De ene staking is nog niet voorbij, of de volgende staat voor de deur. Want staken werkt. Gemeenteambtenaren, waaronder medewerkers van de vuilnisophaaldienst, krijgen er zo'n 240 euro per maand bij, en daarbovenop 2 procent. Wie volgen?

Na wekenlange stakingen bij de vuilnisophaaldiensten in het hele land, is er plotseling een nieuwe cao afgesloten. De laagst betaalde gemeenteambtenaren krijgen er 12 procent bij.

Het nut van de vakbond

Als werknemers zich organiseren, kunnen ze zomaar iets voor elkaar krijgen, zegt Bart Plaatje van vakbond FNV. "Neem de havens. Dat resultaat gaat nu richting 16 tot 17 procent. En ook bij IKEA zijn mooie resultaten behaald."

Een groot deel van het ledenbestand van FNV bestaat uit zorgmedewerkers. "Maar de afgelopen tijd hebben we ook bij de overheid en bij het openbaar vervoer heel veel leden ingeschreven", vertelt Plaatje.

Polderen voorbij

Staken, in plaats van polderen. Is dat de toekomst? "Ja, daar lijkt het wel op, zegt Plaatje. "Het is on-Hollands, maar je hebt in deze tijd niet heel veel keuze meer. De politiek gaat het niet voor je doen en je werkgever ook niet." Hoeveel er nog in de stakingskas zit, is beroepsgeheim. "Maar er is nog genoeg", zegt Plaatje.

De volgende staking staat voor de deur, namelijk bij Royal FloraHolland, de bloemenveiling. Die werkgever heeft tot vrijdagmiddag om te reageren. En ook in de bankensector verwacht Plaatje dat er binnenkort wordt gestaakt, terwijl de sector toch enigszins bekendstaat om de grote winsten. Plaatje: "Ik vind dat ook echt ongezond gedrag, als je in die sector tegen je werknemers zegt: de inflatie is jouw probleem."

Bron: ANP

Belastingen verhogen

Ook hoogleraar arbeidsverhouding aan de Universiteit van Amsterdam, Paul de Beer, verwacht dat er meer stakingen volgen, vooral nu de gemeenteambtenaren een nieuwe cao krijgen. Waar bij bedrijven de loonstijging betaald wordt uit winst, ligt dat bij medewerkers van de overheid anders. Daar betaalt uiteindelijk de belastingbetaler de loonstijging, vertelt De Beer. Bij een hoger loon moet dus meer belasting worden betaald, maar hij denkt niet dat dat genoeg is. "Dus er zal serieus gekeken moeten worden waar de belastingtarieven verhoogd kunnen worden."

Als al die ambtenaren een hoger loon krijgen, is het bedrag dat erbij moet niet mis. "Dan heb je het over 100 miljard, als je alle ambtenaren, het onderwijs, de politie, defensie en de zorg gaat verhogen met 10 procent", zegt De Beer.

'Vakbonden weinig winst geboekt'

Waar vakbondsman Plaatje er bij werknemers voor pleit lid te worden van een vakbond als ze iets willen bereiken, zegt De Beer wel dat vakbonden op het gebied van loonstijgingen weinig hebben bereikt. "Er zijn vrij weinig cao's boven de 6 procent afgesproken. De metaalsector hebben we gehad en nu dus de gemeenteambtenaren, maar in de meeste sectoren is dat nog niet overgenomen."

En ook als je kijkt naar de geschiedenis, valt het volgens De Beer wel mee. "Als je kijkt naar de gemiddelde loonstijging in de afgelopen 50 jaar, sinds 1972, dan zie je dat die gemiddelde loonstijging gelijk is gebleven aan de prijsstijging. Dat betekent dus eigenlijk dat de lonen qua koopkracht de afgelopen halve eeuw niet zijn gestegen." Al gaat de cao natuurlijk over meer dan alleen loonstijging, denk aan pensioenregelingen en vakantiedagen.

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."