Sinterklaas: van kinderfeest tot probleem voor de openbare orde

De intocht van Sinterklaas is verworden tot hoofdpijndossier voor burgemeesters. Met de goedheiligman arriveert ook jaarlijks de discussie tussen voor- en tegenstanders van Zwarte Piet. De nasleep van de intocht in Dokkum vindt de komende dagen plaats in de rechtszaal in Leeuwarden.

Al bijna driehonderd arrestaties

Vierendertig Friezen moeten zich de komende dagen verantwoorden voor de strafrechter voor het blokkeren van de A7 tijdens de landelijke intocht van Sinterklaas in Dokkum. Door de snelweg af te sluiten met hun auto’s wilden ze voorkomen dat de actiegroep Kick Out Zwarte Piet zou demonstreren tijdens de landelijke Sinterklaasintocht. Het OM verdenkt de groep onder andere van het opzettelijk versperren van de openbare weg en het verhinderen van een geoorloofde betoging. 

Het is de zoveelste keer dat het rond een intocht onrustig is. Door de jaren heen zijn al bijna driehonderd personen gearresteerd rondom een intocht. De demonstraties zorgen ervoor dat het kinderfeest is verworden tot hoofdpijndossier voor burgemeesters, stelt Berend Roorda. Hij is gepromoveerd op onderzoek naar het demonstratierecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. 

Risicomijdend gedrag

'Protest Dokkum had moeten doorgaan'

De expert op het gebied van het demonstraties zegt dat het maar de vraag is of de burgemeester in Dokkum de demonstraties had moeten verbieden. In plaats daarvan heeft ze de anti- Zwarte Piet betogers zelfs teruggestuurd richting de randstad. “Het is nog altijd onduidelijk op welk gezag ze dit heeft gedaan”, zegt de deskundige. Volgens Roorda worden demonstraties soms ook door de politie onterecht beperkt. “Ze zien de demonstratie zelf al als verstoring van de openbare orde”, zegt Roorda. 

NTR: veiligheid verantwoordelijkheid van gemeente

De omroep die het Sinterklaasfeest organiseert, de NTR, zegt dat de openbare orde en veiligheid een zaak is van de gemeente. De NTR selecteert gemeenten op enthousiasme, de haven en of er een goede route is naar het centrum van de stad. Veiligheidskwesties spelen geen rol. “Dat ligt helemaal bij de gemeente” stelt een woordvoerder. “We praten natuurlijk wel met ze over de Zwarte Piet-kwestie, maar geven aan wat onze visie is.” 

Begin dit jaar bleek dat nog geen enkele gemeente zich gemeld voor de jaarlijkse intocht van Sinterklaas op tv. “Naar de reden daarvan, kunnen wij slechts raden”, schreef hoofdredacteur Aje Boschuizen van het Sinterklaasjournaal. In een brief met een oproep aan het Genootschap voor Burgemeesters schrijft Boschhuizen niet te "willen (…) dat er op deze manier een einde zou komen aan deze 66-jarige nationale televisietraditie”. Na de oproep wordt de NTR overstelpt met reacties van enthousiaste gemeenten. De NTR zegt de komende jaren vooruit te kunnen.

Intocht Zaanstad

Dit jaar komt Sinterklaas in Zaanstad aan op 18 november. Ook dit jaar krijgt Sinterklaas bij de intocht in Zaanstad gezelschap van Zwarte Pieten, maar met verschillende tinten en sommige alleen met roetvegen. 

"Naar gelang ze vaker door de schoorsteen zijn gegaan, worden ze zwarter", zegt een woordvoerder van de NTR. "Er zijn er ook bij die helemaal zwart zijn. We proberen elk jaar een stapje te maken om geleidelijk een verandering te volgen die er in de maatschappij is. Elk jaar een beetje minder zwart. Dat is feitelijk al jaren zo", aldus de woordvoerder. Eén van de negen Sinterklaascomités in Zaanstad - het Sinterklaascomité Zaanstad - heeft zich uit onvrede teruggetrokken.