radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Restauranthouder Erik betaalt zelfs huur voor personeel uit Spanje om open te kunnen blijven: 'Het is erger dan tijdens corona'

Restauranthouder Erik betaalt zelfs huur voor personeel uit Spanje om open te kunnen blijven: 'Het is erger dan tijdens corona'
Restauranthouder Erik
Bron: EenVandaag

Het tekort aan personeel in de horeca loopt deze zomer de spuigaten uit. Ondernemers doen er alles aan om personeel te werven, zoals ook Erik Derksen. Hij vloog zelfs koks uit Spanje en Oekraïne in. "Niet rendabel, maar de zaak sluiten is nog duurder."

Erik is blij dat hij na alle coronamaanden weer volledig open mag met zijn restaurants, maar deze zomer loopt hij tegen een misschien nog wel veel groter probleem aan. Het gigantische personeelstekort maakt het hem bijna onmogelijk.

Een ongekende situatie

Werkelijk alles heeft hij eraan gedaan om zijn vier zaken open te houden, maar toch moest hij één restaurant recent tijdelijk sluiten. Er zijn eenvoudigweg geen obers en koks te vinden, zegt Erik en dat valt hem zwaar. "Nu mogen de gasten eindelijk weer komen, maar kan ik ze niet bedienen, omdat ik de roosters niet rondkrijg.

"Dat levert levert misschien wel meer chagrijn op dan tijdens de coronaperiode." De markt voor koks was altijd al krap, maar wat hij deze maanden mee maakt is echt ongekend. "Al 35 jaar ben ik ondernemer, maar zo erg heb ik het nog nooit meegemaakt. Voor corona lukte het altijd wel met het nodige kunst en vliegwerk, maar dat is nu echt onmogelijk."

Bekijk ook

Concurrentie van GGD en flitsbezorgers

Erik merkt dat na corona het werk in de horeca een beetje uit de gratie is geraakt. Hij moet het vaak afleggen tegen werkgevers als de GGD en flitsbezorgers, waar jongeren meer kunnen verdienen. "Dat is een beetje de mentaliteit van deze generatie, zo lijkt het. Ze willen werken wanneer het hen uitkomt en het liefst zich niet te veel vastleggen."

"8 uur werken achter elkaar, daar hebben ze niet altijd zin in. Dan gaan ze liever bij de GGD werken waar ze alleen maar goedemiddag hoeven te zeggen en de goede rij moeten aanwijzen waar gevaccineerden naar toe moeten gaan."

Zzp'er worden aantrekkelijk

Ook ziet Erik dat steeds meer horecapersoneel niet meer in vaste dienst wil werken, maar als zzp'er. Femke is er daar een voorbeeld van: ze werkte 7 jaar in vaste dienst bij Erik, maar besloot er als zzp'er door te gaan. "De laatste 2 jaar tijdens corona merkte ik dat het wel fijn was om in de avonden en weekenden ook thuis te zijn", vertelt ze.

"Daarnaast was het een goede tijd om voor mezelf te beginnen. Er is heel veel werk voor zzp-koks op dit moment. Ook kan ik een hogere prijs vragen." Soms wringt daar wel eens de schoen, zegt Erik. "Het vaste personeel ziet dat zzp'ers met meer geld naar huis gaan, terwijl ze precies het zelfde werk doen. Dat zet weleens wat kwaad bloed. Ik zou hen ook allemaal dolgraag in vaste dienst nemen, maar dat willen ze zelf niet."

Bekijk ook

Buitenlandse koks

Een paar weken geleden werd voor Erik de nood zo hoog, dat hij besloot om koks uit het buitenland te halen. Volgens hem een noodoplossing waar veel haken en ogen aan zitten. "Ik heb onlangs 6 mensen uit andere landen hierheen gehaald, vier uit Spanje en twee uit Oekraïne. Zelfs een deel van de huur neem ik voor mijn rekening. De winstgevendheid is bijna nihil op deze manier, maar dicht blijven is nog duurder."

Wat de ondernemer vooral steekt is dat de politiek niks doet om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. De overheid werkt ondernemers vaak zelfs tegen, vindt Erik. "Ik heb bijvoorbeeld een hele goede kracht die ook als verpleegkundige werkzaam is. Dolgraag zou ik haar inhuren, maar als zij meer uren gaat werken verliest ze allerlei toeslagen. Onder aan de streep is ze dan slechter af. Echt onbegrijpelijk."

Bekijk hier de reportage over dit onderwerp

'Hier moet het kabinet echt iets aan doen'

Voormalig topambtenaar Hans Borstlap, van de gelijknamige commissie-Borstlap die eerder onderzoek deed naar de arbeidsmarkt in opdracht van het kabinet, vindt dat Erik een belangrijk punt heeft. "Dit heb ik ook 2,5 jaar geleden in mijn advies al naar voren gebracht. Hier moet het kabinet echt iets aan doen."

"We moeten juist van harte aanmoedigen dat mensen harder gaan werken. In de zorg en het onderwijs kan dat heel veel problemen oplossen. Dan moet je natuurlijk niet deze mensen gaan afstraffen en korten op toeslagen als ze meer uren gaan maken."

'Zaak sluiten is echt pijnlijk'

Borstlap zegt dat de problemen op de arbeidsmarkt al ruim 10 jaar spelen, maar dat de politiek niet in staat is om een doorbraak te forceren op dit onderwerp. "We weten al heel lang dat de arbeidsmarkt niet goed werkt en dat er bijvoorbeeld een wanverhouding is tussen vast en flex. Toch doet het kabinet veel te weinig. Het lijkt soms alsof er pas iets gebeurt in Den Haag als het echt niet anders kan. Als ze een pistool tegen de borst gedrukt krijgen. Doodzonde."

Tot die tijd is het voor Erik en zijn vier restaurants hard aanpoten en hopen dat er snel betere tijden aanbreken. "Bij ondernemerschap horen ups and downs. Je moet creatief zijn, maar dit zijn echt wel hele barre tijden. Het sluiten van je zaak omdat je simpelweg geen personeel kunt vinden is echt pijnlijk en het laatste wat je wilt. Dat hoop ik in de toekomst nooit meer te hoeven doen, maar ik vrees het ergste."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'
Oud-student Rozemarijn heeft geen recht op een studievoucher
Bron: Eigen foto

Zo’n 20.000 oud-studenten lopen de studievoucher van ruim 2.000 euro mis omdat het behalen van alleen een universitaire bachelor volgens de overheid niet als een volledig diploma telt. "Als ik dat had geweten, had ik andere keuzes gemaakt."

Voor het behalen van een 'volledig universitair diploma' moeten studenten volgens DUO zowel een bachelor als masteropleiding hebben afgerond. Alleen de universitaire studenten die aan deze eis voldoen, komen in aanmerking voor de studievoucher: een compensatie van 2.097 euro voor het niet optimaal kunnen profiteren van de investeringen in het hoger onderwijs.

'Ik schrok'

De regel zorgt voor grote frustratie onder studenten die hier niet aan voldoen, zo ook bij de 25-jarige oud-student Rozemarijn Gierkink. Op een informatiesite dacht zij eerder te lezen dat ze recht had op een studievoucher, maar toen ze via DUO inlogde bleek dit anders te zijn. "Ik zag toen dat het bedrag niet van mijn schuld afgehaald was. Ik schrok, want dit kostte me toch weer 2.000 euro."

"Ik heb tussen 2017 en 2023 een wo-bachelor Kunsten, Cultuur en Media gestudeerd in Groningen en geen aanvullende beurs gehad. Toch krijg ik niets terug."

Studievoucher ter compensatie

Wat bleek nou? Rozemarijn voldoet maar aan twee voorwaarden voor de voucher. En om in aanmerking te komen voor de studievoucher moeten studenten aan de volgende drie voorwaarden voldoen: nog nooit eerder een voucher hebben ontvangen, tussen september 2015 en augustus 2019 zijn begonnen met de studie, én zowel een bachelor als master of een hbo-opleiding binnen 10 jaar hebben afgerond.

Pas wanneer een student aan alle drie de voorwaarden voldoet, komt hij of zij in aanmerking voor de compensatie. Dit jaar is de tegemoetkoming voor de voucher 2.097,08 euro, dit bedrag wordt verrekend met de huidige studieschuld.

Bekijk ook

'Als ik dit had geweten'

Voor Rozemarijn was een master doen destijds geen optie. "Ik heb 6 jaar gedaan over een 3-jarige opleiding en niemand die toen zei: 'misschien moet je doorgaan met studeren, want een wo-bachelor is niet genoeg voor een geldbedrag in de toekomst.' Dat maakt het extra zuur."

Met de kennis van nu had Rozemarijn andere keuzes gemaakt, vertelt ze. "Ik heb bestuursjaren gedaan en daardoor vertraging opgelopen. Als ik dit allemaal had geweten, had ik misschien mijn studie sneller afgerond of meteen een master gedaan."

Schande

Voorzitter van de Landelijke studentenvakbond (LSVb), Abdelkader Karbache hoort verhalen als die van Rozemarijn dagelijks. "Het gaat om zo'n 20.000 oud-studenten die dus geen recht hebben op deze voucher, omdat de overheid alleen een wo-bachelor niet als volledige opleiding ziet."

"Dat is problematisch, omdat juist deze groep vaak vanwege financiële redenen geen master meer kan doen," zegt Karbache. "Zij ronden zo snel mogelijk hun bachelor af en gaan met dat papiertje bijdragen aan de maatschappij door te werken. Dat juist zij financieel gestraft worden door de voucher niet te ontvangen, vind ik een schande."

Bekijk ook

Afspraken herzien

Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 is besloten dat alleen een combinatie van een bachelor- en masterdiploma als volledige opleiding geldt. Hoewel DUO destijds studenten hierover heeft geïnformeerd, merkt LSVb-voorzitter Karbache dat veel studenten daar niets van weten.

"De informatievoorziening is gebrekkig, waardoor studenten niet weten waar ze aan toe zijn", merkt hij op. "Het is tijd om de afbakening opnieuw te bekijken en ook wo-bachelorstudenten te compenseren."

'Niemand snapt er nog iets van'

Maar, onderwijsminister Bruins stelt dat het herzien van de regels niet wenselijk is omdat dit de stabiliteit van het overheidsbeleid zou ondermijnen.

Karbache reageert met een lach bij het woord 'stabiel'. "De spelregels veranderen telkens opnieuw. Eerst was de studievoucher een certificaat, nu is het een geldbedrag. De overheid moet stoppen met het bedenken van nieuwe regels, want niemand snapt er nog iets van."

Bekijk ook

Juridische stappen

Volgens de LSVb is dit de zoveelste trap na aan de pechgeneratie. "Wij overwegen inmiddels juridische stappen om de studievoucher ook voor wo-bachelor studenten uit te laten betalen", laat voorzitter Karbache weten.

"Het gaat om een bedrag van ruim 2.000 euro, dat willen en kunnen zij niet missen. En daarnaast zorgt dit opnieuw voor een vertrouwensbreuk tussen studenten en de overheid die niet zomaar is opgelost."

'Toch gun ik het anderen'

Of Rozemarijn ooit nog gecompenseerd wordt voor haar studielening, blijft voorlopig een mysterie. Wel gunt ze anderen de compensatie én een basisbeurs.

"Ik ben blij voor mijn broertje, die nu wel een basisbeurs krijgt. Maar het voelt heel cru. Geef ons dan échte compensatie. Dat is het gevoel dat blijft hangen", zegt ze tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant