Politiebond NPB: 'Minister, pak problemen haven nu aan'

De minister van Veiligheid en Justitie moet de problemen in de haven in Rotterdam aanpakken. Dat zegt NPB-voorman Jan Struijs in een interview met EenVandaag. De opsporing moet worden uitgebreid, de informatie moet op orde komen en er moeten garanties komen voor een stevigere aanpak van de georganiseerde criminaliteit, zoals ondermijning (vermenging van de onderwereld en de bovenwereld). “Dit woekert voort, dat moet niet”.

Ook wil hij een onderzoek naar de corruptie. Er is volgens de vakbondsman structureel achterstallig onderhoud op mensen, middelen en op investering in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit. Hij heeft een beroep gedaan op Van der Steur en noemt het een zaak van ‘nationaal belang’ dat er orde op zaken wordt gesteld.

Het is ondermijning van de democratie. Het is een sluimerend proces waar te weinig aan wordt gedaan. De diensten werken zich het snot voor de ogen.

De politievakbond sprak de afgelopen maanden in het grootste geheim met personen werkzaam in het havengebied. Die willen anoniem blijven. Struijs: “Ze geven aan dat ze de kleine vissen vangen. Door gebrek aan capaciteit en slechte ICT worden de grote jongens niet gevangen.” Op belangrijke zaken mag niet worden door gerechercheerd. “Een doodzonde”, zegt de NPB voorzitter.

“Als ik zie met welke middelen deze opsporingsdiensten moeten werken, dat is achter de feiten aan. De georganiseerde criminaliteit is beter georganiseerd dan de politie. Dat baart mij zorgen” aldus Struijs. 

Corruptie onderzoek noodzaak

De spanningen in de haven zijn opgelopen naar aanleiding van de corruptiezaak rond de twee douaniers Gerrit G. en Gertie V. Beide mannen worden in afzonderlijke zaken ervan verdacht containers met honderden kilo’s drugs te hebben doorgelaten voor criminelen. De strafzaak tegen G. begint volgende maand.

Er zouden signalen zijn dat er meer corruptie is in de haven. Aanwijzingen hiervoor zouden de lage prijs voor coke zijn en het grote aantal kilo’s dat wordt onderschept. “Maar we weten het niet en dat is zorgelijk” zegt de voorzitter van de Nederlandse Politiebond.

“Je merkt dat de georganiseerde misdaad inbreekt op computers. Ze zetten mensen onder druk te vertellen over systemen, mensen worden privé benaderd en via social media.” 

Ook Kamerleden Nine Kooiman (SP) en Madeleine van Toorenburg (CDA) willen onderzoek. Verschillende douaniers hebben bij de parlementariërs alarm geslagen over de huidige situatie. Kooiman en Van Toorenburg doen het woord voor de douaniers omdat zij ‘als de dood zijn’ dat de directie erachter komt dat zij erover spreken.

Gijzelingen en containers onder neus douaniers leeggehaald 

Het gaat niet om ‘doorsnee’ criminelen, “ze zijn onderdeel van een netwerk, goed gefaciliteerd met goeie wapens”, zegt de NPB voorman. Zijn verhaal wordt ondersteund door Kooiman (SP) en Van Toorenburg (CDA). Ze kunnen niet optreden vanwege onderbezetting of regels.

Er hebben gijzelingen plaats gevonden en douaniers hebben moeten aanzien hoe een container onder hun neus is leeggehaald, aldus Van Toorenburg. “Ze konden of durfden niet op te treden omdat ze geen rugdekking hadden.” SP Kamerlid Kooiman stelt: “Het is gevaarlijk voor de mensen die er werken”. De douaniers voelen zich onmachtig.

EenVandaag sprak met ‘Jeroen’, die werkzaam is bij OSODT, het team dat het havengebied gewapend bewaakt en controleert. Dit team haalt meerdere keren per maand ‘uithalers’ van het havengebied, criminelen die het terrein op komen om cocaïne uit containers te halen. “En vooral ’s avonds en ‘s nachts is het bal. Uithalers die het terrein op komen. Coke uit de containers halen. Soms knippen ze een gat in het hek. Of ze klimmen over het hek.” 

Het havengebied is te groot om met het beperkte personeel te bemensen. “We doen het hele havengebied met z’n zevenen, puur in de nacht. Een gebied van meer dan 50 kilometer lang, aan de noordzijde en aan de zuidzijde van de Maas. Dat is niet te doen.” Van de ene naar de andere kant rijden duurt minimaal een half uur. Ook Kamerleden en NPB voorman Jan Struijs bevestigen dat het terrein onderbezet is. 

Douane moet zich aan verkeersregels houden 

De uithalers gaan steeds roekelozer te werk en rijden met hoge snelheid over het haventerrein. Maar de douane mag er niet met dezelfde vaart achteraan, schetst Jeroen: 

“We moeten ons van de bazen aan de verkeersregels houden. We mogen niet te hard rijden, niet door rood, niet over de fietspaden. We moeten ons houden aan de wet RVV. We hebben geen ontheffing, zoals de politie wel heeft. Ook al betekent dit dat we boeven moeten laten lopen. Die houden zich natuurlijk niet aan de verkeersregels. Er is zelfs gedreigd door de baas: als je de regels overtreedt, heb je een probleem.” 

De beambte vervolgt zijn relaas. “Het is al meerdere keren voorgekomen dat zo’n gast gewoon dwars door de dichte slagbomen heen is gereden. Wel vier, vijf keer. En er zijn ook al gewoon wagens geramd.” Na een ongeluk met uithalers eind 2014 is in een intern rapport geadviseerd douaniers op te leiden om op verantwoorde manier de achtervolging in te zetten. De directie heeft dit advies afgewezen.

SP Kamerlid Kooiman gaat de staatssecretaris vragen om een wet die erin voorziet dat douaniers wél harder mogen rijden. Douaniers vertelden haar dat ze soms een half uur op assistentie moeten wachten. “Dat is onverantwoord en gevaarlijk” 

Iedereen staat achter ‘Jos’ en ‘Gerard’ 

Douanepersoneel maakt zich grote zorgen, stelt Jeroen, wat niet zijn echte naam is. “Als ze erachter komen wie de klokkenluiders zijn, worden we misschien wel ontslagen”, zegt de douanier die daarmee refereert aan de onrust die is ontstaan naar een publicatie in De Telegraaf vorige week zaterdag.

Teamleden van OSODT deden hun relaas over hoe de criminaliteit grip heeft gekregen op het haventerrein. Iedereen staat achter Jos en Gerard, zoals ze werden genoemd. “Achter iedere letter”, zegt Jeroen. 

De maandag na het artikel werd een personeelsbijeenkomst belegd. “De regiodirecteur sprak de hele dienst toe, een mannetje of 60 zaten er in de zaal. Ze vertelde hoe vervelend ze het vindt dat er op deze manier naar de krant is gelekt en dat dat slecht is.” 

Jeroen zegt dat ze op weinig bijval kon rekenen. “Een collega is vervolgens opgestaan en heeft in 10 zinnen aangegeven helemaal achter het stuk te staan en waarom de directie boter op het hoofd heeft. Hij kreeg een staande ovatie van iedereen in de zaal. Daar is ze enorm van geschrokken.”

Onderzoek naar haven 

Vooralsnog komt Staatssecretaris Wiebes, die de Douane in zijn portefeuille heeft, nog niet in beweging. Hij heeft beloofd samen met het Ministerie van Veiligheid en Justitie met een brief te komen waarin staat hoe het verder moet in de haven. Minister van der Steur, van VenJ, heeft nog niet gereageerd.

Vanavond in EenVandaag het relaas van douaneman ‘Jeroen’, die werkzaam is binnen het OSODT. We spreken met NPB voorman Jan Struijs, Kamerleden Madeleine van Toorenburg (CDA) en Nine Kooiman (SP).