Verschillende rapporten laten zien hoe met geweld wordt omgegaan met migranten aan de grens van de EU. Volgens Europarlementariër Tineke Strik is een oplossing niet dichtbij: "De situatie verhardt eerder, dan dat hij beter wordt."

Uit onder andere interviews met 733 migranten, die vluchtten in 2021 en 2022, komen schokkende verhalen naar boven van afranselingen, gedwongen uitkleden en aanrandingen. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd rapport van het Border Violence Monitoring Network.

Opgesloten in kooien

En het was niet het enige rapport dat verscheen. De journalistieke onderzoeksgroep Lighthouse Reports bracht een onderzoek naar buiten waarin staat dat illegale migranten worden opgesloten in kooien of zeecontainers voordat zij terug over de grens worden gezet.

Deze kerkers worden betaald met geld uit de EU en bewaakt door Europese grenswachten. De druk op de Europese Commissie neemt hierdoor steeds verder toe om iets te veranderen

'Steeds nieuwe verhalen'

"Door de jaren heen komen er steeds nieuwe verhalen zoals deze boven", zegt GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik. "Maar wat deze rapporten zo zorgelijk maken is dat het aantoont dat dit soort schokkende incidenten steeds openlijker en hardhandiger lijken te gebeuren."

Strik werkte 7 jaar lang aan een proefschrift over de totstandkoming en de nationale effecten van het Europese asiel- en migratiebeleid. Ze noemt het zorgwekkend dat landen de harde pushbacks niet eens meer lijken te verbergen. "Het betekent dat de landen die dit doen zich ongestraft voelen."

Bekijk ook

'Niemand treedt hiertegen op'

"En dat is ook zo, want er is niemand die hier tegen optreedt. Degene die dat kan en zou moeten is de Europese Commissie, maar die blijft muisstil."

Volgens de Europarlementariër kan dit komen doordat de commissie bang is om landen als Griekenland en Kroatië, waar de meeste migranten aan land proberen te komen, aan te spreken op de pushbacks. "Ze zijn bang dat Griekenland en Kroatië dan zullen zeggen: 'Laten jullie deze migranten maar toe in jullie land'.""

Uitlegvideo: waarom asielzoekers tegenhouden niet zomaar mag

Normen en waarden

Dat roept vragen op over hoe het gesteld ismet de normen en waarden van de Europese Unie, gaat Strik verder. "We zijn met zijn allen verantwoordelijk voor wat daar gebeurt. Het is niet alleen de schuld van Kroatië of Griekenland."

Strik beschrijft hoe het net lijkt alsof de Europese Commissie met twee maten meet. "Ze maken zich wel zorgen om de rechtsstaat in de EU-lidstaat Polen, maar wat er uit de naam van Europa wordt gedaan met vluchtelingen aan de buitengrens wordt onder het tapijt geschoven."

Bekijk ook

Eerlijke verdeling

De oplossing voor de problemen uit de rapporten, begint volgens Strik bij een betere verdeling van migranten. "Landen aan de buitengrens voelen zich gedwongen tot harde pushbacks, zodat migranten worden afgeschrikt om het überhaupt te proberen."

"Deze landen hebben hun eigen strategie ontwikkeld, omdat zij nu de meeste verantwoordelijkheid moeten dragen voor de migranten. Dat houdt verband met elkaar, maar is absoluut geen excuus voor de gruwelijke schending van mensenrechten."

Hoe pakken we dit aan?

Ze weet alleen niet zeker of landen wel bereid zijn om gezamenlijke verantwoordelijkheid te nemen. "Ik weet ook niet of Nederland daar wel bereid toe is. Dan blijft de vraag: hoe pakken we deze mensenrechtenschendingen aan?"

Volgens Strik is het antwoord daarop dat er harder moet worden opgetreden tegen de landen die migranten terugsturen, financiering afhankelijk moet worden van hoe er met mensenrechten wordt omgegaan en dat het Europese grensagentschap Frontex harder moet worden aangesproken op het zorgen voor een eerlijke asielprocedure.

Bekijk ook

Pessimistisch

Maar over of deze veranderingen er daadwerkelijk komen, is Strik niet erg hoopvol. "Ik ben eigenlijk op dit terrein vrij negatief en pessimistisch, juist omdat ik zie dat de verhoudingen eerder verharden dan beter worden."

Volgens Strik moeten we naar een gezonder systeem toe, maar niemand lijkt daarmee bezig. "Dat is wat mij ongerust maakt. Het blijft heel erg praten over vrijwillige oplossingen, maar daar komt het in de praktijk niet van. En we gaan het met alleen plannen van vrijwillige opvang in de toekomst echt niet redden. Er moeten nieuwe regels en afspraken komen waarbij de verantwoordelijkheid op de gehele EU rust."

Europarlementariër Tineke Strik reageert bij EenVandaag op NPO Radio 1 op het geweld tegen migranten aan de Europese grenzen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.