tv LIVE
meer NPO start

Sojabonen zijn de kogels van de Amerikaanse handelsoorlog met China

Het was een van de belangrijkste speerpunten uit de verkiezingscampagne van Donald Trump: het keihard aanpakken van de oneerlijke handelsconcurrentie met China. Eenmaal president voegde Trump snel de daad bij het woord. En zo ontketende zich het afgelopen jaar een ware handelsoorlog met China en de EU. Met als belangrijkste wapen: sojabonen.

China en Amerika vallen elkaar over en weer aan met een reeks van heffingen, sancties en importtarieven. De effecten van de handelsoorlog zijn voelbaar door het hele land, ook onder fanatieke Trump aanhangers. Zo kunnen arbeiders in de staalindustrie en boeren hun producten niet meer kwijt kunnen op de Chinese markt. En dit zijn juist de mensen die zo belangrijk waren voor de overwinning van Trump in 2016. 

Congresverkiezingen zijn een belangrijk moment voor Trump

De uitkomst van de Congresverkiezingen op dinsdag 6 november kunnen de politieke verhoudingen in Washington D.C. flink opschudden. Een verlies voor de Republikeinen betekent automatisch dat het voor Trump een stuk lastiger zal worden om zijn agenda door te voeren. De verkiezingen zijn als het ware een referendum over de president. De grote vraag is of de Amerikaanse kiezers die persoonlijk getroffen worden door zijn handelsoorlog ook nu nog steeds achter Trump staan.

Kijk & lees meer:

Sojaboeren

De absolute verliezers in de handelsoorlog van Trump zijn voorlopig de sojaboeren. Eenderde van alle sojabonen die op Amerikaanse grond worden geteeld zijn bestemd voor de Chinese markt. De groene bonen zijn nu geraakt met een heffing van maar liefst 25 procent. De prijs die de boeren krijgen voor hun sojabonen is vervolgens keihard gekelderd. 

En dat er wat te verliezen valt voor deze boeren wordt goed duidelijk als je naar de cijfers kijkt. De export van Amerikaanse sojabonen naar China wordt geschat op ruim 14 miljard dollar per jaar. De staat Missouri wordt in het hart geraakt door de handelsoorlog van Trump. Sojabonen zijn hier het meest waardevolle landbouwproduct. Toch zijn de boeren verdeeld over het beleid van Trump. 

Sojabonen zijn het meest waardevolle landbouwproduct in Missouri.

Trent verloor bijna 30.000 dollar

Trent Drake is een van die sojaboeren. Hij stemde in 2016 voor president Trump. Door de heffingen op zijn product heeft hij inmiddels al bijna 30.000 dollar verloren. Drake had liever niet dat het tot deze handelsoorlog was gekomen maar had toch het gevoel dat er iets moest gebeuren. "Ik blijf optimistisch en geloof dat we deze oorlog gaan winnen."

Getroffen door de handelsoorlog of niet, Drake blijft vertrouwen houden in zijn president. "Donald Trump is echt een verademing voor ons land. Ik vind dat Trump het ontzettend goed doet", aldus Drake.

Compensatie

Toch zijn er ook boeren die niet dit rotsvaste vertrouwen hebben. James Tucker is een jonge boer uit Greene County. Vorig jaar heeft hij de boerderij -al meer dan 100 jaar in handen is van zijn familie- overgenomen van zijn vader. Maar door de handelsoorlog van Trump vreest hij voor de toekomst van zijn bedrijf. "De handelsoorlog begint zijn tol te eisen. Ik geef Trump hier absoluut de schuld van. Op dit moment is het einde nog niet in zicht en dat kan beteken dat er bedrijven gaan omvallen. Die komen niet meer terug, ook niet als de handelsoorlog uiteindelijk stopt. Dan is het te laat."

Trump heeft aangekondigd dat er een bedrag vrij zal worden gemaakt van twaalf miljard dollar om de getroffen boeren te compenseren. Maar of dat ook genoeg is om hun stem te winnen blijft de vraag. Op dinsdag 6 november weten we of Trump wint en de boeren de handelsoorlog overleven.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ruim 4 op 10 kinderen mogen voor 18de verjaardag alcohol drinken, ouders wel strenger over leeftijdsgrens

Ruim 4 op 10 kinderen mogen voor 18de verjaardag alcohol drinken, ouders wel strenger over leeftijdsgrens
4 op de 10 ouders staan alcoholgebruik voor 18e verjaardag toe
Bron: EenVandaag

44 procent van ouders van 16- en 17-jarige kinderen staat toe dat hun kind voor hun 18de verjaardag alcohol drinkt. Dat cijfer is gedaald: in 2018 mocht nog meer dan de helft drinken als minderjarige.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 1.500 leden van het Opiniepanel met kinderen tussen de 12 en 17 jaar. Als het gaat om de oudste kinderen (16 en 17 jaar), zijn ouders een stuk strikter geworden over alcoholgebruik dan 7 jaar geleden. Toch knijpt een redelijk deel nog weleens een oogje dicht als het hierover gaat, óók bij kinderen onder de 16 jaar.

'Gun een gezonde start'

Bij ouders van tieners is er vooral meer aandacht voor de schadelijke effecten van alcohol op jonge leeftijd dan voorheen. Ruim de helft (55 procent) staat het daarom niet toe dat hun kind op 16- of 17-jarige leeftijd drinkt.

"Het is zo slecht voor zijn fysieke en mentale ontwikkeling", zegt een ouder. "Ik gun mijn kind een gezonde start in het leven."

Blijf erover praten

Ook de 15-jarige dochter van Esther Ekkel mag niet drinken. En toen haar zoon nog onder de 18 was, gold voor hem dezelfde regel. "We hebben van jongs af aan tegen onze kinderen gezegd: bij ons geldt geen drank onder de 18. Dat weten ze gewoon."

Wel vindt ze het belangrijk om als ouder gesprekken over alcohol te hebben. "Toen mijn zoon een keer in het horecabedrijf waar hij als minderjarige werkte een feestje had, vroeg ik wel toen hij thuis kwam: wat heb je gedronken? Hij zei toen, 'cola'. En ik had wel door dat dat niet zo was", lacht ze. "Maar het belangrijkste is: blijf erover praten. Een open gesprek is belangrijk."

Mogen kinderen op minderjarige leeftijd alcohol drinken van hun ouders?

Goede voorbeeld geven

Net als Esther, vindt ook Wilke Heijnen het belangrijk dat ouders het gesprek aan gaan. Ze is projectleider NIX18 van het Trimbos-instituut. "Ouders hebben veel meer invloed dan ze zelf vaak denken. Dus blijf dat gesprek ook vooral voeren, zeker als je kind meer interesse krijgt in alcohol."

Daarnaast is de ouder zelf ook cruciaal, zegt Heijnen. "Het begint bij de ouder om een goed voorbeeld te geven. Niet bij elk feestje alcohol drinken bijvoorbeeld, wees je daar bewust van."

Bewustwording onder tieners

Niet alleen de volwassenen, maar ook tieners zelf lijken bewuster om te gaan met drank.

Enkele ouders die meededen aan het onderzoek laten weten dat hun kind van hen al wel alcohol zou mogen drinken, maar daar 'niks van moet hebben' of er 'nog lang niet aan wil beginnen'.

Bekijk ook

'Liever gecontroleerd'

In totaal vinden ruim 4 op de 10 ouders (44 procent) het geen probleem als hun kind van 16 of 17 weleens een biertje drinkt. In 2018, zo'n 4 jaar na het verhogen van de leeftijdsgrens, was dat nog 56 procent.

Zij denken dat verbieden 'averechts' werkt en hebben liever dat hun kind er in een 'gecontroleerde situatie' aan begint, dan dat ze 'stiekem gaan drinken'.

Een klein slokje

Niet alleen onder de oudste leeftijdsgroep, maar ook als het gaat om 14- of 15-jarige kinderen staat een vijfde (19 procent) het toe dat hun kind weleens iets alcoholisch mag drinken. Veel van deze ouders geven aan dat het gaat om 'kleine promillages' of '1 glas bij een speciale gelegenheid'.

Een kleine groep van 7 procent, staat dit ook toe bij kinderen van 12 of 13 jaar. Vaak om 'een slokje te proeven' of 'niet te spastisch' te willen doen.

Bekijk ook

'Verbieden werkt niet'

Ook panellid Ruud van Dijk staat er zo in. Hij heeft een volwassen kind, maar ook een zoon van 17. "Ik denk dat ik ze het meest smerige heb gegeven wat je je kan voorstellen: jenever of zo. Dan associeer je alcohol met iets vies. Ze hebben altijd geweten dat ze mochten drinken, maar ik heb ze ook altijd verteld: het is beter om er niet aan te beginnen, want je komt er lastig van af."

Verbieden werkt niet volgens Ruud. "Zeker in die leeftijdsfase denk ik dat als je het gaat verbieden, kinderen het juist willen, ze willen experimenteren op die leeftijd."

Geen goed plan

Maar is het wel verstandig, om je kinderen liever een keer thuis uit de bocht te laten vliegen dan in een café? Volgens Heijnen niet. "Wij horen vaak terug dat ouders hun kinderen thuis leren drinken. Dat is geen goed plan." Ze vertelt dat wetenschappelijk onderzoek hierover laat zien dat grenzen hierdoor juist vervagen. "En we weten ook dat kinderen die thuis mogen drinken, vaker buitenshuis drinken."

En af en toe een drankje voor je minderjarige kind inschenken, tijdens de feestdagen bijvoorbeeld? "Ook dat is niet verstandig om te doen", antwoordt Heijnen. "Dat werkt alleen maar verwarrend voor kinderen."

Gesprek over Carnaval

Dit weekend is het Carnaval, een feest waar veel jongeren drinken. "Carnaval is zo'n moment waarop jongeren eerder in aanraking komen met alcohol en ook zijn ouders tijdens die dagen vaak toleranter", zegt Heijnen.

"Dat is hét moment dat ouders het gesprek zouden moeten voeren en dat hoeft niet lastig te zijn", merkt ze op. "Zoek daarvoor een rustig moment uit: als je samen met de hond wandelt bijvoorbeeld, of in de auto."

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 28 januari tot en met 24 februari 2025. Er deden in totaal 1.499 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, die een of meerdere kinderen hebben tussen de 12 en 17 jaar. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de waarde van Bitcoin hard is gedaald

De cryptomunt zit in zwaar weer. Door tegenvallende beloftes van Donald Trump en speculatieve beleggingen is de digitale munt in waarde gezakt. Vrijdag bereikte het zelfs het laagste niveau sinds 10 november, vlak na de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant