Privéverzamelaar en miljardair Hans Melchers opent vandaag in het Gelderse Gorssel zijn eigen museum voor Modern Realisme.

Het aantal privémusea waarin de superrijken hun kunstcollecties etaleren, neemt wereldwijd explosief toe. Hun privéverzameling verhuist van de huiselijke salon naar de publieke toonzaal. In Nederland openen binnenkort zakenman Joop van Caldenborgh en supermarktondernemer Jan van den Broek ook hun eigen kunstpaleis. Dit tegen de achtergrond van een overheid die steeds meer bezuinigt en zich steeds meer terugtrekt als hoeder van de kunst.

Hoe verandert dit fenomeen het museumlandschap? Waardoor worden deze modern mecenassen gedreven: door filantropie, behoefte aan macht of status? Wat gebeurt er met de collectie wanneer de privéverzamelaar overlijdt?

En hoe is de relatie tussen de fortuinlijke particuliere collectioneurs en de directie van de openbare, gesubsidieerde  musea?

EenVandaag spreekt met privéverzamelaars Jo en Marlies Eyck, die al vanaf 2001 in hun kasteel en tuinen in het Zuid-Limburgse Wijlre een prachtcollectie opgebouwd hebben. Zij geven aan dat je wel heel veel geld moet hebben om een eigen museum staande te houden. Zij zijn gedwongen samenwerking te zoeken met het Bonnefantenmuseum en particuliere sponsoren om zo hun toekomst veilig te stellen.

We gaan ook naar het Stedelijk Museum Schiedam, dat momenteel in haar bestaan wordt bedreigd omdat de gemeente niet meer subsidie wil geven. Kunstenares Marjolijn van den Assem is een petitie gestart om het museum een hart onder de riem te steken en de politiek te overtuigen van het nationale belang van het museum..

Verder interviewen we Renee Steenbergen, deskundige particuliere verzamelingen en ze doet onderzoek aan de Universiteit Utrecht  naar private giften voor kunst.

Een paar dagen vrij om te rouwen na het overlijden van een bloedverwant: steeds meer bedrijven bieden het aan. Maar is dat de beste manier om met verlies om te gaan? "Oppakken van dagelijkse activiteit is enorm belangrijk."

Veel meer nieuwe seniorenwoningen bouwen, dat is dé grote uitdaging van nu, volgens wethouder Pieter Paul Slikker. "Dan kunnen mensen zo lang mogelijk op hun eigen plekje wonen, maar heel erg in contact met die gemeenschap en die samenleving."

Wethouder Slikker uit 's-Hertogenbosch ziet dat de bouw van goede seniorenwoningen een oplossing kan zijn voor meerdere grote problemen: de krapte op de woningmarkt, de tekorten in de thuiszorg en de eenzaamheid waar ouderen regelmatig mee kampen.

Gezamenlijke binnenruimtes en wekelijkse borrels

We spreken hem bij een complex met seniorenwoningen waar veel aandacht is voor samenleven met anderen. Bijvoorbeeld in de vorm van gezamenlijke binnenruimtes en wekelijkse borrels.

De gebouwen lijken van buiten misschien op een verzorgingshuis, maar het concept is totaal anders, zegt Slikker. "In een verzorgingshuis word je geleefd op het ritme van de zorg. Hier hou je zelf de regie over je eigen leven. Niemand wil aan het einde van zijn leven geparkeerd worden in een plek waar alleen maar oude mensen wonen en waar je zorg behoeft. Mensen willen met hun poten in de samenleving blijven staan."

'Niet alleen'

Hij gaat verder: "Hier loop je een modern complex binnen met beneden een hele grote ontmoetingsruimte waar jong en oud en de buurt elkaar ontmoet, waarbij je uitgenodigd wordt om gewoon naar de kapper in de stad te gaan, om te gaan biljarten bij de kroeg hier een paar straten verderop."

Het gevoel van saamhorigheid is ook belangrijk voor Jeanine Liethof (65). Zij woont in het Arnhemse Elderburen, waar senioren ook gezamenlijk wonen. "Het gevoel dat ik niet helemaal alleen ben, dat vind ik heel prettig."

'Je drinkt een kopje koffie samen'

"Als ik van m'n werk op m'n fietsje hier bij al de buren de parkeerplaats op fiets, dan denk ik: 'ik ben thuis'", gaat ze verder.

"En niet alleen vanwege deze woning, maar ook vanwege de bewoners hier. In mijn vorige huis groette de buren elkaar niet eens, maar hier is aandacht voor elkaar. Je komt af en toe bij elkaar over de vloer. Je drinkt een kopje koffie samen."

Omzien naar elkaar

Jeanine wil dat de huurdersgemeenschap zich echt voor elkaar inzet. En dat is ook nodig: "Want er zijn hier nog wel meer single dames en heren, ook op oudere leeftijd. Maar dan is het toch wel prettig dat we daar naar elkaar omzien."

"Als we zien dat een bewoner na een aantal dagen nog steeds de gordijnen dicht heeft zitten, dan gaan wij toch wel even aanbellen om te vragen of alles goed is", noemt ze als voorbeeld. "Kijk, dat soort dingen heb je natuurlijk in een misschien andere woonomgeving wat minder."

Noodzakelijk

Slikker benadrukt dat dit soort vormen van gezamenlijk wonen geen hobbyprojecten zijn, maar bittere noodzaak is. "Als we niets doen dan werkt straks 1 op de 4 mensen in de zorg. Dat gaat niet gebeuren, dus we zullen het met elkaar op een andere manier moeten organiseren."

"Ouder worden in je eigen huis, levensloopbestendig wonen, meer gemeenschappelijk wonen en ook een beetje meer zorg dragen voor elkaar", zegt hij tot slot.