Veel letsel én doden in de binnenstad door roekeloos rijgedrag in bestelbusjes: 'Voer apart rijbewijs in'

Nu winkels dicht zijn, zien we ze meer in de wijk dan ooit tevoren: bestelbusjes. En dat veroorzaakt gevaarlijke situaties. Want deze grote wagens zijn naar verhouding veel vaker betrokken bij dodelijke ongelukken dan gewone personenauto's.

Aanrijdingen met een bestelwagen blijken twee keer zo dodelijk als een aanrijding met een gewone auto. Die analyse maakte de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) samen met de TU Delft. In totaal overlijden in Nederland jaarlijks zo'n 67 mensen na een ongeluk waarbij een bestelwagen betrokken is: dat is ongeveer 10 procent van het totale aantal verkeersdoden.

Recordaantal klachten over bestelauto's

Lector stadslogistiek Walther Ploos van Amstel weet wel waarom het vaak misgaat met bestelwagens: "Die wagens zijn veel te groot. Ze zijn niet gemaakt voor de nauwe straten in de wijk. Daarnaast krijgen veel pakketbezorgers per pakketje betaald. Dan loont het om gehaast door de stad te gaan rijden."

En dat ziet ook Veilig Verkeer Nederland. Dit jaar kwamen daar al meer dan 1350 meldingen van overlast door bestelwagens binnen. Een recordaantal. "De koeriersdiensten staan, zeker nu, onder enorme druk. Dat zet aan tot gevaarlijk rijgedrag. Zeker in de woonwijken waar kinderen spelen moeten we dat echt niet willen."

'Je kan moeilijk om de wagen heen kijken'

Ook voorzitter Ruud Wassenaar van de Belangenvereniging voor Pakketdistributie ziet dat bestelwagens regelmatig bij ongelukken betrokken zijn: "Ik zie zelf vooral kleine schades. Die zitten vaak aan de achterkant en aan de rechterkant, waar de dode hoek zit. Je kan moeilijk om de wagen heen kijken."

Postbedrijven zouden volgens hem de werkdruk op pakketbezorgers moeten verminderen: "Chauffeurs moeten vaak 30 pakketjes in een uur afleveren. Dat is 2 minuten per stop: praktisch onhaalbaar. Dat houd je even vol, maar niet 10 uur op een dag. Dit mechanisme verbetert de verkeersveiligheid in elk geval niet."

Kleinere bestelwagens?

Postbedrijven PostNL en DHL zijn het niet eens met de kritiek. "De meeste bezorgers van DHL zijn in vaste dienst en worden betaald op basis van uurloon en niet per pakje. Er is geen enkele reden om onredelijke prestaties te verlangen, die gehaast weggedrag in de hand werken", laat een woordvoerder van DHL weten.

Toch ziet lector Ploos van Amstel dat bedrijven wel een rol kunnen spelen in het veiliger maken van bestelbussen: "Ik vind het niet uit te leggen waarom zo'n enorm grote bestelbus nodig is. Die wagens zijn ingesteld op de piekdrukte, maar heel vaak staan grote delen van de wagen leeg. Pakketjes bezorgen kan ook met een kleiner voertuig."

Nauwelijks eisen aan een bezorger

Ook de overheid kan volgens hem meer doen om het bezorgen veiliger te maken: "Er zijn nauwelijks eisen aan het vak van pakketbezorger. Het zijn vaak jonge jongens die zo'n grote bus besturen, terwijl ze nauwelijks rijervaring hebben. Het is bizar dat we nog geen apart rijbewijs hebben voor een bestelbus. Dat zou een oplossing zijn."

Pakketbezorger Wassenaar ziet dat aparte rijbewijs niet zitten, maar pleit wel voor een keurmerk voor goed rijgedrag: "Denk daarbij aan een verplichte cursus die chauffeurs moeten volgen, of een aantal jaren schadevrij rijden." Het ministerie van Infrastructuur laat in een reactie weten na te denken over manieren om het vervoer van bestelbussen veiliger te maken: "We zien steeds meer en vaker bestelbussen op de weg. Om ervoor te zorgen dat we de veiligheid van bestelbussen in het verkeer verder verbeteren, hebben we de SWOV om advies gevraagd."