Snelle vaccinatiecampagne tegen apenpokken volgens GGD Amsterdam niet mogelijk: 'Kan nog weken duren'

Het zal nog enkele weken duren voordat de GGD de eerste mensen preventief gaat vaccineren tegen het apenpokkenvirus. Dat komt volgens de GGD doordat we te weinig vaccins hebben. "Er is niet genoeg voor iedereen die wil, dus we moeten een selectie maken."

"Ik begrijp dat mensen zo snel mogelijk een vaccin tegen apenpokken willen, maar geef ons de tijd. We moeten het nauwkeurig doen", zegt hoogleraar Huidinfecties Henry de Vries, die werkzaam is bij de GGD Amsterdam-Amstelland.

Nog geen preventieve prik gezet

Anderhalve week geleden kreeg GGD Amsterdam-Amstelland vanuit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de vraag om mensen die een verhoogd risico lopen op een besmetting met apenpokken, preventief te vaccineren.

"Er worden al prikken gezet, maar vooral bij mensen die in contact zijn geweest met mensen met apenpokken", zegt De Vries. Preventieve prikken zijn er door GGD Amsterdam-Amstelland nog niet gezet.

'Reken op enkele weken voordat we beginnen'

De GGD Amsterdam-Amstelland krijgt veel telefoontjes van mensen die aangeven dat ze het vaccin willen. "Daar moeten we helaas nee op zeggen. Die voorbereiding heeft gewoon tijd nodig, en daar zijn we pas 1,5 week mee bezig", vertelt De Vries.

"Over corona (de voorbereidingen op vaccinatie, red.) deden we 4 maanden. Ik verwacht niet dat het zo lang zal duren maar reken op enkele weken voordat we kunnen beginnen met prikken."

Beperkte aantallen vaccins

De reden van die zorgvuldigheid komt volgens hoogleraar De Vries door het beperkt aantal vaccins dat beschikbaar is. "We hebben niet een oneindige voorraad. We hebben er 70.000, maar iedereen moet er twee krijgen. We kunnen dus zo'n 35.000 mensen vaccineren. Dat zal niet toereikend zijn voor iedereen die wil, dus we moeten een selectie maken", legt hij uit.

"En omdat we zo weinig vaccins hebben is het belangrijk dat we nu de goede groep vaccineren. Je wil de mensen vaccineren die de grootste kans hebben om het virus op te lopen." Het aantal vaccins simpelweg aanvullen gaat volgens de Vries niet zo makkelijk.

In no-time door de vaccins heen

In Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten worden al weken lang prikken gezet. De Vries haalt een voorbeeld uit New York aan, dat aangeeft waarom het belangrijk is nauwkeurig te selecteren bij welke mensen je een prik zet.

"In New York zijn ze meteen gaan prikken, maar daar zie je ook wat er gebeurt als je het niet goed voorbereidt. Zij waren in no-time door de vaccins heen en het is dan maar de vraag of die vaccins in de goede armen terecht zijn gekomen", zegt hij.

Registratiesysteem

Naast de selectie van de mensen die een vaccinatie moeten krijgen, moet de GGD ook een registratiesysteem opzetten. "Vanuit het Rijk krijgen we gegevens van hoe we de vaccins moeten vervoeren, welke naalden we nodig hebben en hoe we het moeten bewaren."

Ook het zetten van de prik gaat anders dan bij corona. "Het vaccin voor apenpokken zet je onder de huid, in tegenstelling tot in de spier bij het coronavaccin. We moeten dus ook mensen opleiden dat goed te doen. Daarnaast hebben we door de zomer een personeelstekort. De tijd hebben we echt nodig", zegt de Vries.

656 besmettingen

Het aantal mensen in Nederland bij wie het apenpokkenvirus is vastgesteld, is dinsdag opgelopen tot 656. Het is volgens GGD'er De Vries belangrijk dat we zo snel mogelijk gaan vaccineren.

"We moeten die curve naar beneden krijgen. Als je kijkt naar het aantal mensen dat zich laat testen en dan positief blijkt te zijn, is dat hoog. Dan vraag je je af; hebben we wel iedereen goed in kaart?"

'Andere uitbraak dan in Afrikaanse landen'

Bijna allemaal zijn het mannen die seks hebben met mannen, maar in principe kan iedereen het virus krijgen. Het verspreidt zich via nauw contact zoals bijvoorbeeld bij knuffelen of seks. "Uit eerdere uitbraken, in Centraal- en West- Afrikaanse landen zien we dat het ook niet-seksueel wordt overgedragen."

"Bijvoorbeeld door kinderen met huid-op-huid-contact en in gezinnen. Er zijn al een aantal kinderen met apenpokken vastgesteld, en die maken het goed. Er zijn verder enkele mensen in het ziekenhuis terechtgekomen. Maar de uitbraak die we hier zien is anders dan hoe het zich in Afrikaanse landen voordoet."