Vuurwerkopslagen moeten verdwijnen uit woonwijken, willen GroenLinks-PvdA, NSC en SP. Er moeten nieuwe afstandsregels komen, waardoor de opslagen niet meer dicht bij huizen mogen staan. Ook het Veiligheidsberaad wil af van de opslag.

De partijen doen de oproep naar aanleiding van recent onderzoek door de Universiteit Twente naar vuurwerk. De universiteit bekeek 30 jaar aan onderzoek en concludeert daaruit dat ook consumentenvuurwerk zich in sommige gevallen massa-explosief kan gedragen. Toch houdt de huidige wet- en regelgeving weinig rekening met dat scenario.

'Dit moeten we niet willen'

Tweede Kamerlid Songül Mutluer van GroenLinks-PvdA vindt dat dit moet veranderen en daarom dient haar partij samen met NSC en SP een motie in. "Consumentenvuurwerk mag ondanks dit onderzoek nu nog steeds in woonwijken worden opslagen, bijvoorbeeld vlak bij een kinderopvang of tankstations. Dat moeten we niet willen", benadrukt ze.

Ook burgemeester Jack Mikkers van Den Bosch wil de opslagen zo snel mogelijk zien verdwijnen uit woonwijken. "Op de lange termijn wil ik ze helemaal verbieden. Op korte termijn heb ik gevraagd aan het ministerie om een blokkade op opslag in woonwijken." Mikkers is bij het Veiligheidsberaad de burgemeester die het dossier 'vuurwerk' onder zich heeft.

Helft ligt in woonwijk

Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat ongeveer de helft van de vuurwerkopslagen in Nederland in een woonwijk ligt. Daarvoor analyseerden we de nieuwste cijfers van de omgevingsdiensten, die verantwoordelijk zijn voor de controle van de opslagen. In totaal gaat het om bijna 450 locaties in woonwijken.

Voor de opslag van vuurwerk gelden enkele eisen, waaronder de aanwezigheid van een sprinklerinstallatie. Ook moet de afstand vanaf de voordeur van de opslagplaats minstens 8 meter verwijderd zijn van een woning, maar die afstandseis geldt niet voor huizen achter of boven de opslag.

Locaties niet weigeren

Gemeenten kunnen vuurwerkopslagen op basis van locatie op dit moment niet weigeren, dus ook niet als de locatie middenin een woonwijk is. Als de motie in de Tweede Kamer een meerderheid weet te halen, zou dat in de toekomst wel mogelijk moeten worden.

"De motie geldt niet alleen voor opslagen middenin de woonwijken, maar ook die aan de rand van de woonwijk liggen", legt Kamerlid Mutluer uit. "We moeten voorkomen dat er gevaarlijke situaties ontstaan, zoals uit het onderzoek van de Universiteit Twente blijkt."

Niet blussen bij brand

Verantwoordelijk staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat laat weten dat zij samen met minister Dilan Yeşilgöz van Justitie en Veiligheid voor de zomer met een reactie komt op het onderzoek van de Universiteit Twente. Voor die tijd verwacht ze geen verdere aanpassingen te doen in de huidige wet- en regelgeving rondom de opslag van vuurwerk.

Ondertussen heeft de brandweer al wel een nieuwe blusinstructie ontvangen: bij een brand in een vuurwerkopslag treden ze defensief op. Dat betekent dat er niet geblust gaat worden, maar dat de buurt geëvacueerd moet worden. "Dat stelt ons als Veiligheidsberaad voor een onmogelijk dilemma", zegt burgemeester Mikkers van Den Bosch. "Daarom vragen wij ook aan het kabinet: neem actie."

Meerderheid voor motie?

De vuurwerkbranche liet eerder weten wel open te staan voor opslaglocaties buiten woonwijken, maar stelde daar wel een belangrijke voorwaarde aan: ondernemers die nu nog met een vuurwerkopslag in een woonwijk zitten, moeten financieel gecompenseerd worden.

GroenLinks-PvdA, NSC en SP dienen de motie morgen in tijdens een commissiedebat in de Tweede Kamer. Volgens Kamerlid Mutluer is er een grote kans op een meerderheid. "Maar het blijft natuurlijk altijd spannend of alle partijen voor stemmen."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."