Paus Franciscus. Opeens zag ik het. Hij is het die ongewild het schisma in de Europese familie bloot legde. “Europe is een way of life”, zei hij tegen de Europese regeringsleiders, die in Rome de EU-verjaardag vieren. Precies die ‘way of life’ bevalt niet iedereen. En vooral in Noord-Europa , waar het katholieke denken nooit helemaal is geaard, moeten ze niets van die levensvisie hebben. Bovendien vinden de protestanten in het Noorden dat, als er al een directe relatie met God moet zijn, die al helemaal niet via de Paus moet lopen.

Ik geloof dat ik het ooit in het Nederlands Dagblad las, dat de EU in beginsel een katholieke uitvinding is. En ik heb de indruk dat deze kwestie in Brussel en omgeving  nog steeds niet helemaal is uitgesproken. Er zit altijd wrijving tussen Noord en Zuid-Europa. In het zuiden gaat de zon op en gaat de zon onder, en tussendoor probeer je er het beste van te maken. Ik zit nu in Rome en als je de keuzestress over waar te lunchen en te dineren weet te beheersen is het prima te doen hier. Niets vergeleken bij ons. Niks dolce far niente. Arbeid adelt, doorwerken tot je er bij neervalt, en zoeken naar een restaurant dat serveert tot laat in de avond heeft iets van een strafexpeditie.

Daarom zijn de regeringsleiders in het Zuiden ook zo boos op Jeroen Dijsselbloem. Alsof onder de grote rivieren en dicht bij de Middellandse Zee al het geld op gaat aan drank, vrouwen en lekker eten. Helemaal onwaar is dat natuurlijk niet. Goed leven kost geld, en als er geen geld is, is er altijd nog de Europese Unie. Dat weet iedereen, maar daar zeur je niet over. Je ziet het trouwens in Straatsburg ook altijd als het Europees Parlement daar de maandelijkse zitting houdt. Dan is het in de binnenstad bij de taxistandplaatsen altijd behoorlijk druk met familieleden van Zuid en Oost- Europese Europarlementariërs die vanwege de vele aankopen onmogelijk nog met de tram naar het hotel kunnen gaan.  

Nouja, bij wijze van spreken dan, en je kan overal wel kritiek op hebben. Nee, nu gaat het wat mij betreft om de viering van 60 jaar Verdrag van Rome toch om het Grote Idee. En inderdaad: de vrije geest, niet opgesloten zitten binnen de eigen grenzen, vrede, veiligheid, gelijkheid en samenwerking. Wat kan daar tegen zijn?

Toen Joseph Luns namens Nederland in 1957 het Verdrag ondertekende stond dit nog niet zo op papier. Er stond trouwens helemaal niets op papier, want de tekst was nog niet af, maar dat hielden ze toen stil. Typisch katholiek trouwens, dat stil houden toen. Ook al zei premier Rutte in Rome tijdens een briefing met journalisten dat een verdere Europese integratie 'dood' is, ook hij weet dat we niet zonder de EU kunnen. Oorlog en ellende voorspelt EU-commissievoorzitter Juncker als de familie nog verder uiteen valt. Hij heeft gelijk. Hij heeft gelijk, ook al voorkwam, zo zag ik, de Paus dat Juncker hem in de Sixtijnse kapel kuste. Maar ik weet zeker dat ze het wel met elkaar eens waren.

Kees Boonman 

Na een urenlang spoedoverleg tussen de coalitiepartijen en premier Dick Schoof gisterenavond, gingen de overleggen vandaag verder. En daarbij worden de ergernissen tussen de partijen steeds groter, ziet ook politiek commentator Joost Vullings.

De Russische president Vladimir Poetin is voorstander van een bestand met Oekraïne, mits het leidt tot duurzame vrede. Dat liet hij weten tijdens een persconferentie. Toch houdt Ruslandkenner Helga Salemon een slag om de arm: "Poetin zal blijven stoken".

Eerder deze week bereikte de Verenigde Staten met Oekraïne een akkoord voor een wapenstilstand van dertig dagen. En nu lijkt Rusland voorzichtig de deur open te doen naar onderhandelingen. Maar dat kan alleen als er sprake is van een duurzame vrede. Of dat kan met het Amerikaanse voorstel, is volgens de Russische president nog niet duidelijk.

Staatstelevisie benadrukt Russische successen

Opvallend is dat de Russische staatstelevisie vooral de successen benadrukt, zoals het bezoek van Poetin aan Koersk en de Russische troepen die daar terrein terugwinnen. De vredesonderhandelingen zijn nauwelijks aan bod gekomen.

Volgens Salemon wil Poetin daarmee laten zien: we zijn aan de winnende hand. "Dus daar gaat het de hele week over in de journaals."

Geschiedenisboeken

Bovendien lijkt Poetin niet uit te zijn op vrede als er niet aan zijn eisen wordt voldaan. "Het lijkt alsof hij bedacht heeft dat hij de geschiedenisboeken in wil als de man die Oekraïne weer in de Russische invloedssfeer bracht. Hij is natuurlijk ook al een oude man", vertelt Salemon.

"Als je het volk in dit land rijp wil maken voor een vrede, dan praat je niet zoveel over oorlog. Als het al over onderhandelingen ging, was het vanuit het oogpunt dat Oekraïne zich toch niet aan afspraken zou houden."

Oorlogseconomie

Rusland wordt sinds de start van de oorlog met Oekraïne aan allerlei sancties onderworpen, door zowel de Europese Unie als de Amerikanen. "Eigenlijk draait de economie daar nu op oorlog. Dus als die oorlog ophoudt, dan stort de economie in."

Ook daarom acht Salemon de kans op vrede klein. "Poetin weet dat in vredestijd het land economisch niet gezond kan worden. Met een vrede wint hij daarom helemaal niet."

Eisen

Het land lijkt alleen akkoord te willen gaan met vredesonderhandeling of een staakt-het-vuren als aan al haar eisen wordt voldaan. "Ze willen bijvoorbeeld geen gebieden teruggeven. Geen internationale troepen op Oekraïens grondgebied."

En dat dat een flinke eisenlijst is, weten ze. "Poetin weet dat Oekraïne nooit akkoord kan gaan met alle eisen, dat is voor hen een breekijzer. In ieder scenario is voor Poetin oorlog voordeliger dan vrede."

Trump

Ook de Amerikaanse president Donald Trump zal daarin weinig verschil maken. "Ook als Trump zou zeggen: de Russen houden zich niet aan afspraken, ik steun Oekraïne weer voluit... Dan heeft Rusland gewoon de oude vijand terug. En dat zie je ook op televisie: in de propaganda wordt rekening gehouden dat de VS zich ook kan afzetten tegen Rusland."

"Wat je dan ook hoort: als de VS weer die vijandige houding aanneemt, is het beter om door te vechten." Bovendien zou ook als er wel een akkoord komt, Poetin niet meer te vertrouwen zijn. "Hij heeft vaker laten zien: aan afspraken houdt hij zich niet. Poetin houdt in feite Trump aan het lijntje."