Provincies Noord- en Zuid-Holland kunnen op 1 november niet voldoen aan spreidingswet: 'Deadline krap en middelen beperkt'

De provincies Noord- en Zuid-Holland verwachten dat ze op 1 november niet genoeg opvanglocaties hebben om aan de spreidingswet te voldoen. Dat komt door vertraging in de bouw en terughoudendheid vanwege het nieuwe kabinet.

"Wij zullen niet de hele opgave halen. Ik denk dat we ongeveer driekwart van de gevraagde plekken kunnen realiseren", zegt commissaris van de Koning in Noord-Holland Arthur van Dijk. Sinds 1 februari zijn Nederlandse gemeenten verplicht om de spreidingswet uit te voeren. Deze wet regelt de spreiding van asielzoekers over het land.

Provinciaal opvangplan

Op 1 november moet Van Dijk, net als zijn collega's in andere provincies, een 'provinciaal opvangplan' inleveren bij minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie. Daarin staat hoe de provincie en gemeenten het benodigde aantal opvangplekken willen realiseren. Ze hebben na 1 november maximaal een half jaar de tijd om dat voor elkaar te krijgen.

Hoewel afgelopen vrijdag bekend werd dat het kabinet de spreidingswet wil intrekken, is de wet formeel nog van kracht. Gemeenten zijn dus nog steeds met elkaar in gesprek over het realiseren van voldoende opvangplekken per gemeente.

Meer opvangplekken realiseren

Hoeveel asielzoekers een provincie moet opvangen, wordt bepaald op basis van hoeveel mensen er wonen en wat de sociaal-economische status is van de gemeenten in die provincie. Vooral Zuid- en Noord-Holland en Noord-Brabant moeten op 1 november veel plekken beschikbaar stellen.

Zo moet Zuid-Holland bijna 20.000 opvangplekken realiseren, Noord-Holland ruim 16.000 en Noord-Brabant een krappe 15.000. Deze drie provincies vangen al jaren minder asielzoekers op dan er van ze wordt gevraagd.

Krappe deadlines en beperkte middelen

Aan EenVandaag laten de provincies Noord- en Zuid-Holland weten dat het ze niet gaat lukken om de opvangplekken op tijd te realiseren. "Voor driekwart van de gevraagde plekken hebben we harde plannen", zegt commissaris van de Koning van Noord-Holland Van Dijk. "Verder hebben we een aantal toezeggingen van gemeenten die zeggen dat ze nog geen locatie hebben, maar wel voor 1 juli volgend jaar aan de verplichting zullen voldoen."

Verschillende gemeenten in de provincie Noord-Holland geven aan dat ze de deadline krap vinden en de middelen beperkt zijn. Dat geldt vooral voor kleinere gemeenten.

'Niet realistisch'

Ook de provincie Zuid-Holland laat weten dat het niet lukt om op 1 november een plan te presenteren met 20.000 opvangplekken verspreid over de gemeenten. De provincie vindt de opgave 'niet realistisch'. "We voorzien vertraging. Met name door de tekorten in de bouw en verminderd draagvlak door de aankondiging van het intrekken van de spreidingswet", zegt een woordvoerder.

"Bepaalde besluitvormingsprocessen zijn gepauzeerd totdat er meer duidelijkheid geboden wordt." In Noord-Holland zien ze hetzelfde. Daar merkt de provincie dat gemeenten sinds de kabinetsformatie een afwachtende houding hebben aangenomen.

Spreidingswet niet van invloed

Flevoland, Groningen, Friesland en Drenthe laten aan EenVandaag weten dat het ze wel gaat lukken om de gevraagde plekken te leveren, of dat de plekken er al zijn. Deze provincies zeggen dat het mogelijk intrekken van de spreidingswet geen invloed heeft op het plan dat ze op 1 november indienen. Andere provincies willen niet laten weten of ze het gevraagde aantal opvangplekken gaan halen.

Van de gemeenten laat 93 procent aan EenVandaag weten 'dat ze het voornemen hebben' om zich aan de wet te houden. Veel van die gemeenten, Arnhem en Eindhoven bijvoorbeeld, geven zelfs aan de plannen voort te willen zetten als de spreidingswet van tafel is.

Goede oplossing zoeken

Dat het kabinet de spreidingswet nog dit jaar wil intrekken, betekent volgens Van Dijk niet dat al het werk voor niets is geweest. "Het feit dat de wet even van kracht is geweest, heeft geholpen om plekken te realiseren." Zelf was hij eerst geen voorstander van de wet, maar hij zag op een gegeven moment toch in dat het door het grote tekort aan opvangplekken noodzakelijk was.

"Ik merk dat ze in Den Haag bezig zijn met hoe het morgen zou moeten. Ze kijken hoe ze in de toekomst asiel willen organiseren. Dat knelt wel een beetje, omdat we ook nog wel moeten nadenken over hoe we datgene wat we in het verleden hebben gecreëerd, nu op een goede manier kunnen oplossen."