Rusland heeft steeds meer tankers nodig om olie te kunnen exporteren buiten de sancties die Europa aan de export heeft opgelegd. Veel van die tankers zijn oud en het is maar de vraag of ze verzekerd zijn. De Finse kustwacht maakt daarom zich grote zorgen.

Rusland is al lange tijd bezig om een zogenaamde schaduwvloot van olietankers op te zetten. Vaak zijn dat schepen die varen onder de vlag van een land dat niet meedoet met de sancties die zijn opgelegd vanwege de Russische inval in Oekraïne.

Prijsplafond

De reden is simpel: naar Europa mag via zee geen druppel ruwe olie meer geëxporteerd worden. Europese olietankers mogen nog wel meewerken aan de export van ruwe olie vanuit Rusland naar havens buiten Europa, maar dan moet men zich houden aan het prijsplafond van 60 dollar per vat.

De strenge regels gelden voor olietankers uit alle 27 EU-lidstaten, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada en Japan. Door steeds meer schepen in te zetten die uit andere landen komen, vangt Rusland alsnog meer geld voor zijn ruwe olie.

Bekijk ook

Geen veilige vaart

Het grote probleem is vooral dat veel van dit soort schepen onverzekerd zijn. Verzekeringen lopen namelijk vaak via westerse verzekeringsmaatschappijen en ook zij hebben zich te houden aan het opgelegde prijsplafond op ruwe olie uit Rusland.

En die verzekeringsmaatschappijen spelen een cruciale rol in de wereldwijde scheepvaart. Het zijn namelijk de verzekeraars die eisen stellen aan de tankers en de bemanning op de schepen. Als tankers niet verzekerd zijn, is er eigenlijk geen instantie die zicht houdt op een veilige vaart.

Grote gevolgen voor milieu

In Finland zijn er daarom nu grote zorgen om de veiligheid. Want zij zien steeds vaker tankers door de smalle Finse Golf varen die ze nooit eerder hebben gezien. "We zien vaak oudere tankers, komend vanuit Rusland. Ze moeten dan door smalle en ondiepe Finse Golf en dat vraagt om extra vaardigheden", zegt kustwachter Mikko Hirvi. "Met name in de winter zorgen de ijs-condities ervoor dat het laveren is. Veel van deze crews zijn dat niet gewend."

En dat kan catastrofale gevolgen hebben, zeker voor het milieu, waarschuwt Hirvi. "Het risico is zeker toegenomen. We maken ons zorgen om het milieu en de kans dat er olie in de zee belandt als er een ongeluk gebeurt. Het is namelijk onze taak om het water hier te beschermen."

Bekijk ook

Verantwoordelijkheid

Ook voor mensen is het gevaarlijk als er olie in de zee terechtkomt, zegt hij. Bijvoorbeeld als mensen gered moeten worden uit het water, maar ook als olie op het strand aanspoelt. "Er zijn hier honderden eilandjes die dan gevaar lopen", legt Hirvi uit.

Wie er moet opdraaien voor de schade is ook moeilijk vast te stellen, omdat veel van de passerende schepen onbekend zijn voor de Finse kustwacht. Hirvi: "We weten ook niet van wie de tankers zijn, en daarom weten we ook niet wie we verantwoordelijk moeten stellen."

Sancties

Er is wat te doen aan de problemen die de 'Russische' schaduwvloot veroorzaakt, zegt onderzoeker Lauri Myllyvirta van het Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA). "De Europese Unie lijkt een beetje vast te zitten nadat ze de sancties op import vanuit Rusland hebben ingevoerd. Het is belangrijk dat de EU die sancties blijft afdwingen."

"Zolang Rusland door blijft gaan met de oorlog en oorlogsmisdaden pleegt, is het van belang dat de EU ermee bezig blijft om sancties tegen Rusland uit te voeren op alle terreinen", zegt hij. Zoals het verbannen van de tankers uit de Europese havens. "We doen niet genoeg, zolang Oekraïne nog niet veilig is."

In een poging om de westerse sancties te omzeilen zet Rusland olietankers uit andere landen in

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.