Een nationale dag voor sporters om uit de kast te komen. In het Duitse voetbal is het zover. 17 mei is uitgeroepen tot ‘coming-outdag’, waarbij een nog onbekend aantal profvoetballers naar voren zullen treden. "Maakt me heel blij en heel hoopvol."

Of Nederlandse spelers ook gaan meedoen met het initiatief, is nog niet duidelijk. Homoseksualiteit in de Nederlandse voetbalwereld ligt namelijk nog altijd gevoelig. Bovendien is er de afgelopen jaren kritiek gekomen op de aanpak van de KNVB. De OneLove-band, bedoeld om steun te betuigen aan de lhbti+-gemeenschap, is van het veld verdwenen nadat sommige aanvoerders de armband weigerden te dragen.

'Hoop is groot'

Thijs Smeenk, bestuurslid bij de John Blankenstein Foundation die zich inzet voor de acceptatie van lhbti+'ers in het voetbal, spreekt van een vrij unieke actie. "Ik was zelf best wel verrast over deze aankondiging. Nu is het voor het eerst dat er een groep gezamenlijk een standpunt gaat maken en naar buiten komt." Toch houdt hij nog een slag om de arm of deze dag er daadwerkelijk komt.

Zo zijn er in het verleden eerder soortgelijke aankondigingen geweest, die uiteindelijk tot niets uitliepen, legt hij uit. "En als het dan zover was, viel het in de praktijk toch een beetje tegen. Of het zat toch iets anders in elkaar dan we vooraf dachten. Maar de hoop is wel groot."

Nog groot taboe

In Nederland heerst er nog altijd een groot taboe op homoseksualiteit in het mannenvoetbal. "In het betaald voetbal is er geen één man openlijk homoseksueel. Er zijn er wel, maar niet openlijk. In het buitenland zijn ze ook op twee vingers te tellen. Dat geeft wel aan dat het nog steeds een heel groot probleem is", ziet Smeenk.

De achterblijvende acceptatie is in het algemeen ook terug te zien in nieuwe cijfers van het COC, een belangenvereniging voor lhbti+'er. Die organisatie kwam deze week met een rapport waarin blijk dat het aantal meldingen van lhbti+-discriminatie het afgelopen jaar met bijna een kwart is gestegen.

Dubbelleven leiden

Volgens Smeenk van de John Blankenstein Foundation voelen voetballers zich nog niet vrij genoeg om hardop te zeggen dat ze op mannen vallen. Vaak wordt dan de keuze gemaakt om het te verzwijgen.

"Uit angst voor de gevolgen die het kan hebben", legt hij uit. "Ze kiezen er dan uiteindelijk toch voor om twee levens naast elkaar te leiden. Het is pijnlijk dat dat nog steeds moet in 2024."

Regenboogvlaggen in stadions

Andere landen, zoals Engeland en Duitsland, hebben volgens hem hun zaakjes beter op orde. Daar wapperen bij de grote voetbalclubs, zoals het Duitse Bayern München en het Engelse Arsenal, de regenboogvlaggen volop in de stadions.

"Dat is wel een gevolg van het beleid", vertelt Smeenk. Door duidelijk neer te zetten waar de clubs voor staan en iedereen daarin mee te nemen, is homoseksualiteit in de voetbalwereld daar meer omarmd, ziet hij. "Ze zijn daar inmiddels wel een paar stappen verder."

'Niet heel erg daadkrachtig'

In Nederland gaat het nog vaak mis, zegt Smeenk. Hij noemt de Roze Kameraden, een lhbti+-supportersgroep van Feyenoord, als voorbeeld. De oprichting daarvan zorgde voor veel ophef bij de Rotterdamse club en leidde zelfs tot geweld. "Als je dan ziet hoe een club als Feyenoord reageert, dan is dat niet heel erg daadkrachtig."

Hij roept de KNVB en de Nederlandse profclubs daarom op om het voorbeeld van de Duitsers en Engelsen op te volgen. "Maak een plan, neem iedereen daarin mee. En dan weet ik zeker dat het ook in Nederland ooit goed gaat komen."

Om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, wordt gezocht naar creatieve oplossingen. Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen sluiten vandaag een 'netcongestiedeal' met de ov-sector om netcongestie tegen te gaan.

Elektrische auto's, zonnepanelen, warmtepompen: ons stroomnetwerk is overvol. Netcongestie wordt dat genoemd.

File op het net

"We kunnen spreken van file op het elektriciteitsnet", zegt energieanalist Sanne de Boer van de Rabobank. "Vergelijk het met de de snelweg. Als iedereen tegelijk wil invoegen, dan kan dat niet."

"Hetzelfde gebeurt op het stroomnet. De afgelopen jaren heeft iedereen meer elektriciteit verbruikt, en vaker op hetzelfde moment. Dat past niet."

Deal met de ov-sector

Om deze zogenoemde netcongestie te bestrijden, is de komende 15 jaar een investering van 195 miljard euro nodig, volgens het Rijk. In de tussentijd wordt er gezocht naar creatieve oplossingen.

Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Chris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu sluiten daarom vandaag een 'netcongestiedeal' met de openbaar vervoerssector. Het idee is dat het openbaar vervoer gaat helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verminderen.

Efficiënter gebruikmaken van infrastructuur

"Op deze manier kunnen we efficiënter gebruikmaken van de infrastructuur die er al is", legt De Boer uit. "Openbare vervoersbedrijven maken gebruik van hun eigen elektriciteitsnetten. Op sommige momenten zijn die kabels hard nodig, bijvoorbeeld in de ochtend- en avondspits", legt ze uit.

"Maar wanneer er minder openbaar vervoer rijdt, kunnen de kabels gebruikt worden om auto's of elektrische bussen op te laden. Hier hoef je dus geen extra kabels voor in de grond te leggen."

Idee op een bierviltje

Het Rotterdamse ov-bedrijf RET is al volop bezig met duurzaam gebruik van energie. "Naast het delen van ons stroomnet, hebben we nu ook een batterij in de buurt van de Erasmusbrug geplaatst", vertelt technicus Leo Vliegenthart van de RET.

"5 jaar geleden heb ik het idee op een bierviltje geschreven. Het woord 'netcongestie' bestond toen nog niet eens."

Batterij die werkt als powerbank

"Op het moment dat er een tram voorbij rijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

De opgeslagen stroom kan weer gebruikt worden om andere voertuigen op te laden. "Op deze manier proberen wij de 'file' op het stroomnet te omzeilen en dragen wij 20 tot 25 procent bij aan de laadsector van Rotterdam."

Alleen geschikt voor kleine hoeveelheden

Maar ondanks de voordelen van zo'n batterij blijft energieanalist De Boer sceptisch. "Batterijen zijn zeker functioneel", zegt ze. "Maar ze nemen ook veel ruimte in."

"Bovendien zijn batterijen alleen geschikt om kleine hoeveelheden energie voor korte tijd op te slaan", vervolgt ze. "Helaas kunnen we de overtollige zonnestroom van de zomer niet bewaren tot aan de winter."

Klein deel van de oplossing

Volgens De Boer is het getekende convenant tussen het Rijk en de ov-sector niet de hele oplossing voor netcongestie. "We moeten niet verwachten dat we hierdoor uit de problemen zijn. Het is ook nodig om de netten te verzwaren, maar dit kost veel tijd en geld."

"Slimmer gebruikmaken van de infrastructuur die we hebben, is een 'no-brainer'. Maar het blijft een klein deel van de oplossing."

Asielminister Faber wil geen handtekening zetten onder koninklijke onderscheidingen voor vijf oud-COA-medewerkers, werd gisteren bekend. Kan dat zomaar? Historicus Kemal Rijken zet de feiten over onderscheidingen voor ons op een rij.

Rijken noemt het 'zeer uitzonderlijk' dat de minister de voordracht voor een koninklijke onderscheiding niet wil ondertekenen. "We hebben dit in de parlementaire geschiedenis in de laatste 80 jaar niet gezien." Hij beantwoordt vier vragen over wat er komt kijken bij het krijgen van een koninklijke onderscheiding en deze situatie.

1. Hoe gaat het toekennen van onderscheidingen in zijn werk?

Voordat de minister een handtekening moet zetten, is daar al een heel proces aan voorafgegaan, weet Rijken. "Een voorbeeld: iemand heeft 40 jaar lang vrijwillig voor de tennisvereniging gewerkt en de mensen op de tennisvereniging vinden dat deze persoon een lintje verdient. Dan gaan die mensen in eerste instantie brieven schrijven over die persoon", vertelt de historicus.

"Die aanbevelingsbrieven worden gestuurd naar de desbetreffende gemeente waar die persoon woont, en die worden allemaal gecontroleerd." Vervolgens maakt de burgemeester de beslissing of iemand in aanmerking komt. "Dan tekent de Commissaris van de Koning en daarna de Kanselarij der Nederlandse Orden." Die beheert de registers van onderscheiden personen en regelt de lintjes.

"En daarna pas gaat het naar het ministerie en de bewindspersoon. Die tekent dan ook. In de meeste gevallen. Vervolgens zet de koning nog zijn handtekening." Nadat de koning de onderscheiding heeft getekend, kan het lintje door de burgemeester worden uitgereikt.

2. Waarom is hier een minister voor nodig?

"In principe is de minister altijd verantwoordelijk en dat heeft te maken met de ministeriële verantwoordelijkheid", vertelt Rijken.

Hij legt uit: "De koning is niet verantwoordelijk voor zijn inhoudelijke daden. Dat zijn de ministers volgens de Grondwet. In dit geval, als de koning tekent, dan betekent dat dat er een minister of een staatssecretaris ook al moet hebben getekend."

"Dus als de koning uiteindelijk een handtekening moet zetten op de koninklijke onderscheiding dan moet dat gedekt zijn, zoals dat heet, door een minister of een staatssecretaris. En daarom is die handtekening nodig."

3. Waarom is het zo uitzonderlijk dat minister Faber weigert?

"De minister mag het doen, maar het is wel uitzonderlijk", vertelt Rijken. "Wat de minister in principe heeft gedaan, is een pure politieke daad. Gewoon om een frame neer te zetten: 'Ik ben tegen deze medewerkers en ik ben tegen asielzoekers en het is mijn beleid niet.'" Ze zet het weigeren dus in om te communiceren waar ze tegen is, volgens de historicus.

En dat is nog niet eerder op deze manier gebeurd, weet Rijken. "Er zijn geen gevallen bekend waarbij de minister zo nadrukkelijk naar buiten trad en zei: 'Ik teken niet omdat het niet mijn politiek is.' En dat komt ook omdat de lintjes zijn staatsonderscheidingen neutraal zijn."

"Die worden gegeven aan mensen die zich meestal decennia lang, vaak vrijwillig, hebben ingezet voor andere mensen. Het is in Nederland dus zo dat de regering en politici niet bepalen wie wel of geen lintje krijgt. Het komt vanuit de samenleving. En dat gegeven wordt dan beloond namens de Staat", legt Rijken uit. "Een koninklijke onderscheiding is dus neutraal en is daardoor ook geen politieke beslissing."

4. Wat betekent het volgens jou dat Faber weigert?

Hierdoor kan een precedent ontstaan, vertelt Rijken. "Het risico dat je nu krijgt, is dat er in de toekomst kabinetten zullen zijn en ministers zullen zijn die zeggen: 'Dit is in het verleden zo gegaan met mevrouw Faber, en deze persoon bevalt mij niet, dus ik ga daarvoor liggen en ik teken niet.' Dat kan nooit de bedoeling zijn van een neutrale staatsonderscheiding, die de koninklijke onderscheidingen toch zijn."

Betekent het dat deze mensen hun lintje niet krijgen? "Nee", zegt Rijken. "Het is namelijk zo dat een andere bewindspersonen ook kan tekenen. Dat zal gewoon ook gebeuren en deze vijf mensen krijgen gewoon een lintje."