Nog 2 weken tot de landelijke verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk. Er is geen verkiezingsthema dat de Britten zo in het hart raakt als de crisis in de gezondheidszorg. Politici beloven beterschap maar patiënten hebben er weinig vertrouwen in.

Jarenlang waren de Britten trots op hun gratis, goedwerkende gezondheidszorg. 'The National Health Service', afgekort NHS, is het nationale gezondheidszorgstelsel van het Verenigd Koninkrijk. Na 10 jaar keihard bezuinigen piept en kraakt het systeem van het Verenigd Koninkrijk aan alle kanten. Er zijn wachtlijsten met 7,5 miljoen mensen.

Afspraken keer op keer geannuleerd

Een van deze miljoenen wachtenden is Lexi Tsalkitzoglou. De vrouw uit Birmingham lijdt aan endometriose en wacht al bijna 10 jaar op een behandeling. "Afspraak geannuleerd, afspraak verschoven, afspraak geannuleerd, afspraak verschoven", leest Lexi hardop voor terwijl ze door haar mailbox met afspraken scrolt.

Als je geen afspraak bij de huisarts kunt krijgen, kun je ook geen verwijzing naar een ziekenhuis krijgen. "De wachttijden zijn verschrikkelijk, hierdoor staat mijn leven stil", zegt ze wanhopig. In Engeland duurt het gemiddeld 8 jaar en 10 maanden om een diagnose voor endometriose te krijgen. Een behandeling laat nog langer op zich wachten.

Spoedeisende hulp

Niet alleen de reguliere zorg is overbelast, ook de spoedeisende hulp heeft het zwaar. Patiënten moeten vaak uren wachten op een ambulance. Eenmaal aangekomen in het ziekenhuis duurt het vaak opnieuw uren voordat een arts tijd heeft.

Dat overkwam ook de dochter van Becky Eden. Na een bergongeluk kwam ze 's avonds om 20.00 uur bij het ziekenhuis in Carlisle aan. "Ze wachtte 2 uur in de ambulance, maar kon het gebouw niet in omdat het zo druk was. Ze ging pas 20 uur later naar de operatiekamer", vertelt de moeder buiten het ziekenhuis. "Ik weet dat ze hun best doen, maar er is gewoonweg niet genoeg personeel."

Vicieuze cirkel

Het aantal artsen dat door alle stress stopt, is hoog en dat maakt de problemen alleen maar erger. Sinds 2015 neemt het aantal huisartsen drastisch af. "Dat zijn vooral artsen die een burn-out hebben gehad en hun baan hebben opgezegd. We hebben dus minder artsen en meer patiënten", legt huisarts Ellen Welch uit.

Het is een vicieuze cirkel. Patiënten die lang op een operatie moeten wachten, worden elke dag minder mobiel vertelt Welch: "Ze kunnen amper bewegen, komen aan en komen dus steeds zieker en zieker weer in onze huisartsenpraktijk."

Grote beloftes

De staat van de gezondheidszorg, en in het bijzonder de lange wachtlijsten, zijn dit jaar een belangrijk thema tijdens de Britse verkiezingen. De Britse partijen Labour en de Conservatieven nemen het serieus, dus worden er grote beloftes gedaan. Ze beloven investeringen van miljoenen en extra personeel. Lexi gelooft de beloftes die op dit moment worden gedaan niet: "Ze beloven meer afspraken, meer personeel. Als patiënt zie ik er niets van terug. Het zijn loze woorden."

Hoewel huisarts Welch ook kritisch naar de beloftes kijkt, houdt ze moed. Volgens haar zou het zorgstelsel uit de politieke campagnes gehaald moeten worden. "De NHS is geen politieke speelbal. Door het van de politieke agenda te halen, zou er veel meer stabiliteit en een langetermijnstrategie zijn."

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."