Plotselinge stop Nationaal Groeifonds heeft grote gevolgen, volgens innovatieve bedrijven: 'Dreigen goede marktpositie te verliezen'

Het Nationaal Groeifonds is in het leven geroepen om innovatie en duurzaamheid te stimuleren. Maar tot verbijstering van het bedrijfsleven stopt het fonds per direct voor onbestemde tijd. En dat heeft veel effect op de marktpositie van Nederland.

Met het Nationaal Groeifonds (NGF) wilde het kabinet tussen 2021 en 2025 zo'n 20 miljard euro investeren in projecten die 'zorgen voor het duurzame verdienvermogen van Nederland'. Het idee was dat heel Nederland uiteindelijk de vruchten zou plukken van de daardoor gegenereerde economische groei en de positieve effecten van innovaties op het gebied van duurzaamheid.

'Dit is geen goed nieuws'

Maar deze week heeft demissionair minister Micky Adriaansens van Economische Zaken laten weten dat het fonds per direct wordt stopgezet - in ieder geval tijdelijk. Dit nadat de Tweede Kamer tegen een motie had gestemd om het fonds vanaf 1 april een vierde subsidieronde in te laten gaan.

De sector reageert met teleurstelling en onbegrip. "Nee, ik vond het geen goed nieuws", reageert Marcel Levi namens de Kenniscoalitie die bestaat uit onder meer wetenschapsinstituten, universiteiten en werkgeversorganisaties.

'Investeringen voor de komende 10 of 20 jaar'

"Deze keuze straalt de boodschap uit alsof het hier om iets gaat wat niet zo belangrijk is, iets wat wel eventjes kan wachten", vervolgt Levi. "En dat is niet het geval. Het gaat hier om investeringen die voor de komende 10 of 20 jaar gaan bepalen wat de economische bedrijvigheid in Nederland wordt. Het gaat om belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen. Die kun je niet even op pauze zetten."

Vliegtuigvleugels voor schepen

"Het Nationaal Groeifonds is een goede zaak", vindt ook ondernemer Frank Nieuwenhuis uit Zeewolde. "Ik vind het ontzettend stom om nu te stoppen. Het is een belangrijk initiatief, een enorme stimulans voor nieuwe innovatieve bedrijven."

Frank Nieuwenhuis heeft een bedrijf dat gigantische apparaten bouwt die nog het meest op vliegtuigvleugels lijken. Met deze vleugels kunnen schepen windkracht gebruiken om te varen, en daarmee dus brandstof besparen. "Als de wind goed staat, kan dat oplopen tot zo'n 30 procent."

Verregaande klimaatverandering voorkomen

"We weten allemaal hoe ernstig het probleem van de klimaatverandering is", vervolgt Nieuwenhuis. "We moeten gewoon opschieten met duurzame oplossingen. Dan zie ik zo'n fonds echt als een mogelijkheid om technologische ontwikkelingen en het tempo daarvan te stimuleren."

Waar de ondernemer uit Zeewolde al een aantal jaren aan de weg timmert, is het bedrijf van Ruben Brands en zijn collega's nog een echte startup. "We willen met een elektrochemische methode CO2 uit de oceaan halen", vertelt de jonge ondernemer. "Als we dat doen, dan kan de oceaan weer aanzienlijk meer extra CO2 uit de atmosfeer opnemen. Dat kan cruciaal zijn om verregaande klimaatverandering in de komende decennia te voorkomen."

'Nederland is heel goed in het uitvinden van zaken'

"Het gaat om een markt die heel erg in beweging is, die net ontstaat maar snel groot zal worden", vervolgt Brands. "Ontzettend veel landen zijn bezig om hier positie in te nemen, de concurrentie is enorm." Volgens Brands kan Nederland een goede positie krijgen in deze opkomende sectoren: "We zijn heel goed in het uitvinden van zaken, het kan economisch veel opleveren."

Een nieuwe regering heeft straks minder oog voor innovatie en milieu, denkt Brands. "En dat vind ik heel eng. Want als zoiets als het Groenfonds al wordt stopgezet, dan dreigen we die goede positie te verliezen. Dit zijn geen zaken waar je gewoon per jaar beslist 'dan doen we het even niet, dan doen we het even wel'."

'Zwabberend beleid'

Ook Marcel Levi waarschuwt voor een 'zwabberend beleid' van de overheid: "Als deze stap nu betekent dat straks flink gesnoeid wordt in het Nationaal Groeifonds, of dat het misschien zelfs wel wordt opgeheven, dan moeten we toch eventjes heel goed nadenken wat we hier met z'n allen aan het doen zijn." Andere Europese landen hebben afgesproken minstens 3 procent van het bruto nationaal product aan kennis en innovatie te besteden.

"Nederland is bij uitstek een sterk kennisland, maar wij halen dat niet. Terwijl landen om ons heen zelfs door die 3 procent heen schieten. Daar gaat Nederland op een gegeven moment wel last van krijgen." Maar Levi gaat niet bij de pakken neer zitten. "We gaan de komende tijd proberen Tweede Kamerleden duidelijk te maken dat dit geen frivole hobby's zijn, maar heel erg noodzakelijke investeringen voor de toekomst van het land."