Kinderen tussen 5 en 11 jaar kunnen sinds dinsdag worden gevaccineerd tegen corona. Daarvoor moeten beide ouders normaal wel toestemming geven en juist dát leidt soms tot heftige discussies. In het uiterste geval komt het zelfs tot rechtszaken.

"Bij kinderen tot 12 jaar beslissen de ouders of voogd - mits zij de gezagdragers zijn - over de medische behandelingen van het kind. Dat geldt ook voor vaccinaties. Beide ouders moeten het daar dus over eens worden, anders geldt in principe dat er niet gevaccineerd mag worden", vertelt Joost Huijer, docent familierecht aan de Universiteit Utrecht.

GGD: Ouders zelf verantwoordelijk

Maar wie controleert of beide ouders ook daadwerkelijk toestemming geven? In de teststraat gebeurt dit in elk geval niet: "De GGD stelt de vraag mondeling en vraagt niet om een schriftelijk bewijs", zegt de GGD in een verklaring.

"Wij zijn niet verplicht actief te onderzoeken of beide ouders toestemming hebben verleend", geeft de GGD verder aan. "Ouders dienen zelf de verantwoordelijkheid op zich te nemen om vóór het maken van de afspraak samen tot overeenstemming te komen."

Emotionele discussie

Maar dit lukt niet altijd, merkt mediator Steven de Winter: "Ik heb al verschillende stellen gehad die ruzie maken over of het kind gevaccineerd moet worden. Die discussies zijn soms heel heftig, daar komen allerlei emoties bij los."

"Bij het ene stel gaat het over het nut van het vaccin", vervolgt hij. "Maar je ziet ook stellen waarbij beide ouders het structureel oneens met elkaar zijn, omdat ze de ander een klootzak vinden."

Bekijk ook

Kinderen boven de 12 beslissen mee

Kinderen tussen de 12 en 17 jaar kunnen al langer gevaccineerd worden. Discussie dáárover leidde al tot zeker drie rechtszaken. Twee rechtszaken werden aangespannen door de kinderen zelf. Zij wilden gevaccineerd worden, zonder toestemming van hun ouders.

In de andere zaak eiste een vader dat zijn kinderen niet gevaccineerd zouden worden, terwijl de moeder dit wel wilde. In alle gevallen bepaalde de rechter dat de vaccinatie toegestaan was.

Meebeslissen

"Vanuit juridisch oogpunt zijn dit geen verrassende uitspraken", zegt Huijer. "Kinderen tussen de 12 en 15 jaar mogen volgens de wet meebeslissen over hun eigen medische behandelingen."

In de praktijk is de mening van het kind - mits die weloverwogen tot een besluit is gekomen - doorslaggevend voor een rechter, legt Huijer uit. "In al deze zaken zag je dat de kinderen zelf wel gevaccineerd wilden worden."

Bekijk ook

Toename aantal rechtszaken verwacht

Maar kinderen onder de 12 jaar hebben juridisch gezien geen stem in hun eigen behandeling. "Ik verwacht daarom dat het aantal rechtszaken over het vaccineren van kinderen enorm zal toenemen, nu de groep tussen 5 en 11 jaar gevaccineerd kan worden."

"Als een ouder weigert toestemming te geven voor een vaccinatie, kan de ander namelijk vervangende toestemming aanvragen bij de rechter", legt hij uit.

'Ik verwacht dat rechters vaccinatie zullen toestaan'

De universitair docent verwacht dat rechters in zulke zaken zullen oordelen dat vaccinatie toegestaan is, ondanks de bezwaren van één ouder: "Voor de rechter geldt het belang van het kind. Zij zullen de voordelen en de nadelen van vaccinatie tegen elkaar opwegen."

"Bij eerdere rechtszaken over vaccinatie tegen mazelen, polio of rode hond zag je dat rechters de Gezondheidsraad volgden. Ik verwacht dat zij dat bij corona weer zullen doen."

Kindervaccinatietwijfeltelefoon

Maar volgens De Winter is het belangrijk dat rechtszaken sowieso voorkomen worden: "Het is belangrijk dat ouders er samen uitkomen. Daar helpen ze het kind het meest mee. Als ouders ruzie hebben over het kind, komt die in een loyaliteitsconflict. Dat is nooit goed. Daar berokken je de meeste schade mee. Meer dan welk vaccin ook kan veroorzaken."

De Winter heeft nog wel een suggestie om vaccinatieeruzies te deëscaleren: "Installeer een kindervaccinatietwijfeltelefoon. Kinderen hebben recht op een eigen mening en moeten ook de vrijheid krijgen om zelfstandig informatie in te winnen. Mensen die gespecialiseerd zijn in communiceren met kleine kinderen kunnen dan uitleggen hoe het vaccineren werkt. Zo kunnen kinderen ook zelf een afweging maken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.