Personeelstekort in de zorg dwingt tot ingrijpende veranderingen: 'Het is echt nijpend'

Het personeelstekort in de zorg loopt met de dag op. Over 10 jaar komt de sector zo'n 190.000 medewerkers tekort. Dat personeel zal er ook nooit komen. Het moet echt anders wil de druk op de zorg worden verlicht.

De arbeidsmarktplaatjes stemmen niet bepaald vrolijk. Er is nu al een tekort aan 43.000 mensen. En over 10 jaar tikken we de 190.000 aan. Strategisch manager van zorgverzekeraar VGZ Charlotte Oldenburg ziet het over de hele linie: in de ouderenzorg, bij de huisartsen en in het ziekenhuis. "De situatie is echt nijpend. We zien nu al dat vleugels van verpleeghuizen leeg staan, omdat er simpelweg geen personeel is. We horen wekelijks dat mensen uit de zorg de roosters niet meer rond krijgen."

Thuismonitoring

Iedereen voelt de urgentie van mensen die we nodig hebben, vertelt Oldenburg. Dus ontstaan er allerlei initiatieven, die ervoor moeten zorgen dat we die 190.000 mensen niet allemaal nodig gaan hebben.

Ziekenhuizen zetten bijvoorbeeld meer in op thuismonitoring, waarbij patiënten met COPD of met hartklachten thuis in de gaten worden gehouden door de inzet van speciale apps. "Voorheen ging deze patiënten vaak drie keer per jaar naar het ziekenhuis op herhaalconsult, ook als er niets aan de hand was", zegt Oldenburg. "Nu worden ze via een app in de gaten gehouden. Dat geeft minder druk op het personeel."

Innovaties in de ambulance

De ambulance wordt uitgerust met innovatieve apparatuur. Er is een apparaat ontwikkeld waarmee ambulancepersoneel bij mensen thuis kan bepalen of er sprake is van hartschade of niet bij vermoedens van een hartinfarct. Zo niet hoeven mensen niet naar de spoedeisende hulp.

Daarnaast worden in de thuiszorg middelen ingezet die mensen meer zelfredzaam maken, zoals bijvoorbeeld een oogdruppelbril. Dat is een speciale bril waardoor mensen zelf hun ogen kunnen druppelen. "Zo hoeft de thuiszorg daar niet speciaal voor te komen en heeft die weer tijd voor iemand anders."

'Het zet ons in de actiestand'

In Tilburg worden de personeelstekorten nu al gevoeld, ondervindt wethouder van gezondheid, zorg en cultuur Marcelle Hendrickx. "Wij zien hier dat het zorgtekort heel hard oploopt. In 2032 hebben we 10 procent tekort aan zorgmensen hebben we uitgerekend."

"Ik ken partners hier in de buurt die weten dat binnen 5 jaar 30 procent van hun personeel uitstroomt, doordat ze oudere mensen in dienst hebben die met pensioen gaan." Toch ziet ze de toekomst niet zo somber in. "Ik zie het met een dubbele bril, want het zet ons ook in de actiestand."

Zorgzame buurt

Die actiestand betekent niet alleen inzetten op medische innovaties, maar vooral ook op welzijn en zorg voor elkaar. "Een van de voorbeelden die wij hier uitwerken heet community care. Zorg voor elkaar in de buurt zou je het kunnen noemen", vertelt wethouder Hendrickx.

"Mensen blijven veel langer thuis wonen, maar staan wel in verbinding met een zorginstelling. Er komt iemand bij je langs die zich op een positieve manier met je leven bemoeit en met eventuele kwalen die je hebt. Het zijn een soort leefstijlcoaches die zich ook richten op hoe je je leven versterkt en hoe je aan je gezondheid werkt."

500 initiatieven

Ook bij zorgverzekeraar VGZ zien ze andere oplossingen ontstaan die ervoor te zorgen dat schaars personeel kan worden vrijgespeeld, vertelt strategisch manager Charlotte Oldenburg. "We zien dat als je met oudere mensen praat dat een van hun grootste zorgen eenzaamheid is."

"Alleen al in Limburg zien we meer dan 500 initiatieven die ervoor zorgen dat mensen meer naar elkaar omkijken. Dat mensen een kop koffie bij elkaar gaan drinken, een keertje koken, een lift naar naar het ziekenhuis geven. Door die eenzaamheid te verminderen, daalt de druk op de mantelzorger en gaan mensen ook minder naar de huisarts."