Oud-buitenlandminister over tijdelijke evacuatie Nederlandse ambassade Bagdad: 'Geleerd van dure les in Kabul'

Gisteren werd de Nederlandse ambassade in Bagdad ontruimd vanwege zware gevechten, maar inmiddels is het weer rustig in de Groene Zone van de Iraakse hoofdstad. De evacuatie liep geheel volgens plan, vertelt oud-minister Ben Bot van Buitenlandse Zaken.

De Iraakse politiek verkeert in diepe crisis sinds de verkiezingen in oktober. De partij van invloedrijke Iraakse geestelijke Muqtada al-Sadr Sadr werd toen de grootste, maar er is nog altijd geen nieuwe regering. En nu er ook nog geen meerderheidscoalitie is gevormd met soennitische en Koerdische partijen, staan de verhoudingen op scherp.

'Je gaat niet zomaar evacueren'

De Nederlandse diplomaten vluchtten na het uitbreken van gevechten naar de ambassade van Duitsland, verderop in Bagdad. Volgens Bot is dat een weloverwogen keuze geweest.

"Je gaat niet zomaar evacueren", vertelt de oud-minister. "Dat wordt heel precies afgestemd tussen de ambassade en het ministerie. En daar is natuurlijk alle reden voor: het precedent van Kabul."

Bekijk ook

• 

  1 jaar na de val van Kabul ziet Seweta met pijn hoe haar geboorteland Afghanistan is veranderd

  • 13-08-2022

Herhaling van Kabul voorkomen

Bot wijst op het overhaaste en chaotische vertrek ruim een jaar geleden van het Nederlandse ambassadepersoneel in Kabul. De stad werd toen in rap tempo overgenomen door de Taliban.

"Ik kan me goed voorstellen dat minister Hoekstra en de mensen van het ministerie van Buitenlandse Zaken een herhaling van die problematische situatie willen vermijden." Volgens Bot wil het ministerie met de ontruiming dan ook voorkomen dat de ambassade belegerd of overvallen wordt.

Oefenen op een ontruiming

Nederland heeft in politiek instabiele landen zoals Irak een compleet draaiboek achter te hand hoe te handelen in crisissituaties. En net zoals met brandoefeningen, oefent het Nederlandse ambassadepersoneel minstens twee keer per jaar op ontruimingen, vertelt Bot.

"Maar ook wordt dan gelet op zaken: welke papieren nemen we mee bij ontruiming en welke niet? Dat wordt allemaal geoefend."

Bekijk ook

• 

  Nederland was niet traag bij evacuatie uit Afghanistan volgens oud-MIVD-directeur: 'Midden augustus hebben we al 500 tolken en hun familieleden opgehaald'

  • 24-08-2021

Vertrouwelijke informatie door de papierversnipperaar

Vertrouwelijke informatie die dan zeker niet mag worden achtergelaten in een ontruimde ambassade, zijn documenten waaruit valt af te leiden hoe ons land denkt over het heersende regime of het nieuwe regime. "Normaal zitten die in de brandkast", zegt Bot.

"En ik denk dat alle echte geheimen ofwel in een speciaal koffertje zitten van de diplomaat, of nog waarschijnlijker is dat ze al door de papierversnipperaar gehaald zijn."

Snelle ontruiming niet de regel

Bot is het niet eens met het beeld dat Nederland graag haantje de voorste is als het gaat om ontruiming van de ambassade. Bij de val van Kabul in augustus 2021 was dat weliswaar het geval, maar dat was eerder een uitzondering dan de regel, zegt hij.

"We zijn niet per se voorzichtiger dan andere landen. Hier geldt altijd dat we opereren in het kader van de Europese Unie. Dus dat geschiedt in nauw overleg met ambassadeurs van andere EU-landen."