Smeltende ijskap verandert leven op Groenland

Een smeltende ijskap, het zwartste scenario voor iedere klimatoloog. Op Groenland is het fenomeen allang geen uitzondering meer. Sterker nog, de gletsjers brokkelen veel sneller af dan wetenschappers hebben voorspeld. Het grootste eiland ter wereld is door de opwarming van de aarde aan steeds grotere veranderingen onderhevig en het vormt een groot probleem voor de inwoners van Groenland.

Adam Lyberth is natuurfotograaf en stamt af van de oorspronkelijke bewoners van het eiland, de Inuit. Hij ziet met lede ogen aan hoe niet alleen zijn leefomgeving maar ook die van alle flora en fauna op Groenland wordt aangetast door de klimaatverandering. Sommige Groenlandse gletsjers zijn in slechts drie jaar tijd met wel dertig procent afgenomen in omvang. 

Vorige zomer is er geen druppel regen gevallen tijdens de zomermaanden. Er zijn zelfs een aantal bosbranden geweest. “Dat is heel ongebruikelijk”, zegt Lyberth. “Jagers vinden in dit gebied steeds moeilijker rendieren omdat ze vluchten voor de zware brandlucht die de bosbranden heeft achtergelaten.”

'Huidige situatie op Groenland lijkt nieuwe standaard'

De ingrijpende veranderingen zijn voor de inwoners van het eiland de realiteit. Een op het eerste oog kleine opwarming elders, heeft enorme gevolgen voor de arctische gebieden. Kenneth Hoegh, onderminister van Buitenlandse Zaken van Groenland, ziet het als zijn taak de rest van de wereld wakker te schudden. “De temperatuur is veel meer gaan schommelen dan ik tien jaar geleden had verwacht”, vertelt Hoegh. “De huidige situatie op Groenland lijkt nu de nieuwe standaard geworden.”

Wat Hoegh met name zorgen baart is de snelheid waarmee de gevolgen van de klimaatverandering zichtbaar worden. “Men zegt dat het terugtrekken van de Gletsjers begon in 1880. Nu zijn ze in zo’n honderd jaar bijna drie kilometer kleiner geworden.” Door het aanhoudende smelten ontstaan er aan de randen van de Gletsjers steeds meer kleine ijsgrotten door afbrokkelend ijs en wordt het probleem steeds zichtbaarder.  

Voorspoed voor de visvangst

Toch brengen de smeltende gletsjers en de opwarming van de aarde rondom Groenland ook voorspoed met zich mee. Het warme water trekt nieuwe vissoorten aan en het zijn gouden tijden voor vissers en de lokale middenstand. In 2011 werd de eerste makreel rond Groenland gevangen en binnen een paar jaar was de vangst van nieuwe soorten verantwoordelijk voor ruim 20 procent van de export van het eiland. “Klimaatverandering neemt soms ook verrassende wendingen”, zegt Teunis Jansen, onderzoeker aan het Natuurinstituut Groenland. 

Het mag dan voorspoed voor de visserij met zich meebrengen, Adam Lyberth betreurt de ingrijpende veranderingen die de klimaatverandering met zich meebrengt. “De snelheid waarmee de gletsjers worden aangetast baart mij grote zorgen”, aldus Lyberth.