meer NPO start

Overheidssteun KLM heeft grote gevolgen voor personeel: 'Het was samen voor corona, nu staan we alleen'

Overheidssteun KLM heeft grote gevolgen voor personeel: 'Het was samen voor corona, nu staan we alleen'
Minister Wopke Hoekstra tijdens een persconferentie over het reddingspakket voor Air France-KLM
Bron: ANP

Er klinkt aanzwellende kritiek op het steunpakket waarmee KLM is gered. Tegenover de 3,4 miljard euro van de Nederlandse staat staan zware voorwaarden, waaronder een groot loonoffer en hoge duurzaamheidseisen. "Wij zijn de pinautomaat van Frankrijk."

Voor de Franse partner van KLM, Air France, gelden de nieuwe eisen niet. KLM-personeel voelt zich onthutst en gepakt, zegt Telegraaf-luchtvaartjournalist Yteke de Jong. Ze volgt de ontwikkelingen rond het luchtvaartbedrijf op de voet. "Het bedrijf moet weer vanaf de grond worden opgestart."

Steunpakket van 3,4 miljard

Er is lang gesproken over het miljardenbedrag dat KLM moet redden. Nu ligt er een steunpakket van in totaal 3,4 miljard euro. Een bedrag dat is opgesplitst in een directe lening van de staat (1 miljard) en lening van 2,4 miljard euro bij 11 verschillende banken.

Het bedrijf heeft het financieel al langer moeilijk. Maar de gevolgen van de coronacrisis maakte het erger. "Waar de mannen en vrouwen van KLM ons normaal de wereld over vliegen, staat het overgrote deel van de vloot nu aan de grond", zei Hoekstra.

Lees ook

Moeilijke boodschap

"Als KLM omvalt heeft dat direct effect op de luchthaven Schiphol", motiveerde Hoekstra de steun. "En zal een direct effect hebben op de keuze van bedrijven om zich hier te vestigen." Wel zijn er voorwaarden aan het steunpakket verbonden.

Er moet afgezien worden van bonussen, KLM moet hinder beperken en duurzaamheid bevorderen. Ondanks de steun zal er gereorganiseerd moeten worden. "We helpen KLM en dat is een positieve boodschap. Maar ik begrijp dat dit ook een moeilijke boodschap is voor het personeel."

'Ze grijpen in ónze cao's in'

KLM moet minder hinder veroorzaken, er komen minder nachtvluchten en er moet duurzaam getankt worden: veel meer dan de Europese Commissie tot dusver heeft opgesteld. Er moet 15 procent minder kosten worden gemaakt. En in de voorwaarden staat dat medewerkers die bovenmodaal verdienen tot 20 procent salaris moeten inleveren. Bij Air France worden die eisen niet gesteld, daar mogen geen ontslagen vallen.

"Iedereen wil dat KLM overeind blijft", zegt Reinier Castelein van vakbond De Unie. Maar het loonoffer is erg groot. Castelein schetst dat er gezinnen zijn waarin beide partners bij KLM werken. Zij leveren dan ook allebei 10 procent van het salaris in. Het zijn eisen die de overheid aan het bedrijf stelt. Volgens Castelein mag dat juridisch niet. "Ze grijpen in in ónze cao's."

Lees ook

Reorganisatie

Castelein memoreert eraan dat er 95 miljard euro is uitgetrokken om het Nederlandse bedrijfsleven te redden en voor baanbehoud te zorgen. Volgens hem is KLM het eerste bedrijf waarbij salariseisen worden gesteld aan de steun. "We waren samen sterk tegen corona, maar nu staat de KLM'er er alleen voor."

Vakbondsman Castelein schat dat er zo'n 5000 werknemers uit moeten bij KLM. De topman van de luchtvaartmaatschappij denkt eind juli de eerste contouren van de reorganisatie duidelijk te hebben. In oktober moet het hele plan op tafel liggen. "Wat ons betreft vertrekken ze zo laat mogelijk", zegt Castelein. Hij hoopt dat de crisis de komende maanden zal afvlakken.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nederlandse hulpverleners staan klaar voor Myanmar na aardbeving: 'Alle politieke lijntjes vervallen'

Hulpverleners zijn hard bezig overlevenden te redden in Myanmar na de aardbeving. Ook een Nederlands team met reddingshonden staat klaar om het land, dat midden in een burgeroorlog zit, te helpen. "Ter plaatsen zullen we zien met wie we gaan samenwerken."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa
Ter illustratie: testlancering van een raket in Noorwegen (2023)
Bron: AFP

De eerste raket van de Duitse start-up Isar Aerospace wordt morgen in het noorden van Noorwegen gelanceerd. Als deze slaagt, is het de eerste keer dat een raket vanuit West-Europa in een baan om de aarde wordt geschoten. "Dit is belangrijk voor Europa."

Isar Aerospace is een van de eerste Europese commerciële bedrijven die zich bezighoudt met het bouwen van raketten, vertelt deputy director van het Netherlands Space Office (NSO), Joost Carpay. Europa loopt, vergeleken met Amerika, achter op dit gebied. "Maar nu lijkt er een gat in de markt te zijn waarin een paar commerciële bedrijven springen."

'Mooie ontwikkeling'

"Dit zijn mooie ontwikkelingen voor Europa", benadrukt Carpay. Volgens hem is het belangrijk dat we vanaf ons eigen grondgebied kunnen lanceren. Hij vindt het daarom goed dat het commerciële bedrijf Isar Aerospace, dat de intentie heeft om de Europese concurrent van het Amerikaanse SpaceX te worden, een risico neemt.

"Je ziet dat er op het moment minstens vier bedrijven bezig zijn met het ontwikkelen van raketten", vertelt hij. "En daar wordt dus ook in geïnvesteerd, soms door overheden maar dan zonder de ontwikkeling te sturen. Dus alleen met financiering." Ook zijn er private investeerders die steeds meer interesse tonen. En als de testlancering morgen succesvol blijkt, zal die belangstelling alleen maar groter worden, voorspelt Carpay.

Bekijk ook

Onafhankelijkheid voor Europa

Deze nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor Europa. Het is volgens de deputy director belangrijk om onafhankelijk te zijn, van wie dan ook: "Ruimtevaart is strategisch van groot belang. We willen zelf kunnen bepalen welke satellieten we wanneer waarnaartoe lanceren en dat moeten we in eigen hand hebben."

"Dit bedrijf ziet dus een markt naast SpaceX, ook omdat zij een kleine raket hebben. Die heeft SpaceX niet. Dus het is ook een kwestie van marktkansen zien."

Meer raketten en lanceerbases

Maar wat moet er eigenlijk nog gebeuren voordat we op grote schaal dit soort raketten kunnen lanceren, zodat we écht kunnen concurreren met SpaceX van Elon Musk? "Het belangrijkste is het ontwikkelen van de raketten en een lanceerbasis", antwoordt Carpay.

Hij vertelt dat in het ontwikkelen van zulke bases al grote stappen worden gezet. "Er zijn al een aantal in Europa die voor de wat kleinere raketten geschikt zijn. En onze Spaceport in Frans Guiana wordt ook voor die kleinere raketten klaargemaakt." Het is op dit moment een kwestie van de ontwikkelingen blijven stimuleren, stelt hij.

Bekijk ook

'Het blijft een uitdaging'

Maar wat als het morgen dan toch misgaat? "Het blijft een uitdaging", antwoordt Carpay. "Maar ik denk ook dat het bedrijf daar zelf rekening mee houdt. Het blijft altijd een risico, zeker omdat de raket nog nooit gevlogen heeft."

Wel is hij ervan overtuigd dat Isar Aerospace het proces grondig heeft aangepakt. En mocht het toch fout gaan, dan is het een goede les. "Dat betekent alleen maar dat de kans dat het de volgende keer goed gaat, groter is."

Lancering over 1 à 2 jaar

Gaat de testlancering morgen wel goed, dan komt een echte lancering sneller dan gedacht om de hoek kijken, denkt Carpay. "Ik zag dat ze hun eerste lanceringen in 2028 verkocht hebben. Maar als het morgen goed blijkt te gaan dan weet ik zeker dat we al eerder kunnen zeggen dat hij klaar is voor ontwikkeling."

"Dus laten we zeggen, dan verwacht ik dat binnen 1 of 2 jaar echt ook de markt het vertrouwen heeft in de raket om lanceringen in te kopen."

Bekijk ook

Sneller en wendbaarder dan ESA

Ook de European Space Agency (ESA), de Europese variant van de NASA, is al 10 jaar bezig met de bouw van raketten. Waarom duurt het daar veel langer dan wanneer een commercieel bedrijf een poging waagt?

"Die bedrijven zijn vaak wat sneller en wendbaarder dan de ESA", weet de deputy director. "Bij de ESA moeten 23 lidstaten beslissingen nemen."

Kleine raket

Maar ook het gewicht dat de raket van Isar Aerospace heeft, maakt het makkelijker voor het bedrijf om snel een raket te bouwen. "Het is een kleine die precies onder de gewichtsklasse zit van de raketten die ESA heeft ontwikkeld. Dus hij is speciaal voor de wat kleinere satellieten", legt Carpay uit.

"Normaal lanceren we met één raket een heleboel tegelijk. Maar met een kleinere raket gaat het met één of twee tegelijk." Ook hoeven de kleinere satellieten van de Duitse start-up niet te wachten tot ze met een grotere raket mee kunnen, vertelt de expert. "En dat maakt het heel interessant."

Waarom de testlancering van Duitse start-up Isar Aerospace belangrijk is voor Europa

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant