Rein Jan Hoekstra over metromoord: 'Los problemen nu eens op, er moet echt meer gebeuren'

Dit weekend blijkt uit een reconstructie van de Volkskrant en AT5 dat rond metromoordenaar Phillip O. ernstige inschattingsfouten zijn gemaakt. Hoekstra deed drie jaar geleden de aanbeveling dat overheidsinstanties beter met elkaar zouden moeten communiceren. “Het is niet eenvoudig. Ook aan deze zaak zie je weer: als je kennis hebt over iemand en datgene wat hij op zijn kerfstok heeft, dan moeten anderen dat ook weten. Dat is kennelijk in dit geval ook weer misgegaan.”

(De tekst gaat verder onder de video)

De zaak lijkt erg op de moord van Els Borst

Ook in de moordzaak van Els Borst was de dader een verward persoon die veelvuldig in aanraking kwam met politie, justitie en GGZ. Maar door slechte informatie-uitwisseling tussen psychiatrie en justitie had eigenlijk niemand het volledige zicht op dader Bart van U. Dat moet verbeteren, constateerde Hoekstra destijds al. Maar dit weekend blijkt dat in de zaak van de metromoord de betrokken instanties nog steeds te weinig informatie uitwisselen, waardoor het uiteindelijk misgaat.                                                                                                         

Hoekstra: “Wat er misgaat in de basis is dat die tijdige informatie-uitwisseling niet plaatsvindt. Je ziet een oud probleem: de gezondheidszorg richt zich op de patiënt en het OM en politie op de veiligheid. Zorg nou in vredesnaam voor de koppeling van die verschillende werkers in het veld. Zo kun je de verwarde mensen selecteren die potentieel gevaarlijk zijn voor anderen.”

'Iemand loopt vrij rond terwijl hij behandeld moet worden'

Niels mulder is hoogleraar en psychiater op de afdeling psychiatrie van het Erasmus MC herkent zich in dit beeld:

Mulder: “ik zie parallellen met andere zaken die problemen geven. Bij deze man was er bijvoorbeeld informatie uit zijn jeugd. Toen heeft hij ernstige dingen gedaan, waardoor hij jeugd-tbs had gekregen. Dat is een hele zware maatregel. Maar die is nooit uitgevoerd. Dus iemand loopt vogelvrij rond terwijl hij eigenlijk behandeld moet worden.  Die informatie wordt dan niet meegenomen bij latere zittingen. Als die informatie wel beschikbaar was geweest dan was hij niet in een psychiatrische afdeling van  het AMC beland, maar in het politiecircuit.“  (Red: bijvoorbeeld een behandeling in een forensische kliniek achter gesloten deuren)

Veiligheid moet ook een aspect van gezondheidszorg zijn

Het is ronduit zorgelijk, volgens Hoekstra, dat er nog steeds geen overzicht is van de categorie van psychiatrisch patiënten mensen die gevaarlijk zijn. Hoekstra: “Ik zeg dat met nadruk, er is niet een overkoepelende, gezamenlijke overtuiging dat er een categorie patiënten is die levensgevaarlijk is voor de medemens. Het besef dat veiligheid ook een aspect is van gezondheidszorg.

Ook Niels Mulder is teleurgesteld over het resultaat van de aanbevelingen van Hoekstra. Hij had gehoopt dat mensen zoals Bart van U. en Phillip O. door alle partijen langdurig zouden worden gevolgd, zodat het niet meer afhankelijk is van een toevalligheid waar iemand terecht komt en wie hem behandelt.

Mulder: “Dat doen we nog steeds slecht in Nederland. We sturen mensen van het kastje naar de muur. Dan is er geen continuïteit van behandelaars en ook niet van informatie.” Mulder, die ook werkt als psychiater bij de Rotterdamse crisisdienst, ziet waar het in de praktijk misgaat met de informatie-uitwisseling. “Als wij patiënten zien in de crisisdienst, wat ons dagelijks werk is en er is iets met z’n politieverleden, kunnen wij dat als psychiaters opvragen. Met een beetje geluk krijgen we de documentatie. Maar het wordt ons niet automatisch aangereikt."