Flexwerkers die hun baan verliezen en jongeren die niet aan de bak komen. Dit soort problemen op de arbeidsmarkt zijn allang bekend, maar worden door de coronacrisis extra blootgelegd. Hoog tijd voor actie, vindt Platform Toekomst Arbeidsmarkt (PTA).

De discussie over vast en flex is er al jaren, maar nog steeds niet opgelost. Het CBS berekende dat eind 2020 bijna een op de drie werknemers in Nederland een flexcontract heeft. En juist veel van deze flexwerkers verloren hun baan in de coronacrisis.

'We hebben je niet meer nodig'

Ook de 61-jarige Astrid Bol heeft geen werk meer. Zij verloor in de eerste coronagolf haar flexbaan als receptioniste. "Er kwamen geen klanten meer, er waren geen vergaderingen meer te boeken, het werk hield op", vertelt ze. Nu zit Astrid thuis en solliciteert ze erop los, maar nog zonder resultaat. "Het is frustrerend. Ik kom niet eens op gesprek. Ik weet niet of het mijn leeftijd is, of iets anders, maar een baan vinden is erg lastig."

Astrid werkte 21 jaar in vaste dienst bij de NS, maar de laatste jaren heeft ze alleen maar flexbanen gehad. Iets waar ze zelf niet echt om staat te springen. "De opdrachtgever kan van de ene op de andere dag zeggen: we hebben je niet meer nodig. Dat heb ik een paar keer meegemaakt en dat is frustrerend."

Hervorming arbeidsmarkt moet hoogste prioriteit nieuw kabinet zijn

En Astrid is niet de enige in deze situatie. De roep om het flexwerk aan te pakken en meer zekerheid voor flexwerkers te garanderen speelt al langer, maar wordt steeds op de lange baan geschoven. Het moet nu écht van de grond komen, vindt Sieto de Leeuw van Platform Toekomst Arbeidsmarkt (PTA). Eind 2020 presenteerde deze denktank haar rapport over de gevolgen van de coronacrisis op de arbeidsmarkt.

"De coronacrisis heeft de zwakheden op de arbeidsmarkt blootgelegd. Die zwakheden waren allang bekend en moeten nu worden aangepakt. Hervorming van de arbeidsmarkt moet de hoogste prioriteit krijgen van een nieuw kabinet. Daar moet ook geld voor vrij worden gemaakt" vindt De Leeuw.

'Flexmarkt mag een paar onsjes minder'

"De flexmarkt mag wel een paar onsjes minder. Er moeten meer vaste banen komen. En we willen als PTA dat allerlei varianten arbeidscontracten zoals payroll, nulurencontracten en schijn-zzp worden aangepakt. Er moeten hogere eisen komen voor het zzp-schap en de flexcontracten moeten minder vrijblijvend zijn en een betere cao hebben. De negatieve effecten van de flexmarkt zitten aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Dat moet nu echt veranderen."

Naast meer inzet op vaste banen, moet er meer worden ingezet op onderwijs. "We willen leerpotjes, bedoeld voor om- en bijscholing, zodat mensen meer vaardigheden kunnen ontwikkelen", stelt De Leeuw. "Onderwijs is zo belangrijk. Het kabinet heeft nu 1,4 miljard euro vrijgemaakt voor omscholing, maar wat ons betreft mag dat wel forser."

Lees ook

Veel meer sollicitanten

Maar niet alleen het flexwerk is een probleem, ook jongeren komen door de coronacrisis moeilijker aan een baan. Iris van den Berkhof (26) studeerde in 2020 af als bestuurskundige. Ze solliciteert zich suf, maar heeft nog geen werk gevonden. Terwijl dat normaal gesproken toch niet zó lastig is. Maar door de coronacrisis zitten er meer mensen zonder werk en is het aantal sollicitaten veel groter.

"Zoveel mensen zoeken werk, dat op een vacature veel meer mensen reageren. Als ik solliciteer naar een juniorfunctie dan hoor ik dat ik te oud ben en als ik op een gevorderde functie reageer, dan heb ik weer te weinig werkervaring. Daarnaast krijg ik bij een sollicitatie op een functie onder mijn niveau weer als antwoord dat ik overgekwalificeerd ben en dat men vreest dat ik snel weer weg ben", vertelt Iris.

Jeugdwerkloosheid

Maar De Leeuw maakt zich juist over de jeugdwerkloosheid niet zo'n zorgen. "Die stijgt in een crisis snel, maar zodra de economie weer aantrekt daalt die ook snel. We hebben vaker gesproken over een verloren generatie, maar die generaties zijn nooit verloren geraakt."

Iris begrijpt de redenatie van De Leeuw, maar het helpt haar op dit moment niet. "Het zijn mooie woorden, maar ik zit in het hier en nu. Ik zit nu werkloos thuis en weet niet hoe lang deze crisis nog duurt. Weer gaan studeren is ook geen optie, want dat kost te veel geld en ook de bijbanen, die altijd wel in de retail of horeca te vinden waren, zijn weggevallen."

'Met flexwerk ben je aan de goden overgeleverd als er iets misgaat'

"Mijn leven staat nu even op pauze. Ik wil straks bijvoorbeeld ook een huis kopen, maar dan moet ik kunnen aantonen dat ik een baan heb die ik kan vasthouden", vertelt Iris. Daarom blijft ze toch maar solliciteren.

Ook Astrid Bol houdt moed in de zoektocht naar een baan. "Onderzoeken wijzen uit dat 97 procent van de 55-plussers nauwelijks een baan vindt. Ik ben een van hen, maar ik blijf hopen. Ik stap overal op af, ik heb een goede uitstraling en ik hoop dat er snel een leuke baan op mijn pad komt. Het liefst natuurlijk een vaste, want met flexwerk ben je toch een beetje aan de goden overgeleverd als er iets misgaat."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.