tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Steeds meer mensen willen in de natuur begraven worden: 'Het wordt druk in de bossen, met doden'

Steeds meer mensen willen in de natuur begraven worden: 'Het wordt druk in de bossen, met doden'
Het aantal natuurbegrafenissen is in 10 jaar fors toegenomen, van enkele tientallen naar zo'n 2800 per jaar.
Bron: EenVandaag

Het aantal uitvaarten in de natuur is in 10 jaar fors toegenomen, van enkele tientallen naar zo'n 2.800 per jaar. Steeds meer mensen willen zonder steen begraven worden in het bos. Tegelijkertijd groeit ook de weerstand: "Je helpt de natuur er niet mee."

Natuurgraven passen in de huidige tijdsgeest. Daarnaast levert het geen gedoe op voor nabestaanden, want er hoeft geen graf te worden onderhouden en er zijn ook geen grafrechten die verlengd moeten worden. Genoeg redenen dus, waarom steeds meer mensen de natuur boven een traditionele begraafplaats verkiezen.

Uiteindelijk moet alles vergaan

Dat betekent niet dat je je zomaar mag laten begraven in een bos. In Nederland zijn speciale natuurbegraafplaatsen aangewezen, waar bovendien regels gelden, zegt voorzitter Walter Kooy van brancheorganisatie Brana. Hij vertegenwoordigt uitvaartondernemers die in de natuur begraven.

"Grafstenen zijn niet toegestaan, maar een houten boomschijf of gedenkplaat op het graf mag wel", legt hij uit. Ook aan het ter aarde bestelde lichaam worden eisen gesteld: "Pacemakers moeten worden verwijderd. Uiteindelijk moet alles vergaan en kun je het graf alleen nog maar met behulp van GPS vinden."

Bekijk ook

Zorgen om medicijnresten

Maar vergaat alles wel daadwerkelijk? Tegenstanders van natuurgraven vrezen van niet. "We hebben gewoon heel veel gif in ons verzameld, en er zit stikstof in het lichaam. Alles wat niet in de natuur thuishoort en je ook niet zou moeten willen", stelt voorzitter Peter Schoe van Stichting Natuurbegraven Waarom Niet.

"Alle medicijnen tegenwoordig zijn al jarenlang zo geconstrueerd dat ze bacterieel worden afgebroken", werpt voorstander Kooy tegen. Maar Schoe is niet overtuigd: "Medicijnen in stoffelijke overschotten en de schade daarvan, we weten het gewoon nog niet."

Bekijk hier de hele reportage.

Dieren die overschotten opgraven

Een ander schrikbeeld van Schoe: dieren die menselijke resten opgraven. "Zodra een stoffelijk overschot in een kist begraven wordt, kunnen dieren er niet snel bij. Maar het is in de mode om in een lijkwade begraven te worden, dan wil je niet dat daar dieren bij komen. Niemand wil dat natuurlijk."

Schoe is dan ook bang dat dieren geweerd zullen worden bij natuurbegraafplaatsen: "Op grond van de Wet openbaarheid van bestuurd (Wob) hebben we begraafplaatsen gevonden waar vossen worden afgeschoten omdat ze schade aanrichten." Kooy wijst erop dat dieren ook op 'normale' begraafplaatsen kunnen komen.

Bekijk ook

Natuurorganisaties verdienen geld

In Nederland is 10 procent van de oppervlakte natuur en daar moet je geen begraafplaats van maken, vindt Stichting Natuurbegraven Waarom Niet. De voorzitter benadrukt niet per se tegen begraven in de natuur te zijn. "Wij zijn alleen tegen het bestemmen van natuur voor natuurbegraven."

Volgens hem is natuurbegraven een verdienmodel geworden voor natuurorganisaties die de gebieden beheren. Een natuurbegrafenis kost al snel 4.000 tot 6.000 euro, waarvan een deel voor onderhoud wordt gereserveerd. "Ze bekommeren zich meer om het geld dan om de natuur", zegt Schoe.

Begraafplaatsen met hek eromheen?

Kooy erkent dat beheerders geld verdienen met natuurbegraven, maar wijst erop dat ze 'hun eigen broek moeten ophouden', omdat 10 jaar geleden de subsidies zijn afgeschaft. "Dit is juist een manier om de natuur te onderhouden. Bovendien wordt er van de winst nieuwe natuur aangelegd op oude weilanden. Er komt alleen maar meer natuur bij!"

Beide heren houden van de natuur, maar over begraven in die natuur worden ze het niet eens. Schoe wil dat er natuurbegraafplaatsen komen met een hek eromheen. "Prachtig, maar op een andere manier." Brancheorganisatie Brana is blij dat Stichting Natuurbegraven Waarom Niet meedenkt: "Jullie aanwezigheid houdt ons scherp", besluit Kooy.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de waarde van Bitcoin hard is gedaald

De cryptomunt zit in zwaar weer. Door tegenvallende beloftes van Donald Trump en speculatieve beleggingen is de digitale munt in waarde gezakt. Vrijdag bereikte het zelfs het laagste niveau sinds 10 november, vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom jij uiteindelijk moet betalen voor het oplossen van krapte op het stroomnet

Waarom jij uiteindelijk moet betalen voor het oplossen van krapte op het stroomnet
Er is de komende jaren zo'n 195 miljard euro nodig om het stroomnet goed te laten werken
Bron: ANP

Het prijskaartje om de problemen op het te krappe stroomnetwerk in Nederland op te lossen is bekend: 195 miljard euro. Dat geld is nodig om de transitie van gas naar elektriciteit mogelijk te maken. Maar wie gaat dat betalen? "Er is geen gratis geld."

Er zijn steeds meer elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen. Het zit wel goed met de energietransitie, zou je denken. Maar het stroomnet kan het niet aan. Dat moet worden uitgebreid. En om al die extra transformatorhuisjes, kabels en masten te bouwen is de komende 15 jaar bijna 200 miljard euro nodig. Dat blijkt vandaag uit een onderzoek van het Rijk dat volgende week wordt gepresenteerd, maar waarvan De Telegraaf al de conclusie heeft.

'Verbaast mij niet'

"Het is natuurlijk een enorm bedrag", zegt energie-econoom bij de Rijksuniversiteit Groningen Machiel Mulder. "Maar dat het veel zou zijn, is niet verbazingwekkend. Omdat we weten dat er heel veel moest gebeuren met het elektriciteitsnetwerk."

Dat heeft volgens de hoogleraar alles te maken met de energietransitie. "We gaan over van het gebruik van olie en gas naar elektriciteit. Maar dat netwerk is helemaal niet ontworpen voor deze transitie. We moeten veel meer energie gaan vervoeren via dat netwerk en daarom moet het worden uitgebreid."

Geen commerciële bedrijven

En daar is dus bijna 200 miljard euro voor nodig. Dat bedrag wordt in eerste instantie opgebracht door gemeentes, provincies, het Rijk en de banken. Zij zijn namelijk de aandeelhouders van netbeheerders zoals Liander, Enexis en Stedin. Maar die rekening komt uiteindelijk wel bij de stroomgebruiker terecht. Mulder: "Zo is het nu eenmaal in heel Europa geregeld, dat de stroomgebruikers betalen voor de kosten."

Netbeheerders zijn namelijk publieke bedrijven die geen winst mogen maken en kunnen de investeringen alleen maar bekostigen via de tarieven die zij in rekening brengen bij gebruikers. Dat zijn in Nederland bedrijven en huishoudens. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) bepaalt hoeveel netbeheerders maximaal mogen vragen. "Zij zien erop toe dat de netbeheerders niet te veel kosten in rekening brengen en efficiënt werken. Dat ze niet teveel geld over de balk smijten", weet Mulder.

info

Hoe ziet de Nederlandse energierekening eruit?

De elektriciteitsrekening bestaat uit drie hoofdelementen.

  1. Leveringskosten: dit is het bedrag dat je betaalt aan je energieleverancier voor de hoeveelheid elektriciteit en gas die je daadwerkelijk verbruikt. Deze kosten zijn afhankelijk van het verbruik, het tarief en de vaste leveringskosten. Dit deel van de rekening kun je beïnvloeden door te kiezen voor een goedkopere energieleverancier of minder energie te verbruiken.
  2. Netbeheerkosten: dit zijn de kosten voor transport en onderhoud van het energienetwerk. Je betaalt deze aan je regionale netbeheerder (bijvoorbeeld Liander, Enexis of Stedin). De netbeheerder wordt bepaald door je woonadres en je kunt deze niet zelf kiezen. Dit deel van de rekening kun je niet beïnvloeden want de tarieven worden vastgesteld door de Autoriteit Consument & Markt.
  3. Overheidsheffingen en belastingen: de overheid heft belastingen op energieverbruik en gebruikt deze deels om duurzame energie te stimuleren. Dit beslaat ongeveer een derde van de totale energierekening.

Netbeheerkosten gaan over de kop

Huishoudens betalen dit jaar zo tussen de 400 en 520 euro per jaar aan netbeheerkosten, afhankelijk van de netbeheerder in die regio. Dat bedrag kan de komende jaren gaan verdubbelen, zegt de energie-econoom.

"Het kan wel oplopen tot 1.000 euro. Maar dan moet je je wel goed realiseren: tegenover deze hogere netwerkkosten, heb je een verlaging van energiekosten. Want als we onze gasketel eruit gooien en gaan vervangen door een warmtepomp, dan hebben we geen gasrekening meer."

Rekening naar Brussel kan niet

En Brussel dan? Kan die de investeringen niet betalen? "De rekening doorsturen naar Brussel, dat is een beetje vreemd, eigenlijk", vertelt Mulder.

Hij legt uit: "Nederland is niet het enige land, alle landen hebben hiermee te maken. Alle landen hebben te maken met de energietransitie, dus overal gaat de rekening omhoog. Dus als wij dat zouden doen, dat doorsturen naar Brussel, dan willen andere landen dat ook. Dus daar schieten we niet zoveel mee op."

Bekijk ook

Andere alternatieven?

Er is volgens Mulder wel discussie over de manier waarop het onderhoud van het elektriciteitsnetwerk wordt betaald, en of dit anders zou moeten.

"Sommigen willen de stroomproducenten meer laten betalen. Dat de rekening wat minder naar de consument toe gaat en iets meer naar de bedrijven die elektriciteit opwekken."

'Er is geen gratis geld'

Een ander alternatief waar over wordt nagedacht, is om de rekening niet neer te leggen bij de elektriciteitsgebruiker, maar bij de belastingbetaler. Dat de overheid investeert in netwerken en dat alle kosten ook daar terechtkomen. En dan betaalt de netgebruiker misschien een vast bedrag en dat kan hetzelfde blijven.

Maar ook dan komt uiteindelijk de rekening toch weer terug bij de burgers terecht, zegt Mulder. "Want ja, de overheid heeft geld nodig om dat te kunnen betalen. Dus dat leidt dan tot hogere belastingen of minder geld beschikbaar voor onderwijs of zorg. Er is geen gratis geld."

Bekijk ook

Investeringen dan maar uitstellen?

Ook het uitstellen van de investering zou allerlei nadelige gevolgen hebben, zegt Mulder. "Je ziet nu al dat heel veel bedrijven tegen de grenzen van het elektriciteitsnetwerk aanlopen. Ze willen graag uitbreiden, ze willen graag verduurzamen maar dat gaat niet omdat er te weinig capaciteit op het netwerk is."

Daarnaast blijft Nederland dan langer afhankelijk van het gebruik van aardgas. "En de prijzen daarvan zijn heel hoog en afhankelijk van geopolitieke omstandigheden. En die zijn heel onzeker. Dus het is beter om zo snel mogelijk van het gas af te gaan, dan hebben we dat risico niet meer."

Energierekening voorspelbaarder

Als we onze energie zelf gaan opwerken, wordt de energierekening veel voorspelbaarder. "En dat is een groot voordeel. Bij uitstel blijven we afhankelijk van de onzekere gasprijzen", gaat Mulder verder.

"En dan heb je nog het milieuaspect, hè? Want daar gaat het uiteindelijk ook om, dat we gewoon minder fossiele energie gaan gebruiken. Dan stoten we meer C02 uit en dan heb je allerlei nadelige gevolgen voor het klimaat."

Energienet verstopt: kost heel veel geld

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant