Jorge Mario Bergoglio is vandaag geïnaugureerd als paus Franciscus I. Honderdduizenden verzamelden zich op het Sint-Pietersplein in Rome. Franciscus I staat bekend als een sobere kardinaal, die simpel in het leven staat. 'Maar het is de vraag of de paus deze soberheid kan doorzetten in zo'n institutionele organsatie als het Vaticaan,' stelt pauskenner Frans-Willem Lantink. 

Paus Johannes Paulus II brak in 1978 met de traditie van de pauskroning. Tot die tijd werd de paus gezien als een wereldlijke vorst, die ook een pauselijke tiara droeg tijdens de kroning. Johannes Paulus II zette deze traditie opzij en bracht daarmee meer eenvoud in het Vaticaan. 

'Die lijn van soberheid is door paus Benedictus XVI doorgezet, maar kan met Franciscus I nog een sterke vlucht nemen,' stelt medeschrijver van het boek De Paus en De Wereld, Lantink. De keuze van Franciscus I voor een zilveren vissersring in plaats van een gouden, is daar een voorbeeld van.

Toch twijfelt Lantink aan de mate waarin de nieuwe paus zijn simpelheid door kan zetten. 'Er komt een rare spanning in de Sint-Pieterskerk als Franciscus I zijn soberheid voorstaat te midden van vorsten, vorstinnen en andere belangrijke wereldleiders. Hij zal de symboliek rondom het Vaticaan moeilijk kunnen versoberen, dat is niet verenigbaar met het ambt. Maar zijn persoonlijke omgang met gelovigen en wereldleiders zal wel versimpelen.'

Enorme media-aandacht

Iets wat past in die lijn van verpersoonlijking van de paus, is de enorme media-aandacht die Franciscus I genereert. Lantink: 'Daaraan merk je wel dat hij dichter bij de mens staat dan Benedictus XVI. Hij doet dingen die opvallen, zoals het toespreken met het Italiaanse buona sera, wat goedenavond betekent, daar happen de media gretig op in.'

Er komt een rare spanning in de Sint-Pieterskerk als Franciscus I zijn soberheid voorstaat te midden van vorsten, vorstinnen en andere belangrijke wereldleiders.

Een ander voorbeeld waarin de informele omgangsvorm van Franciscus I naar voren komt is de begroetingskus die hij afgelopen week gaf aan de president van Argentinië, Cristina Fernández de Kirchner. Lantink: 'Dat is zeer ongebruikelijk, maar deze paus houdt zich niet zo aan het protocol. We kunnen dus zeker nog meer verwachten.' 

Er wordt gerekend op een miljoen toeschouwers op het Sint-Pietersplein. Daarnaast wonen politieke en religieuze leiders uit ongeveer 135 landen de inauguratie van Franciscus I bij. Vanuit Nederland zijn prins Willem-Alexander, prinses Maxima en premier Rutte overgekomen. Ook zijn kardinaal Wim Eijk, aartsbisschop van Utrecht en bisschop Frans Wiertz uit Roermond naar Rome afgereisd om de Nederlandse Rooms-Katholieke kerk te vertegenwoordigen.

Benedictus XVI vanaf nu onzichtbaar

Een opmerkelijke afwezige is emeritus-paus Benedictus XVI. 'Het is ondenkbaar dat hij bij de inauguratie zou kunnen zijn. Het is niet gepast, maar daarnaast is er simpelweg ook geen vorm voor. Het is in de moderne geschiedenis niet voorgekomen dat een vorige paus nog leeft, terwijl de ander wordt geïnaugureerd. En daarom moet Benedictus XVI op de achtergrond blijven.'

Zaterdag brengt Franciscus I een bezoek aan Benedictus XVI. Aan de ontmoeting zal niet veel ruchtbaarheid worden gegeven, denkt Lantink. De schrijver verwacht niet dat de emeritus-paus uit de schaduw zal treden. 'Er zullen geen foto's worden gemaakt, misschien dat de pers er toch een paar weet te schieten, maar over het algemeen zal Benedictus XVI vanaf nu vrij onzichtbaar blijven.' 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.