C2000, het systeem dat hulpdiensten gebruiken om met elkaar te communiceren, lag er tijdens de jaarwisseling helemaal uit. En dat gebeurt vaker. Het belooft weinig goeds voor de aankomende NAVO-top, de grootste veiligheidsoperatie ooit in Nederland.

C2000 is essentieel voor het werk van de politie. Agenten gebruiken het systeem om met elkaar te overleggen via hun portofoons of om extra hulp te vragen in noodgevallen. Als het netwerk hapert of zelfs helemaal plat ligt, kan dat tot gevaarlijke situaties leiden.

Storingen sinds 2004

Het grote probleem is dat C2000 regelmatig kampt met storingen. Eigenlijk gaat het al sinds de invoering in 2004 mis. Communicatieproblemen bij de Schipholbrand (2005), het neerstorten van Turkish Airlines-vlucht 1951 bij Schiphol, de aanslag op Koninginnedag en de rellen op het strand van Hoek van Holland (allen in 2009) lieten de jaren erna zien welke gevolgen zulke storingen hebben.

De hulpdiensten klagen al jaren over de problemen met C2000, maar de overheid blijft vasthouden aan het systeem. Met alle gevolgen van dien, bleek ook afgelopen jaarwisseling dus weer. Het netwerk lag er toen opnieuw helemaal uit. Tijdens de onrustigste nacht van het jaar konden agenten op straat geen contact krijgen met de meldkamer.

Jaarlijkse NAVO-top

En dat was tijdens oud en nieuw, als er al veel agenten op de been zijn. Maar later dit jaar gaat de politie het wekenlang nog drukker krijgen. Op 24 en 25 juni wordt namelijk de jaarlijkse NAVO-top in Nederland gehouden. Alle staatshoofden en regeringsleiders van de 32 lidstaten, waaronder de Amerikaanse president, komen daarvoor naar Den Haag.

Het geopolitieke evenement beveiligen wordt een enorme operatie. Zo worden er in totaal zo'n 27.000 politiemedewerkers ingezet, dat is bijna de helft van al het personeel dat in dienst is bij de politie. Op dat soort momenten wil je absoluut geen storingen in het C2000-systeem hebben, benadrukt Michiel Steltman, expert op het gebied van digitale infrastructuur.

'Er moet een crisisteam komen'

"Er is hele goede regie, organisatie en coördinatie nodig met bijbehorend budget en met bijbehorende expertise", legt hij uit over de uitdagingen tijdens zulke grote veiligheidsoperaties. De overheid moet volgens hem daarom flink aan de bak om te voorkomen dat het netwerk straks tijdens de NAVO-top opnieuw uitvalt.

Er zijn immers nog minder dan 6 maanden te gaan tot het zwaarbeveiligde evenement en dat is weinig tijd als je dit soort systemen op orde moet krijgen. "Er moet echt een crisisteam zijn dat vanaf nu continu de problemen kan aanpakken. Anders is het gewoon wachten op de volgende problemen."

Back-ups

Er is altijd kans dat het misgaat, zegt Steltman. Dus wat doe je als een agent op de noodknop drukt en er gebeurt niets? "Wat er nu natuurlijk voor zo'n groot event moet gebeuren, is dat je zal moeten investeren in back-ups. Stel dat het fout gaat, dan heb je iets achter de hand."

Over die back-ups is alleen niet goed nagedacht, weet de expert. Er zijn volgens hem weliswaar Europese regels die back-ups verplichten voor cruciale informatiediensten, "maar hier zijn om een of andere reden dit soort diensten in de wetgeving daarvan uitgesloten. Dat is heel apart."

Bestuurlijk probleem

Steltman zegt dat de C2000-storingen daarom niet per se een technisch maar eerder een bestuurlijk probleem zijn. De manier waarop het netwerk beheerd wordt maar ook hoe het onderhouden en doorontwikkeld wordt, is volgens hem het grootste probleem. "Dat staat een snelle technologische vernieuwing van het systeem in de weg."

Op de huidige manier is de overheid niet in staat om het communicatiesysteem snel te kunnen updaten als dat nodig is, waarschuwt hij. "De overheid moet dit dus anders managen en zorgen dat de werkwijze verandert." Daarnaast is het volgens hem belangrijk dat er dus snel verplichte back-ups komen, voor het geval het netwerk opnieuw uitvalt.

ASTRID

Dat het anders kan, laten ze in België zien, geeft Steltman als voorbeeld. Daar gebruikt de overheid een systeem dat veel op C2000 lijkt, ASTRID genaamd. "ASTRID is een gespecialiseerde telecomoperator voor de hulp- en veiligheidsdiensten, die als een soort KPN, Ziggo, Vodafone of Odido opereert", legt hij uit.

"Die operator heeft als taak om zo'n netwerk dag en nacht up-to-date houden", gaat de expert verder. Het communicatiesysteem wordt dus continu verbeterd, waardoor storingen ook sneller verholpen kunnen worden. En dat is volgens Steltman hoe het wél moet: "Het is veilig en beschikbaar."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."