Poldermaffia?

Coffeeshop Checkpoint in Terneuzen, de grootste van Europa, was een criminele organisatie volgens de rechter. Maar hoe zat het dan met de lokale overheid die de coffeeshop jarenlang steunde?

Het kan verkeren in Holland Wietland. Zo ben je gevierd ondernemer, de held van Terneuzen, eigenaar van de grootste toeristentrekpleister van de regio: supercoffeeshop Checkpoint in Terneuzen. Altijd gesteund door de lokale overheid, de belasting netjes op tijd betaald. En zo ben je leider van een criminele organisatie, een drugsbende die op grote schaal een geoliede softdrugsketen exploiteerde. Het overkwam Maddie W., eigenaar van Checkpoint. Aan zijn ondernemerssucces en miljoenenwinsten in de wietbusiness kwam deze week abrupt een eind: de hasjhandelaar moet bijna 10 miljoen met softdrugshandel verdiend geld terugbetalen aan de overheid.

Rechtbank

Dat bepaalde de rechtbank in Middelburg donderdag in een historisch proces tegen de Zeeuwse wietsupermarkt. Justitie had met een groot onderzoek en invallen ingezet op celstraffen en miljoenenboetes voor de wietboer. Niemand hoeft de cel in maar volgens de rechtbank is een professionele megacoffeeshop als Checkpoint wel een criminele organisatie. Eigenaar W. ging volgens de rechter over de schreef en verdiende zijn geld onrechtmatig.

Poldermodel

Maffia in de polder? Jawel, maar dan op zijn Hollands: geen intimidatie en bloedvergieten, maar ondernemen op (naar nu blijkt over) het randje van de wet, in overleg met alle overheidsdiensten. Gedogen volgens het poldermodel. “Als u ons overlast van straathandel bespaart met een grote coffeeshop, dan geven we alle vergunningen en kijken wij de andere kant op als de Opiumwet wordt overtreden.” Zo ongeveer is het gegaan.

Van klein coffeeshopje in de binnenstad werd Checkpoint binnen een paar jaar de grootste coffeeshop van Europa. Met een dagomzet van 100.000 euro, 2- 3000 klanten per dag en miljoenenwinsten. Had Checkpoint een nieuw, groter pand nodig? Met versnelde procedures en onteigening van een paar boeren was het zo geregeld. Een behandeling door de gemeente waar andere ondernemers alleen maar van mogen dromen.

Gedogen

Iedereen wist allang dat Checkpoint zo groot was dat daar regels werden overtreden. Ook ondernemer W. zelf kon het weten. De regel is heel simpel: 500 gram mag een coffeeshop aan voorraad hebben. Meer is niet toegestaan volgens de wet. Maar met zo’n voorraad kun je hooguit een paar honderd klanten bedienen. En niet dagelijks een file aan toeristen uit België en Frankrijk van Nederwiet voorzien.

Niemand deed er iets aan. Integendeel, de gemeente plaatste reclameborden om softdrugstoeristen de weg te wijzen naar de trots van Terneuzen. De samenwerking ging verder. De lokale instanties wezen werklozen door naar Checkpoint voor een baan. Met zo’n 100 man personeel een middelgrote werkgever. De Terneuzense economie schijnt goed geprofiteerd te hebben van de trekpleister. Naar verluidt kwam ook oud-gemeentepersoneel in dienst bij de coffeeshop. En als tegenprestatie voor de goede samenwerking in het Terneuzense investeerde Checkpoint in een mooie skihal.

Invallen

Maar kennelijk werd het de lokale autoriteiten te heet onder de voeten. Twee jaar geleden deed justitie invallen en startte het grootste onderzoek ooit naar een coffeeshop. Steeds meer wordt duidelijk dat de softdrugsector ‘besmet’ is door de georganiseerde misdaad. Aan de voorkant zijn coffeeshops over het algemeen ‘schone’ ondernemingen – aan de achterdeur waar de drugs worden geleverd heeft de georganiseerde misdaad het overgenomen.

Justitie heeft nu de toon gezet. De rechter heeft gesproken en in principe zijn nu alle extreem grote coffeeshops verdacht. Maar in plaats van een heksenjacht te openen op de coffeeshop zou de overheid nu eindelijk eens een keuze moeten gaan maken. De gemeente Terneuzen voorop. Doorgaan met het gedogen van legale coffeeshops terwijl de productie en aanvoer verboden is? Het zou de gemeente Terneuzen sieren voorop te gaan in dit debat. Want lijkt krom dat de coffeeshopeigenaar wordt bestraft terwijl de overheid als medeverdachte vrijuit gaat.