Assad is aan de winnende hand in Syrië, en daardoor wordt in Aleppo, Homs en Ghouta, plaatsen die wij vooral kennen als gevechtshaarden, het leven weer opgepakt. In het afgelopen half jaar keerden 750 000 Syriërs die in hun eigen land Syrië een ander heenkomen hadden gezocht, terug naar hun huizen. Het Rode Kruis wil de teruggekeerde Syriërs helpen en opent een speciaal rekeningnummer. 

Vanuit het buitenland keren nog niet zo veel Syriërs terug. In het eerste half jaar van 2018 keerden bijna 16 000 vluchtelingen vanuit het buitenland terug naar Syrië. Met name vanuit buurlanden Jordanië en Libanon zijn enkele duizenden vluchtelingen teruggekeerd. Maar dat is voor lang niet iedereen een optie. Tegenstanders van president Assad zijn bij terugkomst hun leven niet zeker en alle jonge mannen worden bij terugkeer geacht hun dienstplicht te vervullen.

Syrische vluchtelingen​​: de cijfers

Terug naar de karkassen van wat ooit hun huis was

Jurriaan Lahr is namens het Rode Kruis in Aleppo en Damascus geweest. Hij zag dat de mensen terugkeren naar karkassen van wat ooit hun huis was. “Maar ze gaan terug omdat ze terug willen. En dan hebben veel mensen hulp nodig om er weer een veilig huis van te kunnen maken. Om bijvoorbeeld een deur te bevestigen, matrassen om op te slapen, dekens om onder te liggen. Maar ook schoon drinkwater en medische hulp.”

Faida Alshamat is teruggekeerd naar haar woonplaats Aleppo. De afgelopen jaren verbleef ze op verschillende plaatsen buiten de stad. “We werden beschouwd als gelieerd aan het regime of zelfs als spionnen. We vertrokken direct en namen niets mee uit ons huis. Zelfs geen kleding,” vertelt ze over haar vlucht tegen het Rode Kruis.

Terugkeren was echter ook niet makkelijk voor haar. “We troffen alleen de muren van ons huis nog aan.” Faida heeft een stuk landbouwgrond buiten de stad. “Daar lagen veel landmijnen, en overgebleven raketten. De geur van de dood. Het kostte ons veel tijd om het weer bruikbaar te maken voor de landbouw.”

Syrische vluchtelingen in Syrië

In de inmiddels zeven jaar durende oorlog zijn 5,6 miljoen Syriërs naar het buitenland gevlucht. Het overgrote deel (3,5 miljoen vluchtelingen) is in er in Turkije terecht gekomen. En nog eens 6,6 miljoen Syriërs hebben hun huis verlaten en in Syrië zelf een veilige plek gezocht.  Niet iedereen wilde Syrië verlaten en op een gegeven moment sloten de grenzen van buurlanden Jordanië, Libanon en Turkije waardoor naar het buitenland vluchten onmogelijk werd. 

Een deel van de ontheemden in Syrië vindt het nu dus veilig genoeg om terug te keren naar hun huis. Dit terwijl elders Syriërs opnieuw vluchten voor het geweld dat nog steeds voortduurt. In het zuidwesten is in de afgelopen weken nog hevig gevochten om de plaatsen Daraa en Quneitra. 

'Verwoesting is gigantisch' 

Volgens Lahr van het Rode Kruis duurt het een generatie voordat het leven in Syrië weer normaal wordt. “De verwoesting is gigantisch.” De directeur Internationale Operaties van de hulporganisatie vindt niet dat door hulp met de wederopbouw indirect het regime van Assad gesteund wordt. “Wij helpen mensen die hulp nodig hebben onder welk regime dan ook.”

De oppositiegroepen en IS zijn door Assad met steun van Iran en Rusland zo goed als weggevaagd. Onduidelijk is wat er straks in het noorden van het land gaat gebeuren waar Turkije een deel van het land onder controle heeft, en het noordoosten dat voor een groot deel in de handen is van Koerden. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.