radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Philippa (19) is een van de vele kinderen van ongedocumenteerde ouders: 'Ik zit vast in het land waar ik geboren ben'

Philippa (19) is een van de vele kinderen van ongedocumenteerde ouders: 'Ik zit vast in het land waar ik geboren ben'
Phillipa heeft geen verblijfsvergunning en kan daardoor geen kant op
Bron: EenVandaag

Philippa (19) is een van de vele kinderen van ongedocumenteerde ouders. Ze wil verpleegkundige worden en een kledinghandeltje beginnen, maar haar toekomst is onzeker. Ze rondt dit jaar het mbo zorg af, maar kan daarna niet aan het werk.

In Amsterdam wonen 15.000 tot 30.000 ongedocumenteerden, ofwel mensen zonder een geldige verblijfsvergunning. Dat concludeert ombudsman Arre Zuurmond van Metropool Amsterdam in een recent rapport.

Uitbuiting

De conclusies in het rapport, dat hij vorige maand aan de gemeente presenteerde, zijn helder: er is sprake van uitbuiting en grote groepen mensen hebben nauwelijks toegang tot zorg.

Daarnaast wonen ze tegen hele hoge bedragen in kleine woningen. Veel sociale huurwoningen in Amsterdam worden voor duizenden euro's onderverhuurd aan deze mensen.

'Ik mag niks meer'

Philippa (19) is een van hen. Ze werd geboren in Nederland bij een moeder uit Ghana. Ongedocumenteerde kinderen hebben leerplicht totdat ze 18 jaar zijn. Philippa ging pas op latere leeftijd naar de basisschool, eerder durfde haar moeder haar niet met instanties in aanraking te laten komen.

Nu ze de 18 is gepasseerd, maakt ze zich zorgen om haar toekomst: "Ik kan straks niet meer naar school, ik kan niet werken, ik kan helemaal niets met mijn leven doen."

Zwart werken

Het is voor Philippa maar lastig te accepteren. "Ik ben als kind in Nederland geboren, hier opgegroeid. Ik ging naar de basisschool, de middelbare school en zit nu op het mbo. Na dit schooljaar mag ik helemaal niks meer doen."

Dat doordat ze geen leerplicht meer heeft. En geen documenten. Zwart werken is eigenlijk de enige optie.

Lees ook

Tijdelijke ID-kaart

De ombudsman doet verschillende aanbevelingen aan de gemeente Amsterdam. Ten eerste vindt hij dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar ongedocumenteerden. De schatting van 15.000 tot 30.000 is grof, het is belangrijk dat er een beter beeld komt van deze groep mensen.

Een andere aanbeveling is de invoering van een (tijdelijke) ID-kaart. Daarmee hebben mensen dan toegang tot zorg en kunnen ze naar de Nederlandse voedselbank. Door de coronacrisis kwam de groep ongedocumenteerden ineens in beeld: ze verloren bijna allemaal hun werk in de schoonmaak en waren afhankelijk van initiatieven van informele voedselbanken.

Informele voedselbanken

Gianni da Costa zette zo'n voedselbank op. "Het begon met twintig gezinnen, een maand later waren het er honderd en we hebben zelfs een hele tijd elke week duizend gezinnen gehad die eten kwamen halen. Nu schommelt het rond de vijfhonderd, maar we stoppen volgende maand. We zijn afhankelijk van liefdadigheid, die raakt op."

Wat er met de mensen die afhankelijk zijn van dit soort initiatieven gebeurt? Gianni zoekt ook de oplossing in zoiets als een tijdelijke ID-kaart, zodat de mensen toegang hebben tot de Nederlandse voedselbank.

Gianni da Costa
Bron: Eigen foto
Gianni da Costa

Tweederangsburgers

"Het begint met erkenning van het probleem", zegt Da Costa. "Deze mensen hebben hier een leven, wonen al decennia in Nederland. Ik vrees dat we met hun kinderen een generatie tweederangsburgers creëren, met wie we later problemen krijgen."

De kinderen hebben na hun 18de geen andere optie, dan zwart werken met een groot risico voor uitbuiting, weet Da Costa. "Kinderen worden geronseld voor de criminaliteit, meisjes belanden soms in de prostitutie. Het zou heel mooi zijn als deze kinderen door mogen studeren."

Veilig over straat

De mensen komen hier vaak na een zoektocht naar een beter leven. Een leven zonder angst. Op straat is het veilig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Brazilië, waar veel Amsterdamse ongedocumenteerden vandaan komen.

Voor veel ouders geldt: hier kan ons kind veilig over straat. Ook al zijn er weinig kansen, dan nog wordt de situatie hier verkozen boven de situatie in hun thuisland.

Lees ook

'Ze zijn hier thuis'

De kinderen die hier geboren worden, zijn hier thuis. Ze hebben met Amsterdamse kinderen in de klas gezeten, vindt wethouder van Sociale Zaken Rutger Groot Wassink van de gemeente Amsterdam.

"Deze kinderen zijn net zo Amsterdams als mijn eigen kinderen, ik vind dat we moeten zoeken naar een manier om deze kinderen hier een plaats te geven."

Discretionaire bevoegdheid

Groot Wassink hoopt op een herinvoering van de 'discretionaire bevoegdheid'. "Dat houdt in dat de regering, in samenwerking met bijvoorbeeld de gemeente, kan besluiten iemand die eigenlijk buiten de de wet valt, toch een verblijfsvergunning krijgt", legt hij uit.

"De mensen om wie het hier gaat, zijn onderdeel geworden van de samenleving, maar hebben geen arbeidsrechten, moeilijke toegang tot zorg en kampen met misbruik en uitbuiting."

Koerswijziging

Ook de ombudsman zoekt een oplossing in herinvoering van een vorm van discretionaire bevoegdheid. Groot Wassink wacht de formatie af en hoopt dat een nieuw kabinet hier een koerswijziging in zal nemen, nadat deze regel in 2019 is afgeschaft door het huidige demissionaire kabinet.

Voor de 19-jarige Philippa kan deze regel een oplossing zijn, want vooralsnog lijkt de IND haar geen verblijfsvergunning te kunnen geven vanwege de wetgeving.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken

Gemeenten staan voor lastige keuzes: woonlasten laten stijgen of bezuinigen op zaken als zwembaden en jeugdhonken
Kinderen tijdens een zwemles
Bron: ANP

Nu de overheid 2,3 miljard gaat bezuinigen op het gemeentefonds, wordt ook steeds meer duidelijk dat inwoners dit het meest gaan voelen in hun portemonnee. Bij een vijfde van de gemeentes gaat de onroerendezaakbelasting met meer dan tien procent omhoog

Gemeenten hopen zo een gat te dichten in de begroting om de bezuinigingen van aankomend en volgend jaar alvast op te vangen. Dit blijkt uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis.

Compenseren

"Sommige gemeenten geven aan die verhoging te willen compenseren met bijvoorbeeld een iets lagere riool- of afvalstoffenheffing", zegt woordvoerder van Vereniging Eigen Huis Hans André de la Porte. "Maar die ozb is niet na één jaar weg en gaat er op lange termijn dus echt wel inhakken, ondanks die compensatie."

De woonlasten zullen dus voor veel mensen oplopen. Daarbij bestaat er ook een misvatting over wat woningeigenaren financieel aan zouden kunnen zegt De la Porte. "Huiseigenaar zijn zegt helemaal niets over je bankrekening. Als je bijvoorbeeld een klein pensioen hebt, dan is een aanslag van meer dan duizend euro heel veel. Zeker als je bedenkt dat in sommige gemeenten er wel 200 euro bij komt dit jaar."

info

Wat is ozb?

De onroerendezaakbelasting (ozb) is een belasting die huiseigenaren en bedrijven aan de gemeente betalen. Hoe duurder je huis of pand, hoe hoger de ozb. Gemeenten gebruiken dit geld voor bijvoorbeeld wegen, straatverlichting en afval. Of de woonlasten in jouw gemeenten stijgen, kun je hier bekijken.

Bekijk ook

Geen bibliotheek

Een andere optie om de cijfers voor gemeenten niet in het rood te laten lopen, is het schrappen van publieke voorzieningen. Dat zijn bijvoorbeeld bibliotheken, de buurtbus, sportfaciliteiten, of ontmoetingsplekken voor jongeren.

Miriam de Boer heeft een aantal jaar geleden zo'n ontmoetingsplek in Wormerveer opgezet. Iedere dag kunnen jongeren daar in de middag terecht om te poolen, spelletjes te spelen, met elkaar muziek te luisteren of om met één van de vrijwilligers te praten over problemen thuis of op school.

Onduidelijke toekomst

Maar de toekomst van deze plek is nu onduidelijk.

"Dit jaar en al helemaal volgend jaar gaat financieel heel spannend worden. Ondanks dat mensen bij de gemeente Zaanstad hebben gezegd dat wat wij doen heel belangrijk is én niet heel duur."

Bekijk ook

Brandbrief VVD

Het maken van dit soort keuzes is moeilijk geeft ook wethouder in Zaanstad Stephanie Onclin aan. Zij verstuurde samen met 46 andere VVD-wethouders afgelopen weekend een brandbrief aan de landelijke VVD.

De wethouders uiten hierin hun zorgen over de dreigende bezuinigingen voor gemeenten in 2026, ook wel het 'ravijnjaar' genoemd. Ze stellen dat het door deze bezuinigingen niet langer lukt 'om te staan voor onze inwoners en ondernemers', waardoor het werken hen onmogelijk wordt gemaakt.

Keuzes maken

"Twee derde van onze taken worden bepaald door wettelijke regelingen. Eigenlijk krijgen we daar al te weinig geld voor. Maar dat betekent dat er maar een klein stukje overblijft waar wij echt zelf keuzes kunnen maken", zegt wethouder Onclin.

Ze gaat verder: "En dat is juist het stukje wat inwoners écht belangrijk vinden: de openbare ruimte, veiligheid, sport."

Bekijk ook

Hulp voor jongeren of toch het zwembad?

Maar ook het zwembad valt onder de publieke voorzieningen waarop bezuinigd kan worden. De gemeente Zaanstad heeft nu drie zwembaden. "Maar", zegt de wethouder, "als we teruggaan naar twee, dan kan de wachtlijst voor de zwemles van je kind alleen maar verder toenemen."

Of de ontmoetingsplek voor jongeren van Miriam de Boer open kan blijven is een voorbeeld van hoe moeilijk de keuzes zijn die gemeenten moeten maken.

Hulp voor jongeren of toch het zwembad? Gemeenten staan voor lastige keuzes om te bezuinigen nu woonlasten stijgen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne
De Amerikaanse president Donald Trump en Russische president Vladimir Poetin tijdens een ontmoeting in 2018
Bron: EPA

Nadat Europese leiders gisteren in Parijs samenkwamen voor spoedoverleg, zitten vandaag delegaties van zowel Rusland als de VS bij elkaar in Saoedi-Arabië. Ze praten daar verder over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.

De laatste dagen heerst er een crisissfeer in Europa. Sinds het telefoontje tussen de Amerikaanse president Donald Trump en de Russische president Vladimir Poetin is duidelijk geworden dat Europa steeds verder buitenspel wordt gezet. Waarom ziet Poetin in Amerika een interessante onderhandelingspartner?

Geen NAVO-lid en bezet grondgebied opgeven

Dat heeft met een aantal punten te maken, begint correspondent Joost Bosman. Daarvoor moeten we eerst even terug naar de eisen waar de Russische president mee is gekomen. Zo wil Poetin niet dat Oekraïne lid wordt van de NAVO. En daarnaast willen ze geen grondgebied inleveren.

Amerika heeft al toegezegd dat Oekraïne is uitgesloten van het NAVO-lidmaatschap. En Amerikaanse defensieminister Pete Hegseth kondigde eerder aan dat door Oekraïne bezet grondgebied moet worden teruggegeven aan Rusland.

'We doen er weer toe'

Maar dat is niet de enige reden waarom Rusland met de VS onderhandelt, legt Bosman uit. "Het is belangrijk voor het Kremlin om weer met Amerika te onderhandelen. Nu is de nieuwe president van het machtigste land ter wereld bereid om met hem persoonlijk te gaan praten over Oekraïne. En dat is ook voor Poetin heel belangrijk."

Hij zet daarmee Oekraïne en Zelensky buitenspel, gaat Bosman verder. "Daarnaast kan hij ook aan aan zijn eigen burgers tonen: 'kijk, we doen er weer toe. Zelfs de machtigste man ter wereld wil met ons praten.'" Voor Poetin is het dus ook op diplomatiek gebied van belang.

Bekijk ook

Economie

Het heeft ook te maken met de economische gevolgen die Rusland heeft ondervonden van de oorlog. Zo melden Russische media de mogelijke terugkeer van Visa en Mastercard in het land.

"Het geeft ook iets aan over de moeite die de Russen de afgelopen 3 jaar hebben gehad, dat ze zo verstoken zijn gebleven van die bedrijven. En niet meer geld konden sturen naar het buitenland", zegt Bosman.

Tegenslagen voor Rusland

Bosman ziet dat de getroffen economie een belangrijke reden is voor Rusland om Amerika actief te betrekken bij de vredesonderhandelingen. De materiële tekorten is iets waar het Kremlin zich zorgen om maakt. Zo is het defensiebudget bijna de helft van het hele budget.

"Het budget voor defensie is dit jaar opgeschroefd tot 40 procent. Dat is ontzettend veel. Dat betekent dus dat het ook heel veel geld kost. Rusland is bezig met nieuwe wapens maken, nieuwe artilleriegranaten, nieuwe tanks. Maar dat gaat gewoon te langzaam. Rusland kan de verliezen niet bijhouden. Het is gewoon niet te compenseren omdat de verliezen veel te hard gaan."

Bekijk ook

Inflatie en tekort arbeiders

Er zit dus ook haast achter voor Rusland om de oorlog met Oekraïne snel tot een einde te brengen. "Het is duidelijk dat Rusland toch redelijk op apegapen ligt en een adempauze nodig heeft."

Daarnaast ziet de correspondent dat Rusland kampt met meerdere economische problemen, zoals de inflatie en het tekort aan arbeiders. "Er zijn veel duizenden mannen naar het front gegaan. Honderduizenden zijn naar het buitenland gevlucht vanwege de mobilisatie 3 jaar geleden. Dat betekent dus dat er veel mensen te kort zijn die in de fabrieken kunnen werken, daardoor stijgen de lonen en gaat ook de inflatie weer omhoog."

Afwachten wat Trump zegt

Door aan de onderhandelingstafel te zitten kan er ook voorzichtig worden gekeken naar de terugkeer van westerse bedrijven, zoals nu al mogelijk met Visa en Mastercard. "Dat zal toch een verlichting zijn voor de economische malaise die er heerst in Rusland."

Toch houdt Bosman nog een slag om de arm. Het is eerst afwachten wat de Amerikaanse president Donald Trump gaat doen. "Wat hij nu zegt is het één, namelijk: Oekraïne kan maar beter geen lid worden van de NAVO. Maar of dat uiteindelijk ook zo gaat uitpakken, dat moeten we nog maar gaan zien. Als dat zo is, dan heeft Poetin natuurlijk duidelijk op dat punt gewonnen."

Waarom Vladimir Poetin het interessant vindt om met Donald Trump te onderhandelen over vrede in Oekraïne

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant