Het is morgen zover, dan zit ook op de kleine plastic flesjes statiegeld. Bij plastic recyclingbedrijf Morssinkhof in Zeewolde zetten ze zich schrap, maar met een nieuw machinepark hebben ze er vertrouwen in. Want afval, dat wordt steeds meer geld waard.

Jarenlang hebben milieu-organisaties een lobby gevoerd op het invoeren van statiegeld op meer verpakkingen met als doel: zwerfafval tegengaan. Na een harde strijd maakte D66 staatssecretaris Stientje van Veldhoven een einde aan de patstelling. Ze zorgde voor een nieuwe wet waarmee deze regeling wordt afgedwongen. "Vanaf morgen kan je al je kleine plastic flesjes inleveren bij álle supermarkten, dus ook dat flesje uit het tankstation of van een andere supermarkt kun je overal inleveren."

Minstens 90 procent recyclen

De regeling geldt nu alleen voor kleine plastic flesjes, statiegeld op blik volgt op 31 december 2022. "Voor ons gaat de strijd gewoon door, maar dit is wel een grote stap in de goede richting. Daarvoor staan wij echt te juichen", zegt Plastic Soup Surfer Merijn Tinga.

Hij zet zich al jarenlang in om burgers en politiek bewust te maken van de gevaren van al ons plastic zwerfafval. "Van de kleine flesjes wordt nu 40 tot 50 procent gerecycled, met deze regeling moet dit minstens 90 procent gaan worden."

In de startblokken

Manager Matthijs Veerman van afvalverwerkbedrijf Morssinkhof zet zich alvast schrap voor die nieuwe toevloed aan recyclemateriaal waar Tinga het over heeft. Hij staat in een lege hal van de recycle fabriek bij een gloednieuwe lopende band, met in de hoek wat samengeperste petflesjes.

Het is nu nog rustig, de band is nauwelijks gebruikt, maar dat is stilte voor de storm. "Dat klopt, de invoering is pas per 1 juli", legt hij uit. "Dus we zijn op tijd met de start van deze nieuwe fabriek." Maar voor de grote drukte die na 1 juli gaat komen, oogt hij meer dan klaar.

Standaardfles

Terwijl hij boven het geluid van de machines probeert uit te komen, legt Veerman de lange weg uit die het materiaal ,dat in grote balen binnenkomt, aflegt in de fabriek. "Elke dag komen er wel acht vrachtwagens met petflessen aan."

De flessen worden eerst gestript van labels en gesorteerd op kleur. "Het recycleproces zou makkelijker zijn als er een standaardfles zou bestaan, maar merken hebben nu eenmaal graag hun eigen kleurtje." Na het scheiden van de groene en de naturelle flessen wordt het plastic gezeefd, omgesmolten en vermalen. "Het eindproduct is een schone petkorrel waar straks weer nieuwe flessen van gemaakt kunnen worden."

Booming business

Met de nieuwe statiegeldregeling gaat er nog veel meer gerecycled worden. En dat vraagt om een efficiënt proces. "Dat er nu statiegeld op kleine flesjes zit is echt een grote winst, het is duurzaam en het zorgt er op de lange termijn voor dat we veel beter kunnen concurreren met virgin plastic"; het plastic dat van nieuwe grondstoffen, zoals aardolie, wordt gemaakt.

Die 15 cent die je vanaf morgen als consument meer betaalt voor je flesje water of fris, werkt dus goed tegen het probleem van zwerfafval, maar voor de recyclefabrieken is het behalve duurzaam ook een goede business. Want door de nieuwe wet schiet de vraag ineens omhoog: "Afval is tegenwoordig echt wat waard als nieuwe grondstof, de prijs schiet dus ook omhoog." In Zeewolde zijn ze klaar voor 1 juli, zegt Veerman. "We kunnen niet wachten om onze nieuwe machines te gebruiken."

Een derde van 55-plussers vindt hun woning te groot voor wat ze nodig hebben. Veel van hen willen wel ruimte maken voor jonge huizenzoekers, maar doorstromen blijkt lastig: 30 procent zoekt al ruim 2 jaar naar een geschikte woning.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel. Onder alle ondervraagde 55-plussers zoekt 15 procent op dit moment naar een toekomstbestendige woning, en wil nog eens 27 procent dat op termijn gaan doen. Onder de 55-plussers die op dit moment te groot wonen, is dat aandeel nog groter.

'Gezinnen kunnen ruimte beter gebruiken'

Een derde (33 procent) van alle 55-plussers in het onderzoek laat weten op dit moment meer woonruimte in gebruik te hebben dan nodig. Voor de meesten van hen gaat dat om een woning van 100 vierkante meter of groter. Sommigen willen graag naar een woning met minder trappen, minder tijd kwijt zijn aan de schoonmaak, of ruimte bieden aan jonge huizenzoekers.

"Ik ben alleenstaand in een eengezinswoning, het onderhoud wordt me een beetje te veel", vertelt een gepensioneerde deelnemer. "Er zijn gezinnen die de ruimte veel beter kunnen gebruiken."

Jongeren komen ruimte tekort

Die opvatting kunnen veel jongeren beamen. Waar 55-plussers vaker woonoppervlakte over hebben, moet een vijfde (21 procent) van 18- tot en met 34-jarigen het doen met een woning die te klein is voor hun situatie. Van hen woont 40 procent momenteel in een woning van minder dan 50 vierkante meter.

"We willen eigenlijk kinderen, maar stellen dat al jaren uit omdat we geen geschikte woning kunnen vinden", laat een jongere in zo'n woning weten. "Ik ben bang dat het voor ons al te laat is tegen de tijd dat de woningmarkt weer hersteld is."

Zoektocht naar woning

Een flinke groep van 55-plussers met een te grote woning is best bereid om plaats te maken voor woningzoekende jongeren en daarbij ruimte in te leveren.

Een derde van hen (34 procent) is op dit moment al op zoek naar een woning die beter geschikt is om op latere leeftijd in te wonen. Nog eens 40 procent zou dat op termijn willen.

Minder woning, hogere huur

Toch is het voor een ruime meerderheid (85 procent) van de 55-plussers die nu op zoek zijn, lastig om iets te vinden. 30 procent geeft aan al minstens 2 jaar bezig te zijn met het vinden van de juiste woning. Zij zien weinig geschikte opties en lange wachttijden in de sociale huur, maar zouden er vaak ook financieel flink op achteruit gaan.

"Ik wil graag kleiner wonen, maar kan alleen een appartement krijgen van 1.500 euro", laat iemand weten. "Dan zou ik een tuin én ruimte inleveren voor ruim 500 euro per maand meer."

Niet iedereen wil verhuizen

Bovendien zou ongeveer een vijfde (21 procent) van 55-plussers ondanks een te grote woning helemaal niet willen verhuizen. Voor sommigen is hun woning al voldoende geschikt om ook later nog te kunnen wonen.

Anderen hebben daarvoor aanpassingen laten doen, zoals het plaatsen van een traplift of het bouwen van een badkamer op de begane verdieping om langer in hun huis te kunnen blijven.

Gehecht aan woning

Daarnaast spelen er, ook onder ouderen die hun huidige woning eigenlijk te groot vinden, sentimentele redenen mee om niet weg te willen.

Bijvoorbeeld omdat ze gehecht zijn aan hun huis of niet weg willen uit hun sociale omgeving. "Een fijne buurt en een riant huis, daar kan geen appartement tegenop", besluit een deelnemer.

Afgelopen zomer was er veel aandacht voor de situatie van de 12-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren maar wordt uitgezet naar Armenië, waar zijn ouders vandaan komen. Wat voor opties heeft hij nog om toch te blijven? "Einde van de rit in Nederland."