voortijdig af te kopen, bijvoorbeeld als een ondernemer zijn lening wilde aflossen of zijn bedrijf wilde verkopen. Ook bleek de bank via opslagen de rente alsnog te kunnen verhogen. Banken hadden hun klanten nooit op deze risico’s gewezen. Zelf streken ze flinke provisies op, oplopend tot meer dan 40.000 euro, zo blijkt uit een interne notitie van Rabobank in bezit van EenVandaag.

Missers

Hoewel banken lange tijd ontkenden iets fout te hebben gedaan, droeg toezichthouder AFM hen drie jaar geleden op de missers te gaan repareren. Twee jaar later kwam de AFM tot de conclusie dat banken van die herbeoordelingen een potje hadden gemaakt en ze zelf onvoldoende toezicht had gehouden. Op aanwijzing van minister Dijsselbloem ontwikkelde een onafhankelijke commissie vervolgens een nieuwe compensatieregeling.

Water aan de lippen

Banken begonnen begin dit jaar met de uitvoering ervan. Ondernemers zouden nog voor de zomer eerste voorstellen voor schadevergoedingen ontvangen. Maar zowel ABN Amro als Rabobank lieten onlangs weten meer tijd nodig te hebben. Inmiddels wachten ondernemers al jaren op een oplossing. Sommige van hen staat het water aan de lippen. Zoals hoteleigenaar Marcel Scheepstra. Volgens berekeningen van zijn financieel specialist heeft hij minimaal 500.000 euro tegoed van Rabobank, maar de bank wil nog geen voorschot betalen.

Woekerpolisaffaire

Advocaten en andere belangenbehartigers maken zich grote zorgen over de trage afhandeling. Ze houden er rekening mee dat ook de compensatievoorstellen van de banken tot dicussie zullen leiden. Voorman Hans Biesheuvel van Ondernemend Nederland (ONL) maakt al de vergelijking met een ander, slepend schandaal: die rond de woekerpolissen. Ook over de schadevergoeding voor miljoenen Nederlandsers met zo’n beleggingsverzekering wordt al jaren gesteggeld. Volgens Biesheuvel zijn banken en toezichthouder bang opnieuw fouten te maken bij het berekenen van schadevergoedingen en worden MKB’ers daar de dupe van. Toezichthouder AFM baarde onlangs vooral opzien door een eerder opgelegde boete van 750.000 euro aan ABN Amro voor schending van de zorgplicht in het derivatendossier weer in te trekken.

EenVandaag gaat langs bij hoteleigenaar Marcel Scheepstra in Amsterdam. Verder interviews met derivatenspecialist Patrick van Gerwen en ONL-voorzitter Hans Biesheuvel.

Reactie Rabobank

Rabobank wil geen interview geven en niet op de zaak van Marcel Scheepstra ingaan. Wel laat de bank weten “alles op alles te zetten” om nog voor het eind van het jaar de meeste klanten een compensatievoorstel te sturen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.