Rookwaren met een smaakje zijn sinds 1 januari dit jaar verboden, maar door een maas in de wet is de nieuwe Levia Stick-'smeltsigaret' wel toegestaan. Die bevat geen tabak, maar is net zo verslavend en dus gevaarlijk. "Er zit iets mis in de wet."

Mango, meloen, mint, aardbei of appel: vapes waren eerder nog in een boel verschillende smaken te verkrijgen. Maar om roken minder aantrekkelijk te maken, zijn smaakjes sinds begin dit jaar verboden. Voor gewone sigaretten is dit al langer het geval. Maar die regelgeving blijkt nu makkelijk te omzeilen.

Volop nicotine

Sinds kort is er namelijk een nieuw soort sigaret van Philip Morris op de markt: de Levia Stick. Het is geen vape, en ook geen ouderwetse tabakssigaret. "Dit product is een zogenaamde 'heat stick' of een 'smeltsigaret'", vertelt longpatholoog Danielle Cohen. Daarin zit cellulose, een soort plantenbestandsdeel, met een smaakje. Om het te gebruiken, verwarm je de stick met een apart apparaatje.

"Die cellulose is helemaal geïmpregneerd met nicotine, waardoor degene die zo'n product rookt wel de nicotine binnenkrijgt en waardoor er ook een verslaving zal ontstaan. Of als je al verslaafd bent, zul je dat effect dus ook hebben. En vervolgens zijn daar ook nog verschillende smaakjes aan toegevoegd."

'Klant voor het leven'

Niet echt hetzelfde als een vape dus, maar net zo goed verslavend, zegt Cohen. "Als je met je boerenverstand naar dit product kijkt dan heeft het al het kwade in zich wat de vapes ook hadden om jongeren en nieuwe rokers aan te trekken. En dat is precies wat we juist niet wilden."

Volgens haar is de tabaksindustrie continu bezig met het op de markt brengen van 'minder schadelijke' alternatieven, zoals de heatstick, vape of snus. "Om het imago toe te eigenen dat ze ook staan voor een gezondere toekomst voor jongeren. Maar wat al die alternatieven als grote gemene deler hebben, is dat ze nicotine bevatten. Een stof die een heel hardnekkige verslaving met zich meebrengt. Eenmaal verslaafd is het voor hen een klant voor het leven."

Maas in de wet

De precieze gezondheidsrisico's van deze nieuwe stick zijn, net als bij de vape, nog niet helemaal bekend. "Maar je ademt nog steeds iets in wat je normaal gesproken niet zou moeten inademen", zegt Cohen. "Zo'n product, waarbij je dus toch een bepaalde damp inademt met daarin verschillende smaakstoffen en nicotine, heeft alles in zich om een schadelijk product te zijn."

Maar toch mag de heatstick verkocht worden. "De maas in de wet is dat het geen tabak bevat en dus niet onder de tabakswet valt." En omdat de smaak wordt gegeven met een kruidenmix, valt het ook niet onder het smaakjesverbod.

Niet focussen op tabak, maar nicotine

Dat dit tabaksalternatief nu op de markt is, vindt de longpatholoog erg frustrerend. "Er is dus waarschijnlijk iets mis met die wet, want anders zou dit niet op de markt kunnen komen. En ik denk dat we dat gaatje in de wet zo snel mogelijk moeten proberen te dichten."

Volgens Cohen is er maar één oplossing: niet meer praten over tabak, maar over nicotine. "We moeten alle producten waar nicotine in zit onder de tabakswet scharen en reguleren. Zo kan je op termijn zorgen dat jongeren nooit meer aan een product met nicotine kunnen komen, welke vorm het ook heeft."

Burgerinitiatief

Voor dat idee is ook al een burgerinitiatief gestart, weet Cohen. "Dat heet nicotinee en er zijn meer dan 40.000 handtekeningen voor verzameld in Nederland." Dat wetsvoorstel bepleit dat jongeren vanaf een bepaalde leeftijd, die steeds verder opschuift, nooit meer een nicotineproduct kunnen kopen. "Daarmee faseer je eigenlijk alle nicotinehoudende producten uit en ontstaat er een echte rookvrije generatie."

"En", voegt Cohen eraan toe, "dat geeft de overheid de mogelijkheid om ieder nieuw product met nicotine dat de tabaksindustrie verzint niet op de markt toe te laten." Zo krijgen nieuwe alternatieven, zoals de heat stick, geen kans meer.

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".