C2000, het systeem dat hulpdiensten gebruiken om met elkaar te communiceren, lag er tijdens de jaarwisseling helemaal uit. En dat gebeurt vaker. Het belooft weinig goeds voor de aankomende NAVO-top, de grootste veiligheidsoperatie ooit in Nederland.

C2000 is essentieel voor het werk van de politie. Agenten gebruiken het systeem om met elkaar te overleggen via hun portofoons of om extra hulp te vragen in noodgevallen. Als het netwerk hapert of zelfs helemaal plat ligt, kan dat tot gevaarlijke situaties leiden.

Storingen sinds 2004

Het grote probleem is dat C2000 regelmatig kampt met storingen. Eigenlijk gaat het al sinds de invoering in 2004 mis. Communicatieproblemen bij de Schipholbrand (2005), het neerstorten van Turkish Airlines-vlucht 1951 bij Schiphol, de aanslag op Koninginnedag en de rellen op het strand van Hoek van Holland (allen in 2009) lieten de jaren erna zien welke gevolgen zulke storingen hebben.

De hulpdiensten klagen al jaren over de problemen met C2000, maar de overheid blijft vasthouden aan het systeem. Met alle gevolgen van dien, bleek ook afgelopen jaarwisseling dus weer. Het netwerk lag er toen opnieuw helemaal uit. Tijdens de onrustigste nacht van het jaar konden agenten op straat geen contact krijgen met de meldkamer.

Jaarlijkse NAVO-top

En dat was tijdens oud en nieuw, als er al veel agenten op de been zijn. Maar later dit jaar gaat de politie het wekenlang nog drukker krijgen. Op 24 en 25 juni wordt namelijk de jaarlijkse NAVO-top in Nederland gehouden. Alle staatshoofden en regeringsleiders van de 32 lidstaten, waaronder de Amerikaanse president, komen daarvoor naar Den Haag.

Het geopolitieke evenement beveiligen wordt een enorme operatie. Zo worden er in totaal zo'n 27.000 politiemedewerkers ingezet, dat is bijna de helft van al het personeel dat in dienst is bij de politie. Op dat soort momenten wil je absoluut geen storingen in het C2000-systeem hebben, benadrukt Michiel Steltman, expert op het gebied van digitale infrastructuur.

'Er moet een crisisteam komen'

"Er is hele goede regie, organisatie en coördinatie nodig met bijbehorend budget en met bijbehorende expertise", legt hij uit over de uitdagingen tijdens zulke grote veiligheidsoperaties. De overheid moet volgens hem daarom flink aan de bak om te voorkomen dat het netwerk straks tijdens de NAVO-top opnieuw uitvalt.

Er zijn immers nog minder dan 6 maanden te gaan tot het zwaarbeveiligde evenement en dat is weinig tijd als je dit soort systemen op orde moet krijgen. "Er moet echt een crisisteam zijn dat vanaf nu continu de problemen kan aanpakken. Anders is het gewoon wachten op de volgende problemen."

Back-ups

Er is altijd kans dat het misgaat, zegt Steltman. Dus wat doe je als een agent op de noodknop drukt en er gebeurt niets? "Wat er nu natuurlijk voor zo'n groot event moet gebeuren, is dat je zal moeten investeren in back-ups. Stel dat het fout gaat, dan heb je iets achter de hand."

Over die back-ups is alleen niet goed nagedacht, weet de expert. Er zijn volgens hem weliswaar Europese regels die back-ups verplichten voor cruciale informatiediensten, "maar hier zijn om een of andere reden dit soort diensten in de wetgeving daarvan uitgesloten. Dat is heel apart."

Bestuurlijk probleem

Steltman zegt dat de C2000-storingen daarom niet per se een technisch maar eerder een bestuurlijk probleem zijn. De manier waarop het netwerk beheerd wordt maar ook hoe het onderhouden en doorontwikkeld wordt, is volgens hem het grootste probleem. "Dat staat een snelle technologische vernieuwing van het systeem in de weg."

Op de huidige manier is de overheid niet in staat om het communicatiesysteem snel te kunnen updaten als dat nodig is, waarschuwt hij. "De overheid moet dit dus anders managen en zorgen dat de werkwijze verandert." Daarnaast is het volgens hem belangrijk dat er dus snel verplichte back-ups komen, voor het geval het netwerk opnieuw uitvalt.

ASTRID

Dat het anders kan, laten ze in België zien, geeft Steltman als voorbeeld. Daar gebruikt de overheid een systeem dat veel op C2000 lijkt, ASTRID genaamd. "ASTRID is een gespecialiseerde telecomoperator voor de hulp- en veiligheidsdiensten, die als een soort KPN, Ziggo, Vodafone of Odido opereert", legt hij uit.

"Die operator heeft als taak om zo'n netwerk dag en nacht up-to-date houden", gaat de expert verder. Het communicatiesysteem wordt dus continu verbeterd, waardoor storingen ook sneller verholpen kunnen worden. En dat is volgens Steltman hoe het wél moet: "Het is veilig en beschikbaar."

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Bij demonstraties door heel het land protesteren vandaag duizenden Amerikanen tegen het beleid van Donald Trump en voor het behoud van de democratie. Ook op andere gebieden lijkt het vertrouwen in de president minder te worden.