De politie heeft geen zicht op dumpingen van drugsafval. Dat blijkt uit het rapport “Elke dump is een plaats delict” van de stichting Politie & Wetenschap dat in handen is van Eenvandaag. 

Het is voor het eerst dat onderzoekers het dumpen van drugsafval in kaart hebben gebracht. Hoeveel er wordt gedumpt en geloosd in Nederland is  “een dark number”,  aldus het rapport dat morgen officieel verschijnt. 

Onderzoekers spraken met betrokkenen bij politie en gemeenten en keken naar de illegale dumpingen en lozingen in de periode 2010-2015. Vanaf 2010 loopt het aantal aangetroffen dumpingen en lozingen sterk op van 32 naar 176 in 2014.

Maar in 2015 is er sprake van een lichte daling (zie tabel hieronder). Dat betekent overigens niet dat er ook daadwerkelijk minder dumping is. De cijfers gaan alleen over de dumps die zijn gemeld bij de politie:

De inschatting van de politie is dat de aangetroffen dumpingen in vaten en jerrycans slechts het topje van de ijsberg vormen en dat er buiten zicht van politie veel drugsafval wordt geloosd.

Het rapport heeft ook gekeken naar de wijze waarop wordt gedumpt en geloosd. Naast de klassieke vatendump, bedenken criminele bendes steeds meer creatieve vormen van dumping.

Zo zijn er lozingen geconstateerd in autowasstraten en ook in gierkelders van boerderijen. Dat was al bekend, maar uit het onderzoek blijkt dat dit “meer dan incidenteel plaatsvindt”. Inmiddels zijn er al amfetaminesporen aangetroffen in voedermais. 

Nederland productieland

Nederland produceert vooral amfetamine en XTC (MDMA). Het afval van deze productie bevat schadelijke chemicaliën, die bij blootstelling kunnen leiden tot ernstige gezondheidsklachten zoals hoofdpijn, misselijkheid ernstige brandwonden, stuiptrekkingen en bewusteloosheid.   

Nu blijkt dat 10 procent van alle dumpingen heeft plaatsgevonden in of nabij een Natura 2000 gebied. En in Brabant en Limburg heeft 20 procent van het aantal geregistreerde dumpingen plaatsgevonden bij een grondwaterbeschermingsgebied, waar drinkwaterwinning plaatsvindt.

Wat de gevolgen van deze dumpingen zijn, is onduidelijk. Het rapport concludeert dat het “zeer wenselijk” is om nader onderzoek te doen naar de impact van lozingen op de drinkwaterwinning en op de kwetsbare natuurgebieden. 

Het rapport heeft kritiek op de werkwijze van de politie.  Dumpingen worden nog teveel gezien als geïsoleerd delict. Dat is een gemiste kans, want dumpingen kunnen ook informatie verschaffen over de bendes achter de dumping.  Het rapport adviseert om de dumpplek meer te beschouwen als een plaats delict, inclusief  bijbehorend tactisch en forensisch onderzoek. 

Ontwikkeling van geregistreerde dumpingen/lozingen 

2010: 32 

2011: 49

2012: 70

2013: 119

2014: 176

2015: 161

EenVandaag besteedt vandaag aandacht aan het rapport in de TV en radio uitzendingen. In Radio EenVandaag een gesprek met Yvette Schoenmakers, de maakster van het rapport. 

Uitgeprocedeerde asielzoekers zouden de Europese Unie echt moeten verlaten: dat is de inzet van nieuwe plannen van de Europese Commissie. Maar hoogleraar migratie Arjen Leerkes is kritisch. "Voor een deel gaat het ook om beeldvorming."

Waarom krijgt de een na een schokkende gebeurtenis posttraumatische stress en de ander niet? Radboud Universiteit deed hier samen met de Nationale Politie onderzoek naar.

Mishandeling, een zwaar ongeval of oorlog, dit zijn enkele voorbeelden van situaties die kunnen leiden tot een posttraumatisch stresssyndroom (PTSS). In Nederland krijgen jaarlijks 400.000 mensen de diagnose. Maar de een is hier gevoeliger voor dan de ander, blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Uniek onderzoek naar PTSS

Aan het onderzoek van de universiteit deden ruim 200 beginnende agenten mee. Volgens neurowetenschapper en een van de onderzoekers van de studie Linda De Voogd is dit uniek. "Er zijn weinig onderzoeken gedaan waarbij de deelnemers nog geen dingen hebben meegemaakt of geen PTSS-klachten hebben", vertelt ze.

En voor een goede meting moet je er juist bij zijn voordat iemand een traumatische ervaring meemaakt, weet de onderzoeker. "Ook richtten vorige studies zich vooral op kleinere onderzoeksgroepen en militairen."

Wel of niet schieten

Tijdens het onderzoek moesten de agenten onder een MRI-scan een schietopdracht doen. "Om de spanning op te bouwen moesten de deelnemers een poppetje in de gaten houden. Het poppetje kon een geweer of een telefoon uit zijn zak pakken", gaat De Voogd verder. En op basis daarvan moesten de agenten een keuze maken: wel of niet schieten.

"Bij het pakken van het geweer, moesten de agenten op het poppetje schieten. Bij het pakken van de telefoon, moeten ze niks doen. Dat was dan de veilige situatie," vertelt De Voogd. "Bij een foute keuze kregen de agenten een elektrisch schokje. De schok doet niet echt pijn, maar het is wel vervelend. Er stond dus wel iets op het spel."

Actieve amygdala

Het uitvoeren van de oefening stimuleert hersenactiviteit, vooral in de amygdala. "Dat is een gebied in de hersenen dat betrokken is bij het verwerken van informatie en het detecteren van dreiging", legt De Voogd uit.

Anderhalf jaar na de MRI-scan moesten de onderzochte agenten terugkomen naar de universiteit. "Uit de studie blijkt dat agenten met een hyperactieve amygdala vaker kampen met de symptomen die passen bij PTSS", vertelt De Voogd. "Mensen met een actievere amygdala hebben dus meer kans op het ontwikkelen van PTSS na het meemaken van trauma."

Nachtmerries en overprikkeld

Voormalig politieagent Maaike Zegers heeft te maken gehad met zo'n trauma. "Tijdens mijn werk kreeg ik steeds vaker een onveilig gevoel en wilde ik niet terug naar bepaalde plekken", vertelt ze.

"In het begin dacht ik: dat is logisch en dit hoort nou eenmaal bij mijn baan. PTSS was ook geen onderwerp dat destijds bij de politie besproken werd. Maar mijn klachten gingen van kwaad tot erger: nachtmerries, overprikkeld en een extreem kort lontje. Na enige tijd kwam ik thuis te zitten en startte ik met intensieve traumaverwerking."

'Donkere wolk ging weg'

"Inmiddels gaat het mentaal goed met mij en ik werk niet meer bij de politie", vertelt ze. Ze schreef een paar jaar geleden het boek 'Een kast vol', om families te helpen om met PTSS om te gaan. "Juist door het woord 'PTSS' in huis te halen, ging de donkere wolk weg. Dat was verhelderend."

Zegers was geen onderdeel van het onderzoek van de Radboud Universiteit, maar juicht dit soort studies erg toe. "Als ik van tevoren had geweten dat ik misschien een hoger risico had op PTSS, dan had ik nog steeds het vak gekozen. Ik heb bij de politie ook een hele fijne tijd gehad."

Eén stukje in een grote puzzel

Met de studie probeert de onderzoeker preventief te kijken naar PTSS en mensen zoals Maaike Zegers te helpen.

"Met dit onderzoek zijn er wellicht mogelijkheden om beter om te gaan met trauma of aversieve gebeurtenissen. In de hoop om de kans op PTSS te verkleinen, ook voor andere beroepen buiten de politie,'' zegt De Voogd. "Maar de studie is slechts één stukje in een grote puzzel."